Hody
| Hody | |
|---|---|
 |
|
| Swjećeny | wot křesćanow w cyłej swěće, ale tež wot njekřesćanow |
| Družina | Křesćanski |
| Wuznam | narodźenje Jězusa Chrysta |
| Datum | Křesćanski swjedźeń: wot 24. decembra w zapadnych cyrkwach 7. januara w najwjetšich wuchodnych cyrkwjach Ludowy swjedźeń: |
| Nałožki a tradicije | Kemše, daće darow, swójbne zetkanja, pyšenje hodowneho štoma. |
| Poćahuje na | Adwent, Epifanija, křćeńca Jězusa Chrystusa |
Hody (němsce Weihnachten, „swjate nocy“) su swjedźeń narodźenja Jězusa Chrysta a jako tajki jedyn z najwažnišich křesćanskich swjedźenjow, kotryž swjeći so w zapadnych cyrkwjach w času wokoło 25. decembra (hodownika). W armenskej japoštołskej cyrkwi swjeća so hakle 6. januara, w prawosławnych cyrkwjach zwjetša po gregorianskej protyce dnja 7. januara.
Swjatočnosće započnu sej hižo z patoržicu dnja 24. decembra, kotryž je we wjele krajach zakonski swjaty dźeń. W Němskej, Pólskej a druhich krajach je tež 26. decembra jako druhi hodowny dźeń swjatk.
Přehlad
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Hody su nimo Jutrow (swjedźenja zmortwychstaća Chrysta) a Swjatkow (swjedźenja pósłanja ducha Swjateho) jedyn z třoch hłownych swjedźenjow cyrkwinskeho lěta. Započnu so z prěnim hodownym nyšporom dnja 24. decembra a skónči so w romsko-katolskej cyrkwi ze swjedźenjom Křćenja Knjeza njedźelu po Wozjawnjenju Knjeza. Prěni liturgiski wjeršk hodowneho časa je boža nóc w nocy wot patoržicy na prěni hodowny dźeń. Do liturgijoweje reformy lěta 1963 traješe hodowny čas z adwentom jako přihotowanskim časom wjace hač měsacaj hač do 2. februara, Swěčka Marije (Předstajenje Knjeza).
Jako cyrkwinski swjatk je 25. decembra hakle w lěće 336 z Roma prěni raz naspomnjeny. Kak je k tomu datumej dóšło, je njewěste. Diskutowane je wobliwowanje přez romski kult wokoło słónca. Tak bě kejžor Aurelian w lěće 274 postajił 25. decembra za swjedźeń słónčneho boha Sol Invictus w cyłym mócnarstwje. Mjez tutym bohom a „Chrystom, samym słóncom“ widźachu zažni křesćenjo paralele.
Křesćenjo a njekřesćenjo swjeća Hody dźensa zwjetša zhromadnje jako swójbny swjedźeń z wobradźenjom. Tutón nałožk je so w dobje reformacije jako alternatiwa k dotalnemu nałožkej darow na dnju swjateho Mikławša doporučował wot Martina Luthera, kotryž chcyše předewšěm kedźbnosć dźěći preč wot česćenja swjatych k česćenju Chrysta samoho. W romsko-katolskich swójbach wobchowaše so wobradźenje dnja 6. decembra hišće dlěši čas. Přidružichu so dalše stare a nowše nałožki wšelakeho pochada, kaž na přikład hodowne hry wot 11. lětstotka, hodowne štomy (16. lětstotk), adwentny wěnc (wot 1839) a rumpodich (19. lětstotk), kotryž wotměni we wjele kónčinach – wosebje ewangelskich – dźěćatko a swjateho Mikławša jako přepodawar darow. Na přikład w Slepjanskej kónčinje dźěćatko pak hač do dźensnišeho dary njese.
Wopyt Božich mšow k hodam je tež pola njeprawidłownych kemšerjow a njekonfesionelnych chětro rozšěrjeny.
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Hody – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow