Alban Berg

austriacki kompozytor

Alban Maria Johannes Berg (ur. 9 lutego 1885 w Wiedniu, zm. 24 grudnia 1935 tamże[1]) – austriacki kompozytor, jeden z prekursorów muzyki atonalnej. Jeden z trzech czołowych muzyków drugiej szkoły wiedeńskiej.

Alban Maria Johannes Berg
Ilustracja
Alban Berg (1930)
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1885
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 1935
Wiedeń

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor

Życiorys

edytuj

Urodził się w średniozamożnej rodzinie mieszczańskiej. Otrzymał typowe dla epoki domowe wykształcenie muzyczne. Komponować zaczął jako nastolatek, nie posiadając formalnej wiedzy kompozytorskiej. Po skończeniu (nie bez trudności) szkoły średniej, w 1904 został zaakceptowany jako student wiedeńskiego konserwatorium w klasie Arnolda Schönberga, który w ten czas rozpoczął eksperymenty z muzyką dodekafoniczną. Innym uczniem Schönberga studiującym w tym samym czasie był Anton Webern. W swej twórczości Berg wykorzystywał zasady atonalności i serializm, lecz także wiele z jego kompozycji jest muzyką tonalną lub mieszaną, osadzoną w estetyce późnego romantyzmu.

Po zakończeniu studiów Berg rozpoczął pracę kompozytorską jednocześnie pracując zawodowo jako księgowy. W 1911 poślubił znaną śpiewaczkę Helene Nahowski. W 1915 został powołany do służby wojskowej, z której został zwolniony w rok później z powodu słabego zdrowia (cierpiał na astmę). Jego wojskowe przeżycia skłoniły go do skomponowania opery Wozzeck bazującej na popularnym dramacie Büchnera (Woyzeck). Premiera opery miała miejsce w 1925 i spotkała się z dobrym przyjęciem. W 1918 wraz z Arnoldem Schönbergiem założył Verein für musikalische Privataufführungen, którego celem było wspieranie awangardowych eksperymentów muzycznych.

Do innych znanych dzieł Berga należą Koncert kameralny na fortepian, skrzypce i 13 instrumentów dętych (1925) oraz Suita liryczna na kwartet smyczkowy (1926). W obu Berg połączył tradycyjną tonalność z zasadami atonalności. Ostatnim dziełem opublikowanym za życia kompozytora był Koncert skrzypcowy „pamięci Anioła” dedykowany tragicznie zmarłej w wieku 19 lat Manon Gropius, córce Almy Mahler, wdowy po Gustavie Mahlerze i Waltera Gropiusa.

Umierając Berg pozostawił niedokończoną operę Lulu. Jest on także autorem libretta tego dzieła. Erotycznie skandalizująca opera opowiada o jego skrywanej miłości do Hanny Fuchs-Robettin. Opera, wystawiona po raz pierwszy w Zurychu w 1937, została ukończona przez Friedricha Cerhę i wystawiona po raz pierwszy w całości w 1979.

Twórczość

edytuj
Dorobek kompozytorski
Rodzaj twórczości Liczba utworów
Muzyka wokalna
Pieśni 83
Muzyka chóralna
Muzyka instrumentalna
Symfonie
Koncerty 2
Muzyka kameralna 6
Inne formy orkiestrowe 2
Opery 2
Balety
Utwory na fortepian 19
Razem 116

Najważniejsze utwory:

  • opery Wozzeck, Lulu
  • Koncert skrzypcowy „pamięci Anioła”
  • Suita liryczna na kwartet smyczkowy
  • Siedem wczesnych pieśni

Zobacz też

edytuj
Wykaz literatury uzupełniającej: Alban Berg.

Przypisy

edytuj
  1. Schäffer 1979 ↓, s. 269-277.

Bibliografia

edytuj
  • Bogusław Schäffer: Berg Alban. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 1: AB część biograficzna. Kraków: PWM, 1979. ISBN 83-224-0113-2. (pol.).
  • Bogusław Schaeffer: Klasycy dodekafonii. T. 1-2. Kraków: PWM, 1961-1964.
  • Bogusław Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku. T. 1: Od Mahlera do Szostakowicza. Kraków: WL, 1990. ISBN 83-080-1836-X.
  • Luigi Rognoni: Wiedeńska szkoła muzyczna. Kraków: PWM, 1978, seria: Biblioteka Res Facta.

Linki zewnętrzne

edytuj
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy