Vai al contenuto

Infinitu

À prupositu di Wikipedia
U simbulu matematicu d'infinitu

In matematica u cuncettu d'infinitu (simbulu ) hà parechji significati, in currilazioni incù a nuzioni di limita, tantu in analisa classica ch'è in analisa non standard. I nuzioni d'infinitu sò imprudati in tiuria di l'insemi è in a giumitria pruiittiva.

Tiuria di l'insemi

[mudificà | edità a fonte]

In a tiuria di l'insemi un insemu si dici infinitu s'è ognunu di i so sottuinsemi finitu hè un sottuinsemu probbiu. Una difinizioni altirnativa hè a siguenti: un insemu infinitu s'edda esisti un'applicazioni biunivoca d' in un sottuinsemu di soiu probbiu . In altri paroli, hè infinitu s'è è solu s'eddu hè equiputenti à un sottuinsemu di soiu probbiu. Par dimustrà l'equivalenza di i dui difinizioni hè indispinsevuli l'assioma di a scelta.

Hè pussibuli di fà una distinzioni trà diffarenti gradi d'infinità da u mumentu ch'eddu si pò individuà insemi infiniti chì t'ani una cardinalità più grandi ch'è l'altri. Georg Cantor sviluppò a tiuria di i numari cardinali transfiniti, in a quali u prima numaru transfinitu hè aleph-zeru , chì currispondi à a cardinalità di l'insemu di i numari naturali. U gradu d'infinitu succissivu cunnisciutu hè . L'infinitu currispundenti à a cardinalità di i numari riali hè generalamenti indicatu incù . U prublemu s'è , vali à dì micca di l'esistenza o menu d'una cardinalità media trà quisti dui, hè a cusidditta iputesa di u cuntinuu. In 1940 Kurt Gödel dimustrò ch'è 'ss'iputesa hè cuerenti incù l' assiomi di Zermelo-Fraenkel (incù o senza l'assioma di a scelta); in u 1963 Paul Cohen hà dimustratu dopu ch'è ancu a nigazioni di 'ss'iputesa hè cuerenti incù quiddi assiomi. Di cunsiquenza l'iputesa di u cuntinuu, in u duminiu di l'assiomi di Zermelo-Fraenkel, ùn hè nè dimustrevuli nè rifutevuli.

Cantor sviluppò ancu a tiuria di i numari ordinali transfiniti, chì generalizeghjani à l'insemi infiniti a nuzioni d'urdinamentu è di pusizioni d'un elementu à l'internu d'un urdinamentu.

Un asempiu hè u tiurema di Goodstein, chì pò essa risoltu sulamenti incù l'aiutu di i prubità di l'ordinali transfiniti, mentri ùn hè micca dimustrevuli incù i soli assiomi di Peano.

In rifirimentu à a nuzioni di limita

[mudificà | edità a fonte]

In u studiu di i limiti s'adopra u simbulu , chì calchì volta hè puri indicatu cù u terminu lemniscata.

Hè utuli di serva si di dui entità culligati incù l'infinitu: l'insemu riali stesu hè l'unioni di i numari riali incù dui punti, indicati incù è . In simbuli:

A rilazioni d'ordini di i riali si stendi à sti novi punti punendu:

par ogni riali;

ci sò inveci i limitazioni par istenda l'uparazioni aritmetichi à tali entità ().

Da un puntu di vista tupulogicu si tratta d'una cumpattificazioni di a retta riali incù l'aghjunta di dui punti.

A nuzioni d'infinitu sicondu l'analisi non standard

[mudificà | edità a fonte]

Una minzioni à parti mireta l'analisi non standard, intrudutta da Abraham Robinson in u 1966: à u cuntrariu di l'analisa matematica cumuna, in edda l'infinit (indicati incù Ω) è infinitesimi (ε) ani piena cittatinanza trà i numari, è à tempu cù i riali formani i numari iperreali. Par asempiu 1 è 1+ε sò numari iperreali distinti. In cuntrastu cù i numari cumplessi, hè pussibuli à ottena un urdinamentu di i numari iperreali grazia à u cuncettu d'ultrafiltru. L'analisi non standard hè parfittamenti cuerenti, è simplificheghja i dimustrazioni di molti tiuremi, tantu in u calculu infinitesimali ch'è in a tiuria di i numari.

Punti è retti à l'infinitu in giumitria prughjittiva

[mudificà | edità a fonte]

In giumitria prughjittiva inveci hè naturali di cumplittà i retti incù u so, unicu, puntu à l'infinitu, ughjettu chjamatu puntu impropriu o dirizzioni di a retta; 'ssa nuzioni, in particulari, parmetti d'ùn dì micca ch'è ancu dui retti paralleli ani un puntu in cumunu, u so puntu à l'infinitu. Inoltri in u pianu prughjittivu si culloca ancu a retta impropria, insemu di i punti impropri (à l'infinitu) di i diffarenti retti.

Da veda dinò

[mudificà | edità a fonte]


'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia in talianu.

pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy