Richard Attenborough

Richard Attenborough
	; Richard Attenborough (2007)
Prawdziwe imię i nazwisko	Richard Samuel Attenborough
Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1923 ; Cambridge
Data i miejsce śmierci	24 sierpnia 2014 ; Londyn
Zawód	aktor, reżyser, producent filmowy
Lata aktywności	1942–2007
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Richard Samuel Attenborough (ur. 29 sierpnia 1923 w Cambridge, zm. 24 sierpnia 2014^[1] w Londynie) – angielski aktor, reżyser i producent filmowy, laureat Nagrody Akademii Filmowej (Oscara), ambasador dobrej woli UNICEF^[2]; brat Davida.

Życiorys

Aktorską karierę w filmie rozpoczął w 1942. W czasie II wojny światowej służył w RAF, do kina wrócił tuż po jej zakończeniu. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt ról filmowych, w tym wiele wybitnych. Grał m.in. w Wielkiej ucieczce (1963), Parku Jurajskim (1993), Cudzie w Nowym Jorku (1994) i Hamlecie (1996). Pod koniec lat 50. wspólnie z pisarzem Bryanem Forbesem założył zespół producencki Beaver Films.

Jego reżyserskim debiutem był musical Oh! Co za urocza wojenka. Mimo że wyreżyserował m.in. wojenne widowisko O jeden most za daleko i polityczny dramat Krzyk wolności, uważany jest za specjalistę od filmów biograficznych. W Młodym Winstonie ukazał wczesne lata przyszłego premiera Wielkiej Brytanii, Winstona Churchilla.

W 1982 nakręcił biografię indyjskiego przywódcy duchowego, Mahatmy Gandhiego. Monumentalny, ponadtrzygodzinny dramat zdobył 8 Oscarów, Attenborough odebrał statuetkę dla najlepszego reżysera oraz – jako producent – najlepszego filmu. 10 lat później powstał Chaplin, z wybitną kreacją Roberta Downeya w roli tytułowej. W 1999 Brytyjczyk wyreżyserował film o kanadyjskim pisarzu Archibaldzie Belaneyu, znanym pod indiańskim imieniem Szara Sowa.

W 1983 został odznaczony Orderem Padma Bhushan.

Był dożywotnim honorowym prezydentem angielskiego klubu piłkarskiego Chelsea F.C.^[3].

W tsunami na Oceanie Indyjskim w 2004 zginęła jego córka Jane i 14-letnia wnuczka, Lucy Holland^[4].

Reżyseria

1969 Och! Co za urocza wojenka (Oh! What A Lovely War)
1972 Młody Winston (Young Winston)
1977 O jeden most za daleko (A Bridge Too Far), na podstawie powieści Corneliusa Ryana
1978 Magia (Magic)
1982 Gandhi (Gandhi)
1985 Chór
1987 Krzyk wolności (Cry Freedom)
1992 Chaplin (Chaplin)
1993 Cienista dolina (Shadowlands)
1996 Miłość i wojna (In Love and War)
1999 Szara Sowa (Grey Owl)
2007 Znak miłości (Closing the Ring)

Nagrody i nominacje

Rok	Nagroda	Kategoria	Za	Wynik
1983	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepszy film	Gandhi	Wygrana^[5]
1983	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	Gandhi	Wygrana^[5]
1988	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Krzyk wolności	Nominacja^[6]
1986	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Chór	Nominacja^[6]
1983	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Gandhi	Wygrana^[6]
1983	Złoty Glob	Najlepszy film nieanglojęzyczny	Gandhi	Wygrana^[6]
1973	Złoty Glob	Najlepszy zagraniczny film anglojęzyczny	Młody Winston	Wygrana^[6]
1970	Złoty Glob	Najlepszy zagraniczny film anglojęzyczny	Och! Co za urocza wojenka	Wygrana^[6]
1968	Złoty Glob	Najlepszy aktor drugoplanowy	Doktor Dolittle	Wygrana^[6]
1967	Złoty Glob	Najlepszy aktor drugoplanowy	Ziarnka piasku	Wygrana^[6]
1995	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Nagroda specjalna		Wygrana^[7]
1994	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Nagroda im. Alexandra Kordy dla najwybitniejszego brytyjskiego filmu roku	Cienista dolina	Wygrana^[7]
1994	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy film	Cienista dolina	Nominacja^[7]
1994	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Nagroda im. Davida Leana za najlepszą reżyserię	Cienista dolina	Nominacja^[7]
1994	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Nagroda specjalna		Wygrana^[7]
1988	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy film	Krzyk wolności	Nominacja^[7]
1988	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Największe osiągnięcie w reżyserii	Krzyk wolności	Nominacja^[7]
1983	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy film	Gandhi	Wygrana^[7]
1983	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	Gandhi	Wygrana^[7]
1983	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	BAFTA Fellowship		Wygrana^[7]
1978	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	O jeden most za daleko	Nominacja^[7]
1970	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	Och! Co za urocza wojenka	Nominacja^[7]
1965	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy brytyjski aktor	Guns at Batasi, Seans w deszczowe popołudnie	Wygrana^[7]
1963	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy brytyjski aktor	Obrońca z urzędu	Nominacja^[7]
1961	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy brytyjski aktor	Zmowa milczenia	Nominacja^[7]

