Vejatz lo contengut

Galhac (vin)

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Mapa de las apellacions dels vins de Galhac.

Lo galhac es un vin d'apellacion d'origina contrarotlada. Sa zòna de produccion se situa sus las doas ribas de Tarn, dins la partida nòrd oèst del departament francés de Tarn, al nòrd-èst de Tolosa.

Vinhal d'aspècte multiples, prepausa de vins roge, de primor, rosat, blanc sec, perlat, doç, petejaire. Son istòria es vièlha de mai de mila ans; sa creacion vendriá dels Galleses, abans l'arribada dels Romans e son desvolopament als monges de l'abadiá de Sant Miquèl de Galhac. Los istorians del vin Roger Dion e Marcel Lachiver se pensan totes dos qu'amb aquel de Côte-rôtie «Galhac es lo mai ancian vinhal de França»[1]. La reputacion de sos vins blancs li val un classament en AOC en 1938. Los rosats e roges son classats en 1970.

L'eslogan de la Comission Interprofessionala dels Vins de Galhac es : «Galhac, perque los vins d'avenidor an totjorn un passat.»

Los Cèltas e los Romans

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo pòble rutèn arribèt al sègle IV abC. Ocupèt un territòri que correspond mai o mens als departaments actuals de Tarn e d'Avairon. Aqueles Cèltas metèron en valor la riquesa locala en cultivant e vendent froment, òrdi, lin, cambe[2] e en espleitant lo mineral de fèrre d'Ambialet o lo coire de Trebàs[3].

Los Romans descobriguèron la region al sègle II ab. C [4]. Inicialament, son subretot explorators e comerciants que cerquèron de merças de valor. D'anfòras italicas trobadas sul site de Berniquaud[5][6], comuna de Sorese mòstran que venián tanben vendre de vin. Lo gost dels galleses per aquel es reconegut[7]. Lo territòri dels Rutèns es lèu annexat par Juli Cesar pendent la Guèrra de las Gàllias en -51[8].

Montans e lo vin

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant des amphores romaines dans un musée. Elles ont été trouvées près de Toulouse.
Anfòras romanas trobadas prèp de Tolosa

Lo vinhal galhagués es un dels pus vièlhs vinhals francés. Sas originas vendrián segurament d'abans l'ocupacion romana. De tèstes de terralha de vinagre datant del sègle II ab. C foguèron descobèrts a Montans[9], sus la riba esquèrra de Tarn. Aquò pareis atestar d'una activitat viticòla fòrça anciana perque a aquela epòca Tarn venguèt navigable abans de rejónher Gironda[10]. La preséncia de Tarn favorís lo transpòrt, via Garona, vèrs Burdigala e l'Ocean Atlantic a una epòca ont lo vinhal de Bordèu existissiá pas encara[11].

La viticultura repausa alara probablament sus de plants locals, benlèu originaris de la selva de la Gresinha, mas tanben sus de plants romans. (e tanben del crosament entre plants romans e locals)

L'arrèst de Domician en 92, obligava a arrancar 50 % del vinhal gallés; toquèt lo vinhal de Montans abans que Caracalla en 213, puèi Probus en 276 e 282 liberalizen la cultura de la vinha[12].

Casuda de l'Empèri Roman

[modificar | Modificar lo còdi]

Aprèp la casuda de l'Empèri Roman, la vila de Galhac es destruida, los camps son despoblats per las expedicions de captura d'esclaus[13], la selva torna ganhar e las culturas venon subretot alimentàrias.

Lo comèrci alunhat es damatjat per las expedicions de pilhatge dels Vikings e dels musulmans (installats en Espanha e en Septimània). La navigacion es pas mai segura, cadun consomís lo vin local: los vins reputats venon de vins de taula.

La refondacion de Galhac

[modificar | Modificar lo còdi]

La fondacion de l'abadiá de Sant Miquèl de Galhac en 972 se faguèt mercé a un don de tèrras de l'evesque d'Albi per aprovesir la novèla abadiá en mejans de subsisténcia. Aquela data marca tanben la fondacion oficiala de la vila de Galhac, pasmens lo nom ja existissiá. En efèit, en 654, sant Didièr, evesque de Caors, leguèt per testament escrit plusors vilas que n'èra proprietari. Una d'aquelas èra Gailhac (grafia medievala)[14].

