ไก่

ไก่
	ไก่ตัวผู้ (ซ้าย) และไก่ตัวเมีย (ขวา)
สถานะการอนุรักษ์
	สัตว์เลี้ยงหรือปศุสัตว์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต; Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์; Animalia
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง; Chordata
ชั้น:	สัตว์ปีก; Aves
อันดับ:	อันดับไก่; Galliformes
วงศ์:	วงศ์ไก่ฟ้าและนกกระทา; Phasianidae
สกุล:	Gallus; Gallus; (Linnaeus, 1758)
สปีชีส์:	Gallus domesticus
ชื่อทวินาม
	Gallus domesticus; (Linnaeus, 1758)
	แผนที่การกระจายพันธุ์

ไก่ เป็นสัตว์ปีก มีหลากหลายสายพันธุ์ที่อยู่ในป่าเช่นไก่ป่าอินเดียและไก่ป่าลังกา^[1] มีต้นกำเนิดจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ บินได้ในระยะสั้น หากินตามพื้นดิน ตกไข่ก่อนแล้วจึงฟักเป็นตัว ตัวผู้หงอนใหญ่และเดือยยาว

เดิมทีไก่เคยเลี้ยงไว้เฉพาะในการแข่งขันหรือในโอกาสพิเศษ ยังไม่เคยมีใครเลี้ยงไก่ไว้เป็นอาหารจนกระทั่งสมัยเฮลเลนิสต์ (ศตวรรษที่ 4–2 ก่อนคริสต์ศักราช)^[2]^[3] โดยหลักมนุษย์เลี้ยงไก่ไว้เป็นแหล่งอาหาร (บริโภคทั้งเนื้อและไข่) และสัตว์เลี้ยง

ไก่ถือเป็นหนึ่งในสัตว์เลี้ยงที่กระจายตัวอย่างแพร่หลายและพบได้ทั่วไปมากที่สุด ณ ค.ศ. 2018 มีประชากรไก่รวม 2.37 หมื่นล้านตัว^[4] เพิ่มขึ้นจาก 1.9 หมื่นล้านตัวใน ค.ศ. 2011^[5] และมีไก่บนโลกนี้มากกว่านกชนิดอื่น ๆ^[5]

การศึกษาทางพันธุกรรมแสดงให้เห็นถึงต้นกำเนิดหลายแห่งในเอเชียใต้, เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียตะวันออก^[6] แต่เคลดที่พบในทวีปอเมริกา, ยุโรป, ตะวันออกกลาง และแอฟริกามีต้นกำเนิดจากอนุทวีปอินเดีย ไก่เริ่มแพร่กระจายจากอินเดียโบราณไปที่ลิเดียในเอเชียไมเนอร์ตะวันตก แล้วไปที่กรีซในศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาล^[7] ตามรายงานจากพงศาวดารฟาโรห์ทุตโมสที่ 3 ในประโยค "นกที่ออกลูกทุกวัน" ทำให้รู้ว่าไก่เป็นที่รู้จักในอียิปต์มาตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 15 ก่อนคริสตกาล โดยมาจากดินแดนระหว่างซีเรียกับชินอาร์ บาบิโลเนีย^[8]^[9]^[10]

