25 jannewarie

25 jannewarie is de 25ste daag van 't jaor in de Gregoriaanse kalender. Nog 340 daag (341 daag in ein sjrikkeljaor) tot 't eindj van 't jaor.

Gebäörtenisse

• 1308 - Eduard II van Engeland trouwt mèt Isabella van Frankriek.
• 1533 - Hendrik VIII van Engeland trouwt Anne Boleyn, zien tweëde vrouw.

• 1554 - São Paulo (Brazilië) wirt gesjtich.
• 1839 - Michael Faraday suggereert es eësjte de meugelikheid van fotografie.
• 1881 - Thomas Edison en Alexander Graham Bell richte de Oriental Telephone Company op.
• 1901 - Goodköring van 't Gezelsjap van 't Goddelike Woord door Paus Leo XIII.
• 1915 - Alexander Graham Bell veurt 't eësjte transcontinentale telefoongesjprek, van New York nao San Francisco
• 1917 - De Maagdeeilande (Deens Wes-Indië) waere veur 25 miljoen dollar aan de Verenigde Sjtate verkoch.
• 1919 - De Volkebóndj wirt opgerich.
• 1942 - Thailand verklaort de Verenigde Sjtate en 't Verenigd Keuninkriek de aorlog.
• 1949 - In Israël waere de eësjte verkezinge gehawwe.
• 1961 - President John F. Kennedy geuf ein persconferentie. Dit is de eësjte keër dat ein presidentiële persconferentie live wirt oetgezónje.
• 1971 - Idi Amin zèt via 'n coup Milton Obote aaf en wirt president van Uganda.
• 1971 - Charles Manson en drie vrouwluuj waere sjöldig bevónje aan moard, en waere tot laeveslang veraordeild.
• 1987 - Hana Mandlíková wint de Australian Open. In de finale in Melbourne versjleit de Tsjechische tennisster de Amerikaanse titelverdedigster Martina Navrátilová: 7-5 en 7-6.
• 1990 - D'r raas eine sjtörm door Wes-Europa dae wèndjsjnelheje bereik van 156 km/u. In Nederlandj valle neugetieën doaje en in Belsj èlf. Ónger de doaje zint drie brandjwaerluuj die ómkómme biej 't blusse van eine brandj in ein hotel in Noordwijk aan Zee.
• 1995 - Rusland veraorzaak bienao de Derde Waereldaorlog. In reactie op de lancering van ein Noorse weitesjappelike raket, die de Russen veur ein militaire raket hawwe, wirt bienao eine kernaanval oetgeveurd.
• 1999 - Biej ein aardbeving in 't weste van Colombia, mèt ein krach van 6,0 op de sjaal van Richter, kómme meë es doezend luuj óm.
• 2001 - Tweëdaagse sjoalsjtaking in Vlaandere.
• 2002 - Wikipedia sjakelt euver op PHP software.
• 2005 - In Haarlem wirt Het Dolhuys, 't nationaal museum van de psychiatrie, geäöpend.
• 2010 - Ali Hassan al-Majid oftewaal "Ali Chemicali" wirt ter doad gebrach door ophanging.
• 2015 - De stömbusse veur nui parlemèntsverkezinge vaan Griekeland gaon ope, naodat 't Samaras-kabinèt d'r nao drei stömrondes in faalt 'ne nuie prizzedent aon te wieze

