6 jannewarie

6 jannewarie is 'nen daag op de Gregoriaanse en Juliaanse kalender. 't Is de zèsden daag vaan 't jaor; in e gewoen jaor koume heinao nog 359 daog, in e sjrikkeljaor nog 360. 6 jannewarie is in de Roems-Kathelieke Kèrk d'n daag vaan Dreikeuninge.

Gebäörtenisse

• 878 - Keuning Alfred de Groete vaan Ingeland weurt in Chippenham bij verrassing door de Vikinge euvervalle. Heer vlöch nao de Somerset Levels.
• 1017 - Knoet de Groete weurt tot keuning vaan Ingeland gekroend.
• 1066 - Harold Godwinson weurt tot keuning vaan Ingeland gekroend.
• 1205 - Filips vaan Zwabe weurt roems-keuning.
• 1322 - Stefan III weurt tot keuning vaan Servië gekroend.
• 1449 - Constantijn XI weurt gekroend tot keizer vaan 't Byzantijns Riek.
• 1492 - De kathelieke monarche Ferdinand II vaan Aragon en Isabella I vaan Castilië rije Granada binne. Heimèt is de Reconquista veerdeg.
• 1579 - Um d'n Opstand te smaore slut landvoog Alexander vaan Parma mèt diverse Zuid-Nederlandse geweste de Unie vaan Atrech.
• 1690 - Jozef, zoon vaan keizer Leopold I vaan 't Heileg Roems Riek, weurt roems-keuning.
• 1714 - Henry Mill krit ein octrooi op de sjriefmachine.
• 1781 - Op de Royal Square in Saint Helier op 't Kenaaleilandj Jersey versjlaon de Britte de Franse in de Sjlaag óm Jersey. Zoawaal de Britse aanveurder majoor Peirson es de Franse aanveurder barón De Rullecourt blieve doad.
• 1809 - Napoleontische Oorloge: Britse, Portugese en Braziliaanse tróppe beginne aon 't invasie vaan Cayenne, Frans Guyana.
• 1838 - Alfred Vail demonstreert e tillegraafsysteem in punte en striepe, de veurluiper vaan de Morseseine.
• 1839 - Night of the big wind: de zwoerste störm in 300 jaor trèk euver Ierland.
• 1861 - Biej Zuylichem in de Bommelerwaard brik de Waaldiek door. 't Gebeed wirt hel getróffe door dees euversjtreuëming. Keuning Willem III brink ein bezeuk aan 't euversjtreuëmp gebeed.
• 1870 - 't Gebouw vaan de Wiener Musikverein weurt ingewijd.
• 1886 - De gesjorsde Amsterdamse protestante bezètte de Nuuj Kirk door ein paneël oet de deur te zaege.
• 1907 - Maria Montessori deit häör ierste sjaol ope in Roeme.
• 1912 - New Mexicco treujt es 47e staot touw tot de Vereinegde Staote vaan Amerika.
• 1912 - Geofysicus Alfred Wegener formuleert veur 't iers zien theorie vaan continentaol beweging.
• 1929 - Moojer Theresa kump in Calcutta aon.
• 1930 - D'n iersten dieselotorit weurt gemaak, vaan Indianapolis nao New York.
• 1941 - President Franklin D. Roosevelt hèlt 'n touwspraok euver de Veer Vrijhede.
• 1946 - In Vietnam weure veur 't iers verkezinge gehawwe.
• 1950 - 't Vereineg Keuninkriek erkint de Volksrippubliek China es wèttege regering.
• 1951 - Korea-Oorlog: zoe'n 200 tot 1300 communiste in Zuid-Korea weure vermaord in de Ganghwaslachting.
• 1960 - National Airlines vlöch 2511 weurt in de loch door 'n bom opgebloze.
• 1967 - Vietnamoorlog: 't Amerikaans leger lanceert Operatie Deckhouse Five in de Mekongdelta. De operatie zal oonbeslis aofloupe.
• 1973 - De 4 Nederlandse scoutingorgane (organisaties) gaon same wiejer es Scouting Nederlandj.
• 1989 - Satwant Singh en Kehar Singh weure t'r doed veroerdeild veur de maord op de Indiase premier Indira Gandhi en dezelfden daag nog t'r doed gebrach.
• 1992 - Zviad Gamsachoerdia, de president vaan Georgië, vlöch es reactie op 'ne coup nao 't boeteland.
• 1993 - Es vergelding op 'nen aonval vaan opstandelinge vermaord 't Indiaas grensleger 55 Kasjmirse börgers.
• 1998 - De Lunar Prospector, dee wateries op de zuidpool vaan de Maon zal oontdèkke, weurt gelanceerd.
• 2018 - In Peru kómme 52 luuj óm 't laeve bie e busóngelök.