อ้างอิง

↑
- Lawal, Raman Akinyanju; Martin, Simon H.; Vanmechelen, Koen; Vereijken, Addie; Silva, Pradeepa; Al-Atiyat, Raed Mahmoud; Aljumaah, Riyadh Salah; Mwacharo, Joram M.; Wu, Dong-Dong; Zhang, Ya-Ping; Hocking, Paul M.; Smith, Jacqueline; Wragg, David; Hanotte, Olivier (2020-02-12). "The wild species genome ancestry of domestic chickens". BMC Biology. BioMed Central. 18 (1): 13. doi:10.1186/s12915-020-0738-1. ISSN 1741-7007. PMC 7014787. PMID 32050971. S2CID 211081254.
- Tiley, George P.; Poelstra, Jelmer W.; dos Reis, Mario; Yang, Ziheng; Yoder, Anne D. (2020). "Molecular Clocks without Rocks: New Solutions for Old Problems". Trends in Genetics. Cell Press. 36 (11): 845–856. doi:10.1016/j.tig.2020.06.002. ISSN 0168-9525. PMID 32709458. S2CID 220747034. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-06-11. สืบค้นเมื่อ 2022-04-11.
- Tregaskes, Clive A.; Kaufman, Jim (2021). "Chickens as a simple system for scientific discovery: The example of the MHC". Molecular Immunology. Elsevier. 135: 12–20. doi:10.1016/j.molimm.2021.03.019. ISSN 0161-5890. PMC 7611830. PMID 33845329. S2CID 233223219. EuroPMC manus. 136199.
- Lawal, R. A.; Hanotte, O. (2021-05-31). "Domestic chicken diversity: Origin, distribution, and adaptation". Animal Genetics. International Foundation for Animal Genetics (Wiley). 52 (4): 385–394. doi:10.1111/age.13091. ISSN 0268-9146. PMID 34060099. S2CID 235268576.
- Siegel, Paul B.; Honaker, Christa F.; Scanes, Colin G. (2022). "Domestication of poultry". Sturkie's Avian Physiology. Elsevier. pp. 109–120. doi:10.1016/b978-0-12-819770-7.00026-8. ISBN 978-0-12-819770-7. S2CID 244084328.
- Eda, Masaki (2021-05-01). "Origin of the domestic chicken from modern biological and zooarchaeological approaches". Animal Frontiers. American Society of Animal Science (OUP). 11 (3): 52–61. doi:10.1093/af/vfab016. ISSN 2160-6056. PMC 8214436. PMID 34158989. S2CID 235593797.
- van Grouw, Hein; Dekkers, Wim (2020-09-21). "Temminck's Gallus giganteus; a gigantic obstacle to Darwin's theory of domesticated fowl origin?". Bulletin of the British Ornithologists' Club. British Ornithologists' Club. 140 (3). doi:10.25226/bboc.v140i3.2020.a5. ISSN 0007-1595. S2CID 221823963.
↑ "The Ancient City Where People Decided to Eat Chickens". NPR. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 16, 2018. สืบค้นเมื่อ May 15, 2018.
↑ Perry-Gal, Lee; Erlich, Adi; Gilboa, Ayelet; Bar-Oz, Guy (11 August 2015). "Earliest economic exploitation of chicken outside East Asia: Evidence from the Hellenistic Southern Levant". Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (32): 9849–9854. Bibcode:2015PNAS..112.9849P. doi:10.1073/pnas.1504236112. ISSN 0027-8424. PMC 4538678. PMID 26195775.
↑ "Number of chickens worldwide from 1990 to 2018". Statista. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 27, 2020. สืบค้นเมื่อ February 23, 2020.
↑ ^5.0 ^5.1 UN's Food and Agriculture Organisation (July 2011). "Global Livestock Counts". The Economist. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 15, 2016. สืบค้นเมื่อ July 13, 2017.
↑ Xiang, Hai; Gao, Jianqiang; Yu, Baoquan; Zhou, Hui; Cai, Dawei; Zhang, Youwen; Chen, Xiaoyong; Wang, Xi; Hofreiter, Michael; Zhao, Xingbo (9 December 2014). "Early Holocene chicken domestication in northern China". Proceedings of the National Academy of Sciences. 111 (49): 17564–17569. Bibcode:2014PNAS..11117564X. doi:10.1073/pnas.1411882111. PMC 4267363. PMID 25422439.
↑ Maguelonne Toussaint-Samat, (Anthea Bell, translator) The History of Food, Ch. 11 "The History of Poultry", revised ed. 2009, p. 306.
↑ Carter, Howard (April 1923). "An Ostracon Depicting a Red Jungle-Fowl (The Earliest Known Drawing of the Domestic Cock)". The Journal of Egyptian Archaeology. 9 (1/2): 1–4. doi:10.2307/3853489. JSTOR 3853489.
↑ Pritchard, Earl H. "The Asiatic Campaigns of Thutmose III". Ancient Near East Texts related to the Old Testament. p. 240.
↑ Roehrig, Catharine H.; Dreyfus, Renée; Keller, Cathleen A. (2005). Hatshepsut: From Queen to Pharaoh. New York: Metropolitan Museum of Art. p. 268. ISBN 978-1-58839-173-5. สืบค้นเมื่อ November 26, 2015.

อ่านเพิ่ม

Green-Armytage, Stephen (October 2000). Extraordinary Chickens. Harry N. Abrams. ISBN 978-0-8109-3343-9.
Smith, Page; Charles Daniel (April 2000). The Chicken Book. University of Georgia Press. ISBN 978-0-8203-2213-1.
Andrew Lawler (2014). Why Did the Chicken Cross the World?: The Epic Saga of the Bird that Powers Civilization. Atria Books. ISBN 978-1-4767-2989-3.