Gebore

Robert Boyle,
gebaore op 25 jannewarie 1627

• 750 - Leo IV van Byzantium, Byzantijnse keizer (gesjtorve 780)
• 1477 - Anna van Bretagne, vrouw van Karel VIII van Frankriek (gesjtorve 1514)
• 1615 - Govert Flinck, Nederlandse kunssjilder (gesjtorve 1660)
• 1627 - Robert Boyle, Ierse sjeikundige (gesjtorve 1691)
• 1634 - Gaspar Fagel, Nederlandse politicus (gesjtorve 1688)
• 1736 - Joseph-Louis Lagrange, Italiaanse wiskundige en astronoom (gesjtorve 1813)
• 1739 - Charles-François Dumouriez, Franse generaal (gesjtorve 1823
• 1759 - Robert Burns, Sjotse dichter (gesjtorve 1796)
• 1825 - George Pickett, Amerikaanse generaal (gesjtorve 1875)
• 1841 - John Fisher, Britse admiraal (gesjtorve 1920)
• 1860 - Charles Curtis, vicepresident van de Verenigde Sjtate (gesjtorve 1936)
• 1874 - William Somerset Maugham, Britse sjriever (gesjtorve 1965)
• 1878 - Ernst Alexanderson, Amerikaanse televisiepionier (gesjtorve 1975)
• 1882 - Virginia Woolf, Britse sjriefster (gesjtorve 1941)
• 1898 - Frederik Hovius, Nederlandse verzètssjtriejer (gesjtorve 1942)
• 1899 - Paul-Henri Spaak, Belzje sjtaatsman (gesjtorve 1972)
• 1900 - Theodosius Dobzhansky, Russisch-Amerikaanse geneticus (gesjtorve 1975)
• 1902 - Jan Vogel, Nederlandse accordeonist, componist en dirigent (gesjtorve 1983)
• 1904 - Frans Goedhart, Nederlandse politicus, verzètssjtriejer en journalis (gesjtorve 1990)
• 1905 - Maria von Trapp, Amerikaans-Oostenrijkse gouvernante (gesjtorve 1987)
• 1921 - Alfred Reed, Amerikaanse componist (gesjtorve 2005)
• 1927 - Albert Heijn, Nederlandse óngernummer
• 1928 - Cor van der Hart, Nederlandse voetballer en trainer (gesjtorve 2006)
• 1928 - Edoeard Sjevardnadze, Georgische politicus
• 1933 - Corazon Aquino, Filipijnse president (gesjtorve 2009)
• 1938 - Betico Croes, Arubaanse politicus (gesjtorve 1986)
• 1938 - Etta James, Amerikaanse zangeres
• 1942 - Eusébio, Portugese voetballer
• 1943 - Roy Black, Duutsje schlagerzenger (gesjtorve 1991)
• 1954 - Renate Dorrestein, Nederlandse sjriefster
• 1962 - Georges Grün, Belzje voetballer
• 1963 - Suzanne Klemann, Nederlandse zangeres
• 1978 - Denis Mensjov, Russische fitserenner
• 1986 - Feis (Faisal Mssyeh), Nederlandse rapper (gestorve 2019)
• 1990 - Thomas Berge, Nederlandse zenger

Gesjtorve

Ava Gardner,
gesjtorve op 25 jannewarie 1990

• 381 - Athanarik, rechter van de Tervingi (Visigoten)
• 477 - Geiserik, keuning van de Vandalen en Alanen
• 844 - Paus Gregorius IV
• 1366 - Henricus Seuse (70), Duutsje heilige
• 1559 - Christiaan II van Denemarke (77), keuning van Denemarke en Zjwede
• 1855 - Dorothy Wordsworth, Èngelsje dichteres en daagbooeksjriefster
• 1906 - Petrus Lambertus Goossens (78), Belzje kardinaal-aartsbisjhop van Mechele
• 1907 - René Pottier (27), Franse fitserenner, winnaer van de Tour de France van 1906
• 1947 - Al Capone (48), Amerikaanse gangster
• 1965 - Staf Nees (63), Belzje beiaardeer, componist en organis
• 1990 - Ava Gardner (67), Amerikaanse actrice
• 2004 - Fanny Blankers-Koen (85), Nederlandse atlete en olympische kampioene
• 2004 - Miklós Fehér (24), Hongaarse voetballer
• 2005 - Max Velthuijs (81), Nederlandse sjriever en teikenaer van kènjerbeuk
• 2010 - Ali Hassan al-Majid oftewaal "Ali Chemicali"

Viering/herdènking

Paulus (Sint-Pietersplein)

• Rooms-Katholieke kalender:
  • Bekeëring van Paulus (ouch gevierd door de oasters-orthodoxe, Oriëntaals-orthodoxe, Anglicaanse en Lutheraanse Kirke) - Feës
  • Heilige Marinus (Amarinus) († 676)
  • Heiligen Juventinus en Maximinus († 363)
  • Heilige Poppo († 1048) en zien moder de Heilige Adelvina van Deinze († 1015)
• Waek van 't Gebed veur Christelike Einheid eindig
• Remeinse Riek - Tweëde daag van de Sementivae ter eëre van Ceres en Gaia.