Gebore

• 255 - Paus Marcellus I (gestorve 309)
• 1256 - Gertrude vaan Helfta, Duitse mystica (gestorve 1302)
• 1412 - Jeanne d'Arc, Franse opstandeling en volksheldin (gesjtorve 1431)
• 1486 - Martin Agriccola, Duitse componis en meziektheoreticus (gestorve 1556)
• 1499 of 1500 - Johannes vaan Ávila, Spaonsen theoloog en mysticus (gestorve 1569)
• 1535 - Caspar Peucer, Duitse kèrkhervörmer (gestorve 1602)
• 1561 - Thomas Fincke, Deense wiskundege en natuurkundege (gestorve 1656)
• 1595 - Claude Favre de Vaugelas, Franse gelierde (gestorve 1650)
• 1695 - Giuseppe Sammartini, Italiaansen hoboïs en componis (gestorve 1750)
• 1745 - Jacques-Étienne Montgolfier, Franse ballonvaarder (gestorve 1799)
• 1816 - August Willem Philip Weitzel, Nederlandse politicus (gesjtorve 1896)
• 1822 - Heinrich Schliemann, Duutsje archeoloog (gesjtorve 1890)
• 1832 - Gustave Doré, Franse sjèlder en beeldhouwer (gestorve 1883)
• 1835 - César Cui, Russische componis en meziekcriticus (gesjtorve 1918)
• 1837 - Touch the Clouds, Amerikaanse indianeleijer en krieger (gesjtorve 1905)
• 1838 - Max Bruch, Duutsje componis (gesjtorve 1920)
• 1856 - Giuseppe Martucci, Italiaanse componis, pianis en dirizjènt (gestorve 1909)
• 1859 - Samuel Alexander, Australisch-Britse filosoof (gestorve 1938)
• 1861 - Chris Hooijkaas, Nederlandse zeiler (gesjtórve 1926)
• 1861 - Victor Horta, Belzje architec (gesjtórve 1947)
• 1868 - Vittorio Monti, Italiaanse componis (gesjtórve 1922)
• 1870 - Gustav Bauer, Duitse politicus (gestorve 1944)
• 1872 - Alexander Skrjabin, Russische componis (gestorve 1915)
• 1920 - Hetty Blok, Nederlandse actrice, cabaretière, regisseusse en zangeres (gesjtorve 2012)
• 1921 - Marianne Grunberg-Manago, Russisch-Franse biosjemica (gestorve 2013)
• 1921 - Arie Kleijwegt, Nederlandse journalis en presentator (gesjtorve 2001)
• 1924 - Kim Dae-jung, Zuid-Koreaanse politicus, Nobelpries veur de Vrei 2000 (gestorve 2009)
• 1924 - Earl Scruggs, Amerikaanse musicus (gestorve 2012)
• 1925 - John DeLorean, Amerikaanse ingenieur en autofabrikant (gesjtorve 2005)
• 1927 - Herman Emmink, Nederlandse zanger en tv-presentator (gestorve 2013)
• 1931 - E. L. Doctorow, Amerikaanse sjriever (gestorve 2015)
• 1936 - Julio María Sanguinetti, Uruguayaanse politicus
• 1937 - Paolo Conte, Italiaanse zenger-sjriever
• 1939 - Valeri Lobanovsky, Oekraïense voetbaltrainer (gesjtorve 2002)
• 1944 - Alan Stivell, Franse folkzenger
• 1944 - Rolf M. Zinkernagel, Zwitsersen immunoloog, Nobelpries in de Geneeskunde 1996
• 1945 - Anja Meulenbelt, Nederlandse politica
• 1946 - Syd Barrett, Britse popmuzikant (gesjtorve 2006)
• 1951 - Jan Peumans, Belzje politicus (N-VA)
• 1953 - Malcolm Young, Brits-Australische sjlaaggitaris (gesjtorve 2017)
• 1954 - Anthony Minghella, Britse filmregisseur (o.a. The English Patient) (gesjtorve 2008)
• 1955 - Rowan Atkinson, Britse acteur
• 1956 - Tscheu La Ling, Nederlandse voetballer en zakeman
• 1967 - Tanja Jess, Nederlandse actrice
• 1971 - Karin Slaughter, Amerikaanse sjriefster
• 1975 - Silvia Pepels, Nederlands-Limburgse triatlete