แหล่งข้อมูลอื่น

Chickens ที่เว็บไซต์ Curlie
Video: Chick hatching from egg

บทความสัตว์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[Lawal-et-al-2020-and-revs-1] 
Lawal, Raman Akinyanju; Martin, Simon H.; Vanmechelen, Koen; Vereijken, Addie; Silva, Pradeepa; Al-Atiyat, Raed Mahmoud; Aljumaah, Riyadh Salah; Mwacharo, Joram M.; Wu, Dong-Dong; Zhang, Ya-Ping; Hocking, Paul M.; Smith, Jacqueline; Wragg, David; Hanotte, Olivier (2020-02-12). "The wild species genome ancestry of domestic chickens". BMC Biology. BioMed Central. 18 (1): 13. doi:10.1186/s12915-020-0738-1. ISSN 1741-7007. PMC 7014787. PMID 32050971. S2CID 211081254.
Tiley, George P.; Poelstra, Jelmer W.; dos Reis, Mario; Yang, Ziheng; Yoder, Anne D. (2020). "Molecular Clocks without Rocks: New Solutions for Old Problems". Trends in Genetics. Cell Press. 36 (11): 845–856. doi:10.1016/j.tig.2020.06.002. ISSN 0168-9525. PMID 32709458. S2CID 220747034. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-06-11. สืบค้นเมื่อ 2022-04-11.
Tregaskes, Clive A.; Kaufman, Jim (2021). "Chickens as a simple system for scientific discovery: The example of the MHC". Molecular Immunology. Elsevier. 135: 12–20. doi:10.1016/j.molimm.2021.03.019. ISSN 0161-5890. PMC 7611830. PMID 33845329. S2CID 233223219. EuroPMC manus. 136199.
Lawal, R. A.; Hanotte, O. (2021-05-31). "Domestic chicken diversity: Origin, distribution, and adaptation". Animal Genetics. International Foundation for Animal Genetics (Wiley). 52 (4): 385–394. doi:10.1111/age.13091. ISSN 0268-9146. PMID 34060099. S2CID 235268576.
Siegel, Paul B.; Honaker, Christa F.; Scanes, Colin G. (2022). "Domestication of poultry". Sturkie's Avian Physiology. Elsevier. pp. 109–120. doi:10.1016/b978-0-12-819770-7.00026-8. ISBN 978-0-12-819770-7. S2CID 244084328.
Eda, Masaki (2021-05-01). "Origin of the domestic chicken from modern biological and zooarchaeological approaches". Animal Frontiers. American Society of Animal Science (OUP). 11 (3): 52–61. doi:10.1093/af/vfab016. ISSN 2160-6056. PMC 8214436. PMID 34158989. S2CID 235593797.
van Grouw, Hein; Dekkers, Wim (2020-09-21). "Temminck's Gallus giganteus; a gigantic obstacle to Darwin's theory of domesticated fowl origin?". Bulletin of the British Ornithologists' Club. British Ornithologists' Club. 140 (3). doi:10.25226/bboc.v140i3.2020.a5. ISSN 0007-1595. S2CID 221823963.

[2] Lawal, Raman Akinyanju; Martin, Simon H.; Vanmechelen, Koen; Vereijken, Addie; Silva, Pradeepa; Al-Atiyat, Raed Mahmoud; Aljumaah, Riyadh Salah; Mwacharo, Joram M.; Wu, Dong-Dong; Zhang, Ya-Ping; Hocking, Paul M.; Smith, Jacqueline; Wragg, David; Hanotte, Olivier (2020-02-12). "The wild species genome ancestry of domestic chickens". BMC Biology. BioMed Central. 18 (1): 13. doi:10.1186/s12915-020-0738-1. ISSN 1741-7007. PMC 7014787. PMID 32050971. S2CID 211081254.

[3] Tiley, George P.; Poelstra, Jelmer W.; dos Reis, Mario; Yang, Ziheng; Yoder, Anne D. (2020). "Molecular Clocks without Rocks: New Solutions for Old Problems". Trends in Genetics. Cell Press. 36 (11): 845–856. doi:10.1016/j.tig.2020.06.002. ISSN 0168-9525. PMID 32709458. S2CID 220747034. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-06-11. สืบค้นเมื่อ 2022-04-11.