Przypisy

↑ Actor Richard Attenborough dies at 90. BBC News, 2014-08-24. [dostęp 2014-08-24]. (ang.).
↑ UNICEF: Lord Richard Attenborough. www.unicef.org. [dostęp 2012-11-13]. (ang.).
↑ Lord Attenborough 1923-2014. chelseafc.com, 2014-08-25. [dostęp 2014-08-27]. (ang.).
↑ Matt Born: Triple tragedy hits Attenborough family. telegraph.co.uk, 2004-12-29. [dostęp 2014-08-27]. (ang.).
↑ ^a ^b Browser Unsupported – Academy Awards Search | Academy of Motion Picture Arts & Sciences [online], awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2018-12-03] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Richard Attenborough [online], www.goldenglobes.com [dostęp 2018-12-03] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o BAFTA Awards Search | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2018-12-03] (ang.).

Linki zewnętrzne

Richard Attenborough w bazie IMDb (ang.)
Richard Attenborough w bazie Filmweb
Richard Attenborough w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Actor Richard Attenborough dies at 90. BBC News, 2014-08-24. [dostęp 2014-08-24]. (ang.).

[2] UNICEF: Lord Richard Attenborough. www.unicef.org. [dostęp 2012-11-13]. (ang.).

[3] Lord Attenborough 1923-2014. chelseafc.com, 2014-08-25. [dostęp 2014-08-27]. (ang.).

[4] Matt Born: Triple tragedy hits Attenborough family. telegraph.co.uk, 2004-12-29. [dostęp 2014-08-27]. (ang.).

[oscary-5] Browser Unsupported – Academy Awards Search | Academy of Motion Picture Arts & Sciences [online], awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2018-12-03] .

[globy-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Richard Attenborough [online], www.goldenglobes.com [dostęp 2018-12-03] (ang.).

[bafta-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o BAFTA Awards Search | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2018-12-03] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

1928–1940	Frank Borzage / Lewis Milestone (1928) Frank Lloyd (1929) Lewis Milestone (1930) Norman Taurog (1931) Frank Borzage (1932) Frank Lloyd (1933) Frank Capra (1934) John Ford (1935) Frank Capra (1936) Leo McCarey (1937) Frank Capra (1938) Victor Fleming (1939) John Ford (1940)
1941–1960	John Ford (1941) William Wyler (1942) Michael Curtiz (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950) George Stevens (1951) John Ford (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) Delbert Mann (1955) George Stevens (1956) David Lean (1957) Vincente Minnelli (1958) William Wyler (1959) Billy Wilder (1960)
1961–1980	Robert Wise (1961) David Lean (1962) Tony Richardson (1963) George Cukor (1964) Robert Wise (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Carol Reed (1968) John Schlesinger (1969) Franklin J. Schaffner (1970) William Friedkin (1971) Bob Fosse (1972) George Roy Hill (1973) Francis Ford Coppola (1974) Miloš Forman (1975) John G. Avildsen (1976) Woody Allen (1977) Michael Cimino (1978) Robert Benton (1979) Robert Redford (1980)
1981–2000	Warren Beatty (1981) Richard Attenborough (1982) James L. Brooks (1983) Miloš Forman (1984) Sydney Pollack (1985) Oliver Stone (1986) Bernardo Bertolucci (1987) Barry Levinson (1988) Oliver Stone (1989) Kevin Costner (1990) Jonathan Demme (1991) Clint Eastwood (1992) Steven Spielberg (1993) Robert Zemeckis (1994) Mel Gibson (1995) Anthony Minghella (1996) James Cameron (1997) Steven Spielberg (1998) Sam Mendes (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–2020	Ron Howard (2001) Roman Polański (2002) Peter Jackson (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Joel i Ethan Coenowie (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009) Tom Hooper (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ang Lee (2012) Alfonso Cuarón (2013) Alejandro G. Iñárritu (2014) Alejandro G. Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Bong Joon-ho (2019) Chloé Zhao (2020)
2021–2040	Jane Campion (2021) Daniel Kwan i Daniel Scheinert (2022) Christopher Nolan (2023)