Una vila s'erigiguèt pauc a pauc a l'entorn del monastèri benedictin sus la riba drecha de Tarn. L'abadiá organizèt alara tanben la produccion viticòla[15] e la seleccion dels plants locals comencèt. Un vinhal foguèt tanben creat a l'entorn d'Albi, sul domeni evescal. Una partida d'aquel darrièr es inclusa dins l'AOC galhac d'uèi.

L'epòca dels comtes de Tolosa

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant un ancien pigeonnier en brique toulousaine sur arcade récemment rénové.
Ancian colombièr restaurat de brica

Galhac, sus la riba drecha de Tarn, apartenguèt als domenis del comte de Tolosa. La riba esquèrra aparteniá als Trencavels, vescomtes d'Albi. Lo vinhal d'Albi aparteniá a l'evesque.

Aquela tèrra lengadociana foguèt dominada par una cavalariá rafinada qu'aimava la gastronomia e lo bon vin. Lo vin de Galhac se trapava sus las melhoras taulas. Al sègle XIII, Raimon VII, comte de Tolosa, edictèt un dels primièrs decrets [16], aquò mostrèt la volontat de produire un vin de qualitat. L'apond dins las vinhas foguèt enebida, levat aquel venent de las colombas. Aquel fems nomenat « colombina » es a l'origina del grand nombre de colombièrs dins la region[17]. «Aqueles fems son los melhors per la qualitat e la quantitat del vin, gaireben totes los autres fasián qu'empejorar son gost subretot los pudents e los poirits. Al ponch que vos abstendriatz. Tala consideracion tan plan trabalhèt pel Galhac que per decret public, lo fems dins la vinha i es enebit, essent pas permés, e mai pels particulars, d'apondre la sua vinha de paur de ravalar la reputacion de lor vin blanc» Olivier de Serres en 1600[18]

A partir de 1209, la Crosada dels Albigeses marquèt un tèrme brutal a aquel biais de viure. Se Albi foguèt estalviada en fasent omenatge a Simon IV de Montfòrt, lo vinhal de Galhac foguèt ravajat aprèp la cavalgada dels crosats de 1212 d'Albigés cap a Carcin e Agenés[19]. En efèit, l'òst, practicant la politica de la tèrra brutlada, arranquèt las vinhas e vergièrs, trepegèt o encendièt los blats e destruiguèt los vilatges.

Los vins del País Naut

[modificar | Modificar lo còdi]
Dessin montrant le blason de Gaillac, avec le même coq que celui qui figurait autrefois sur les barriques de vin de gaillac.
Escut de Galhac ont figura lo meteis gal qu'aquel que foguèt marcat al fèrre sus las barricas.

Al retornar la patz, se tornèt plantar de vinha e vendre de vin. Los cònsols de Galhac e Rabastens establiguèron en 1221 una carta de las bonas practicas viticòlas anant de la seleccion dels plants e dels terradors a la causida de la fusta de barrica en passant pel ban de las vendémias. Los vins produits a aquel periòde serviguèron per la consomacion locala mas tanben per l'exportacion. Aquela se fasiá per via navigabla sus de gabarras sus Tarn puèi Garona fins a Bordèu ont los vins èran enviats dins lo nòrd d'Euròpa: França, Anglatèrra o encara als Païses Basses: en 1253, Ricard III d'Anglatèrra se faguèt enviar vint barricas de vin de Galhac. En 1285, Anglatèrra importava totjorn de vins de Galhac, L'Illa d'Albigés o Rabastens[20]. A la començança del sègle XIV, la reputacion dels vins del Galhagués èra segura. Progiá, entre 1306 e 1307, annadas que los comptes foguèron conservats, 40 % dels vins passavan pel bacin de Garona cap a Bordèu per èsser exportats[21]. Enric IV foguèt grand amator de vin de Galhac[22]. Foguèt lo començament de l'epòca dels « vins del gal », marca amb lo fèrre pausat sus las botas que sortissián de la vila, mas tanben de la dominacion exclusiva dels jurats de Bordèu, fixant las condicions de venda dels vins del País Naut, obligats de passar per Garona. «Coma totes los autres vins del País Naut, aqueles de Galhac, segon tota versemblança, foguèron sovent melhors e mai poderoses qu'aqueles produits a l'entorn de Bordèu. Es la rason que los Bordaleses ne foguèron geloses e s'esforçavan de vendre en prioritat la lor produccion[23]