[4] Tregaskes, Clive A.; Kaufman, Jim (2021). "Chickens as a simple system for scientific discovery: The example of the MHC". Molecular Immunology. Elsevier. 135: 12–20. doi:10.1016/j.molimm.2021.03.019. ISSN 0161-5890. PMC 7611830. PMID 33845329. S2CID 233223219. EuroPMC manus. 136199.

[5] Lawal, R. A.; Hanotte, O. (2021-05-31). "Domestic chicken diversity: Origin, distribution, and adaptation". Animal Genetics. International Foundation for Animal Genetics (Wiley). 52 (4): 385–394. doi:10.1111/age.13091. ISSN 0268-9146. PMID 34060099. S2CID 235268576.

[6] Siegel, Paul B.; Honaker, Christa F.; Scanes, Colin G. (2022). "Domestication of poultry". Sturkie's Avian Physiology. Elsevier. pp. 109–120. doi:10.1016/b978-0-12-819770-7.00026-8. ISBN 978-0-12-819770-7. S2CID 244084328.

[7] Eda, Masaki (2021-05-01). "Origin of the domestic chicken from modern biological and zooarchaeological approaches". Animal Frontiers. American Society of Animal Science (OUP). 11 (3): 52–61. doi:10.1093/af/vfab016. ISSN 2160-6056. PMC 8214436. PMID 34158989. S2CID 235593797.

[8] van Grouw, Hein; Dekkers, Wim (2020-09-21). "Temminck's Gallus giganteus; a gigantic obstacle to Darwin's theory of domesticated fowl origin?". Bulletin of the British Ornithologists' Club. British Ornithologists' Club. 140 (3). doi:10.25226/bboc.v140i3.2020.a5. ISSN 0007-1595. S2CID 221823963.

[npr.org-2] "The Ancient City Where People Decided to Eat Chickens". NPR. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 16, 2018. สืบค้นเมื่อ May 15, 2018.

[pmid26195775-3] Perry-Gal, Lee; Erlich, Adi; Gilboa, Ayelet; Bar-Oz, Guy (11 August 2015). "Earliest economic exploitation of chicken outside East Asia: Evidence from the Hellenistic Southern Levant". Proceedings of the National Academy of Sciences. 112 (32): 9849–9854. Bibcode:2015PNAS..112.9849P. doi:10.1073/pnas.1504236112. ISSN 0027-8424. PMC 4538678. PMID 26195775.

[4] "Number of chickens worldwide from 1990 to 2018". Statista. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 27, 2020. สืบค้นเมื่อ February 23, 2020.

[2011-19-billion-chickens-5] 5.0 ^5.1 UN's Food and Agriculture Organisation (July 2011). "Global Livestock Counts". The Economist. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 15, 2016. สืบค้นเมื่อ July 13, 2017.

[Xiang-6] Xiang, Hai; Gao, Jianqiang; Yu, Baoquan; Zhou, Hui; Cai, Dawei; Zhang, Youwen; Chen, Xiaoyong; Wang, Xi; Hofreiter, Michael; Zhao, Xingbo (9 December 2014). "Early Holocene chicken domestication in northern China". Proceedings of the National Academy of Sciences. 111 (49): 17564–17569. Bibcode:2014PNAS..11117564X. doi:10.1073/pnas.1411882111. PMC 4267363. PMID 25422439.

[7] Maguelonne Toussaint-Samat, (Anthea Bell, translator) The History of Food, Ch. 11 "The History of Poultry", revised ed. 2009, p. 306.

[8] Carter, Howard (April 1923). "An Ostracon Depicting a Red Jungle-Fowl (The Earliest Known Drawing of the Domestic Cock)". The Journal of Egyptian Archaeology. 9 (1/2): 1–4. doi:10.2307/3853489. JSTOR 3853489.

[9] Pritchard, Earl H. "The Asiatic Campaigns of Thutmose III". Ancient Near East Texts related to the Old Testament. p. 240.

[RoehrigDreyfus2005-10] Roehrig, Catharine H.; Dreyfus, Renée; Keller, Cathleen A. (2005). Hatshepsut: From Queen to Pharaoh. New York: Metropolitan Museum of Art. p. 268. ISBN 978-1-58839-173-5. สืบค้นเมื่อ November 26, 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน
นานาชาติ	FAST
ประจำชาติ	ฝรั่งเศส BnF data เยอรมนี อิสราเอล สหรัฐ ญี่ปุ่น เช็กเกีย

อ้างอิง

อ่านเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.