1968–1969	Mike Nichols (1968) John Schlesinger (1969)
1970–1979	George Roy Hill (1970) John Schlesinger (1971) Bob Fosse (1972) François Truffaut (1973) Roman Polański (1974) Stanley Kubrick (1975) Miloš Forman (1976) Woody Allen (1977) Alan Parker (1978) Francis Ford Coppola (1979)
1980–1989	Akira Kurosawa (1980) Louis Malle (1981) Richard Attenborough (1982) Bill Forsyth (1983) Wim Wenders (1984) Woody Allen (1986) Oliver Stone (1987) Louis Malle (1988) Kenneth Branagh (1989)
1990–1999	Martin Scorsese (1990) Alan Parker (1991) Robert Altman (1992) Steven Spielberg (1993) Mike Newell (1994) Michael Radford (1995) Joel Coen (1996) Baz Luhrmann (1997) Peter Weir (1998) Pedro Almodóvar (1999)
2000–2009	Ang Lee (2000) Peter Jackson (2001) Roman Polański (2002) Peter Weir (2003) Mike Leigh (2004) Ang Lee (2005) Paul Greengrass (2006) Joel i Ethan Coenowie (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009)
2010–2019	David Fincher (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ben Affleck (2012) Alfonso Cuarón (2013) Richard Linklater (2014) Alejandro González Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Sam Mendes (2019)
2020–2029	Chloé Zhao (2020) Jane Campion (2021) Edward Berger (2022) Christopher Nolan (2023)

1950–1959	Ralph Richardson brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1952) John Gielgud brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1953) Kenneth More brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1954) Laurence Olivier brytyjski & Ernest Borgnine zagraniczny (1955) Peter Finch brytyjski & François Périer zagraniczny (1956) Alec Guinness brytyjski & Henry Fonda zagraniczny (1957) Trevor Howard brytyjski & Sidney Poitier zagraniczny (1958) Peter Sellers brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1959)
1960–1969	Peter Finch brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1960) Peter Finch brytyjski & Paul Newman zagraniczny (1961) Peter O’Toole brytyjski & Burt Lancaster zagraniczny (1962) Dirk Bogarde brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1963) Richard Attenborough brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1964) Dirk Bogarde brytyjski & Lee Marvin zagraniczny (1965) Richard Burton brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1966) Paul Scofield brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1967) Spencer Tracy (1968) Dustin Hoffman (1969)
1970–1979	Robert Redford (1970) Peter Finch (1971) Gene Hackman (1972) Walter Matthau (1973) Jack Nicholson (1974) Al Pacino (1975) Jack Nicholson (1976) Peter Finch (1977) Richard Dreyfuss (1978) Jack Lemmon (1979)
1980–1989	John Hurt (1980) Burt Lancaster (1981) Ben Kingsley (1982) Michael Caine / Dustin Hoffman (1983) Haing S. Ngor (1984) William Hurt (1985) Bob Hoskins (1986) Sean Connery (1987) John Cleese (1988) Daniel Day-Lewis (1989)
1990–1999	Philippe Noiret (1990) Anthony Hopkins (1991) Robert Downey Jr. (1992) Anthony Hopkins (1993) Hugh Grant (1994) Nigel Hawthorne (1995) Geoffrey Rush (1996) Robert Carlyle (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2009	Jamie Bell (2000) Russell Crowe (2001) Daniel Day-Lewis (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Colin Firth (2009)
2010–2019	Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Chiwetel Ejiofor (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2029	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

