Typ (biologia)
Typ (phylum) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa od królestwa, a wyższa od gromady (classis) w systematyce zwierząt lub klasy (classis) w botanice. Typ jest kategorią równoważną gromadzie (divisio) w systematyce botanicznej. Gdy w systematyce roślin dopuścimy użycie określenia typ dla gromady (divisio), to niższą od niego rangę ma klasa (classis).
Kategoriami pomocniczymi dla typu są nadtyp (superphylum), podtyp (subphylum) i infratyp (infraphylum).
Rys historyczny
[edytuj | edytuj kod]Kategoria w randze typu została wprowadzona w zoologii przez Georges'a Cuviera, który podzielił zwierzęta na cztery grupy taksonomiczne nazwane przez niego embranchements – gałęziami lub konarami, później zmieniono tę nazwę na "typy". Były to kręgowce (Vertebrata), mięczaki (Mollusca), stawowate (Articulata) i promieniaki (Radiata)[1]. Podział Cuviera nie utrzymał się długo, ale doprowadził do odejścia od koncepcji ewolucji ciągłej, prezentowanej w formie "drabiny jestestw" (scala naturae)[2], polegającej na płynnym przechodzeniu życia od form najprostszych, przez bardziej skomplikowane, aż do człowieka.
W zoologii do jednego typu zaliczane są zwierzęta mające ten sam plan budowy ciała.
Różnice w nomenklaturze botanicznej i zoologicznej
[edytuj | edytuj kod]| Nomenklatura botaniczna | Nomenklatura zoologiczna |
|---|---|
| królestwo | królestwo |
| gromada (divisio) lub typ (phylum) |
typ (phylum) |
| klasa (classis) | gromada (classis) |
Pozycja taksonomiczna
[edytuj | edytuj kod]Typ obejmuje blisko spokrewnione gromady (w zoologii) lub klasy (w botanice). Jego pozycja w układzie hierarchicznym (z uwzględnieniem kategorii pomocniczych) wygląda następująco.
- królestwo
- podkrólestwo
- nadtyp
- typ
- podtyp
- infratyp
- gromada lub klasa
Przykłady typów
[edytuj | edytuj kod]Zwierzęta:
Rośliny:
Grzyby:
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN [Polskiej Akademii Nauk], 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.