ස්පන්දන තරු

PSR B1509−58 – X-rays from Chandra are gold; Infrared from WISE in red, green and blue/max.

Animation of a rotating pulsar. The sphere in the middle represents the neutron star, the curves indicate the magnetic field lines and the protruding cones represent the emission zones.

Illustration of the "lighthouse" effect produced by a pulsar.

ස්පන්දන තරු එසේත් නැත්නම් පල්සාර (ඉංග්‍රීසි:  pulsar) යනු ඒවායේ චුම්බක ධ්‍රැවවලින් විද්‍යුත් චුම්භක විකිරණ කදම්බ නිකුත් කරන, මෙන්ම ඉහළ චුම්බක ගුණ සහිත, භ්‍රමණය වන න්‍යුට්‍රෝන තරු වේ. මෙම විකිරණ නිරීක්ෂණය කළ හැක්කේ විමෝචන කදම්භය පෘථිවිය දෙසට යොමු වන විට පමණි. එනම් යම් ප්‍රදීපාගාරයක් දැකිය හැක්කේ නිරීක්ෂකයෙකුගේ දිශාවට ආලෝකය යොමු වන විට පමණක් වන්නා සේය. එම සිදුවීම මෙම තරුවලට ස්පන්දන පෙනුමක් ලබා දෙයි. ඉතා දැඩි වස්තු විශේෂයක් වන න්‍යුට්‍රෝන තරු සතුව කෙටි, නිත්‍ය භ්‍රමණ කාලච්ඡෙද ඇත. ඒ හේතුකොට ගෙන මේවා මිලි තත්පර ගණනක සිට තත්පර ගණන් දක්වා පරාසයක ස්පන්දන අතර ඉතා නිරවද්‍ය පරතරයක් ඇතිව ජනිත කරයි. ස්පන්දන තරු අතිශය අධි ශක්ති කොස්මික් කිරණ ප්‍රභව සඳහා උදාහරණ විමට ඉඩ ඇති වස්තු වේ. (ත්වරණයේ කේන්ද්‍රාපසාරී යාන්ත්‍රණය ද බලන්න.)

නිරුක්තිය

ඉංග්‍රීසි, පල්සාරය (pulsar) යන වදන ස්පන්දන රේඩියෝ ප්‍රභව යන අරුත් ඇති (pulsating radio source - පල්සේටිං රේඩියෝ සෝස්) යන්නේන් බිහිවී ඇතැයි සැලකෙයි.

ආශ්‍රිත ලිපි

• Anomalous X-ray pulsar
• කළු කුහර
• Double pulsar
• චුම්බක තරු
• න්‍යුට්‍රෝන තරු
• Optical pulsar
• Pulsar clock
• Pulsar planet
• Pulsar timing array
• Pulsar wind nebula
• Radio astronomy
• Radio star
• Rotating radio transient
• Soft gamma repeater
• Supernova remnant
• X-ray pulsar

වැඩිදුර අධ්‍යයනය සඳහා

• Lorimer, Duncan R.; Kramer, Michael (2004). Handbook of Pulsar Astronomy. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-82823-9.

භාහිර සබැඳි

• "Pinning Down a Pulsar’s Age". Science News.
• "Astronomical whirling dervishes hide their age well". Astronomy Now.
• Animation of a Pulsar. Einstein.com, 17 January 2008.
• "The Discovery of Pulsars". BBC, 23 December 2002.
• "A Pulsar Discovery: First Optical Pulsar සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2007-10-03 at the Wayback Machine". Moments of Discovery, American Institute of Physics, 2007 (Includes audio and teachers guides).
• Discovery of Pulsars: Interview with Jocelyn Bell Burnell. Jodcast, June 2007 (Low Quality Version).
• Audio: Cain/Gay – Astronomy Cast. Pulsars – Nov 2009
• [ "PSR B1919+21"]. SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. {{cite web}}: Check |url= value (help)
• Australia National Telescope Facility: Pulsar Catalogue
• Johnston, William Robert. "List of Pulsars in Binary Systems". Johnston Archive, 22 March 2005.
• Staff Writers. "Scientists Can Predict Pulsar Starquakes". Space Daily, 7 June 2006.
• Staff Writers. "XMM-Newton Makes New Discoveries About Old Pulsars". Space Daily, 27 July 2006.
• Than, Ker. "Hot New Idea: How Dead Stars Go Cold". Space.com, 27 July 2006.
• "New Kind of Pulsar Discovered" සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2008-10-21 at the Wayback Machine. Cosmos Online.
• "Astronomers discover the first white dwarf pulsar in history". zmescience.com.