1940–1959	Henry King (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) Frank Capra (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Robert Rossen (1949) Billy Wilder (1950) László Benedek (1951) Cecil B. DeMille (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) Joshua Logan (1955) Elia Kazan (1956) David Lean (1957) Vincente Minnelli (1958) William Wyler (1959)
1960–1979	Jack Cardiff (1960) Stanley Kramer (1961) David Lean (1962) Elia Kazan (1963) George Cukor (1964) David Lean (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Paul Newman (1968) Charles Jarrott (1969) Arthur Hiller (1970) William Friedkin (1971) Francis Ford Coppola (1972) William Friedkin (1973) Roman Polański (1974) Miloš Forman (1975) Sidney Lumet (1976) Herbert Ross (1977) Michael Cimino (1978) Francis Ford Coppola (1979)
1980–1999	Robert Redford (1980) Warren Beatty (1981) Richard Attenborough (1982) Barbra Streisand (1983) Miloš Forman (1984) John Huston (1985) Oliver Stone (1986) Bernardo Bertolucci (1987) Clint Eastwood (1988) Oliver Stone (1989) Kevin Costner (1990) Oliver Stone (1991) Clint Eastwood (1992) Steven Spielberg (1993) Robert Zemeckis (1994) Mel Gibson (1995) Miloš Forman (1996) James Cameron (1997) Steven Spielberg (1998) Sam Mendes (1999)
2000–2019	Ang Lee (2000) Robert Altman (2001) Martin Scorsese (2002) Peter Jackson (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Julian Schnabel (2007) Danny Boyle (2008) James Cameron (2009) David Fincher (2010) Martin Scorsese (2011) Ben Affleck (2012) Alfonso Cuarón (2013) Richard Linklater (2014) Alejandro González Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Sam Mendes (2019)
2020–2039	Chloé Zhao (2020) Jane Campion (2021) Steven Spielberg (2022) Christopher Nolan (2023)

1940–1959	Akim Tamiroff (1943) Barry Fitzgerald (1944) J. Carrol Naish (1945) Clifton Webb (1946) Edmund Gwenn (1947) Walter Huston (1948) James Whitmore (1949) Edmund Gwenn (1950) Peter Ustinov (1951) Millard Mitchell (1952) Frank Sinatra (1953) Edmond O’Brien (1954) Arthur Kennedy (1955) Earl Holliman (1956) Red Buttons (1957) Burl Ives (1958) Stephen Boyd (1959)
1960–1979	Sal Mineo (1960) George Chakiris (1961) Omar Sharif (1962) John Huston (1963) Edmond O’Brien (1964) Oskar Werner (1965) Richard Attenborough (1966) Richard Attenborough (1967) Daniel Massey (1968) Gig Young (1969) John Mills (1970) Ben Johnson (1971) Joel Grey (1972) John Houseman (1973) Fred Astaire (1974) Richard Benjamin (1975) Laurence Olivier (1976) Peter Firth (1977) John Hurt (1978) Melvyn Douglas / Robert Duvall (1979)
1980–1999	Timothy Hutton (1980) John Gielgud (1981) Louis Gossett Jr. (1982) Jack Nicholson (1983) Haing S. Ngor (1984) Klaus Maria Brandauer (1985) Tom Berenger (1986) Sean Connery (1987) Martin Landau (1988) Denzel Washington (1989) Bruce Davison (1990) Jack Palance (1991) Gene Hackman (1992) Tommy Lee Jones (1993) Martin Landau (1994) Brad Pitt (1995) Edward Norton (1996) Burt Reynolds (1997) Ed Harris (1998) Tom Cruise (1999)
2000–2019	Benicio del Toro (2000) Jim Broadbent (2001) Chris Cooper (2002) Tim Robbins (2003) Clive Owen (2004) George Clooney (2005) Eddie Murphy (2006) Javier Bardem (2007) Heath Ledger (2008) Christoph Waltz (2009) Christian Bale (2010) Christopher Plummer (2011) Christoph Waltz (2012) Jared Leto (2013) J.K. Simmons (2014) Sylvester Stallone (2015) Aaron Taylor-Johnson (2016) Sam Rockwell (2017) Mahershala Ali (2018) Brad Pitt (2019)
2020–2039	Daniel Kaluuya (2020) Kodi Smit-McPhee (2021) Ke Huy Quan (2022) Robert Downey Jr. (2023)

Życiorys

Reżyseria

Nagrody i nominacje

Przypisy

Linki zewnętrzne

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.