Gesjtorve

• 309 - Paus Marcellus I (54)
• 1088 - Berengar of Tours, Fransen theoloog (ca. 88)
• 1358 - Gertrude van der Oosten, Hollandse begijn en mystica
• 1387 - Peter IV vaan Aragon (67)
• 1448 - Christoffel vaan Beiere, keuning vaan Noorwege, Zwede en Denemarke (39)
• 1481 - Ahmed Khan bin Küchük, Mongoolse khan
• 1537 - Alessandro de' Medici, hertog vaan Florence (26)
• 1537 - Baldassare Peruzzi, Italiaansen arsjitek (54)
• 1602 - Andreas Raselius, Duutsje componis (ca. 40)
• 1646 - Elias Holl, Duitsen arsjitek (72)
• 1693 - Mehmed IV, sultan vaan 't Osmaans Riek (51)
• 1711 - Philips van Almonde, Nederlandse luit-admiraol (66)
• 1717 - Lambertus Bos, Nederlandse hoesóngerwiezer, docent grieks, sjriever (46)
• 1725 - Chikamatsu Monzaemon, Japansen acteur en buunsjriever (ca. 71)
• 1805 - Conrad Moench, Duutsje botanicus en chemicus (60)
• 1813 - Louis Baraguey d'Hilliers, Franse ginneraol (48)
• 1831 - Rudolphe Kreutzer, Franse componis, violis, dirigent en meziekpedagoog (64)
• 1849 - Hartley Coleridge, Britse dichter (52)
• 1852 - Louis Braille, Franse oetvènjer (43)
• 1863 - Christiaan de Bie, Nederlandse pelisiefunctionaris (70)
• 1884 - Gregor Mendel, Oosteriekse geneticus (61)
• 1917 - Hendrick Peter Godfried Quack, Nederlandse zjuris, econoom en historicus (82)
• 1918 - Georg Cantor, Duitse wiskundege (82)
• 1919 - Theodore Roosevelt, 26e president vaan de Vereinegde Staote, Nobelpries veur de Vrei 1906 (60)
• 1939 - Gustavs Zemgals, Letse politicus (67)
• 1949 - Victor Fleming, Amerikaanse rezjisseur (59)
• 1990 - Pavel Tsjerenkov, Sovjet-Russische natuurkundege, Nobelpries in de Natuurkunde 1958 (85)
• 1991 - Ahmet Adnan Saygun, Turkse componis en musiccoloog (83)
• 1993 - Dizzy Gillespie, Amerikaanse jazzmuzikant (75)
• 2001 - Siep Martens, Nederlandse zjuris (70)
• 2006 - Lou Rawls, Amerikaanse muzikant (72)
• 2011 - Raymond Steylaerts, Belzje biljarter (77)
• 2013 - Gerard Helders, Nederlandse politicus (107)
• 2013 - Bart Van den Bossche, Belzje zenger en prizzentator (48)
• 2017 - Octavio Lepage, Venezolaanse politicus (93)
• 2018 - John Young, Amerikaansen astronaut (87)
• 2020 - Philip Cracco, Belzje zakemaan (56, kaanker)