Se degun coneis pas la data de creacion del galhac petejaire, es a vegadas avançat qu'Augièr Galhard (1530-1593[24]) aja festejat «Lo bi qu'éro picant et sautabo dins lou veyre» (Grafia originala). Per aquò alcuns pensan que lo vin petejaire ja existissiá sus las taulas ont manjava lo poèta[25],[26]. De fach, la citacion foguèt troncada; parlava d'un vin muscat de Menerbés[27]. (nòças a Rius de Menerbés)
«Et peis lou vy musquat, qu'ero piquant et doux
Que jamay n'ey begut de by tant sabourous
La bountat del vy cla degus ne pourio creire
Que de la grant bountat, sautabo dins lou veire
»
(Grafia originala)

Se cal li atribuir una citacion sul Galhac, cal dire:
«Et lou boun drap n'es pas coumo vy de Chalosso
Qu'al may el es pourtat, al may el a de fosso
Amay també lou vy que sourtis de Galhiac
»
(Grafia originala)

Epòca modèrna

[modificar | Modificar lo còdi]

Periòde astrat del comèrci

[modificar | Modificar lo còdi]
Image montrant les vendanges au XIVe siècle. (taccuino sanitatis)
Vendémias al sègle XIV.

Pareis tanben que la region sabiá un processus de fabricacion de vins petejaires abans aquel del champanha per Dom Perinhon, que benlèu auriá pas inventat lo concèpte mas que lo perfeccionèt a la fin del sègle XVII. Ja, dins aqueles temps, lo galhac petejaire aviá aquerit una bona reputacion [28]. E un autor coma Guillaume Catel, dins sas Memòrias de Lengadòc, paregut en 1633, notèt que «Lo vin de Galhac es fòrça apreciat dels princes estrangièrs, daissant dins la boca un gost de ròsa»[29]. Un mercat local tanben astrat se desvolopèt, mercé a l'enriquiment de la region, eissit de la cultura del pastèl[30]. Los rics ostals de familha bastits a Albi, Galhac o Tolosa, testimònian de l'enriquiment de la region. Es evident que los grands ostals se faguèron un dever de servir lo melhor vin a sos òstes; d'aqueles èra lo Galhac.

Ivèrn de 1709

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo sègle XVIII debutèt fòrça mal pels productors de galhac[31]. En 1708, aprèp un ivèrn bon per la vinha, una gelada tardièra al mes de mai (sants de glaç) destruguèt la recòlta en borron. En 1709, un ivèrn fòrça fred arribèt. Lo fred de genièr destruguèt fòrça arbres frutièrs mas la vinha es mai o mens aparada per un jaç de nèu. Un redoç la faguèt fondre, inondant los camps e las vinhas bassas. Puèi lo retorn del fred congelèt tot aquò. L'alternança de fred (−10 °C a −15 °C) e de redoç durèt tres meses. Al començament d'abril, se deguèt alara constatar que i aviá pas res de vendre; la recòlta foguèt nulla e los vins cavats foguèron perduts a causa del gèl: las barricas avián esclatat. I aviá pas mai d'argent, pasmens calguèt tornar plantar, comprar de barricas...

Descasença del prestigi dels vins

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo naut prètz dels vins, atengut en 1710 a causa de lor escassetat, encoratgèt los vinhairons a tornar plantar; o faguèron d'un biais quasi frenetic[32].

Las plantacions se faguèron pas totjorn dins lo sens de la qualitat amb de plants fòrça productors per alimentar lo mercat amb prètz bas de vins de granda consomacion ligat a l'arribada massissa dels obrièrs dins las grandas vilas. En 1731, lo govèrn deu far arrestar las novèlas plantacions, lo reialme començava de subreproduire de vin al prejudici del blat[33].

Lo vin de Galhac foguèt encara vendut pels negociants bordalés mas aqueriguèt tanben lo ròtle de vin « mètge », que la meta èra de melhorar la qualitat e la prigondor dels vins bordalés, e tanben lor facultat de conservacion. E mai, los vins de Galhac perdèron la marca de lor origina, suprimida en 1751[34].

Epòca contemporanèa

[modificar | Modificar lo còdi]

La Revolucion

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo domeni eclesiastic de l'Abadiá de Sant Miquèl de Galhac se vendèt coma ben nacional pels revolucionaris [35]. Fòrça païsans crompèron alara una pichona parcèla, mas una partida tanben importanta del vinhal tornèt a de borgeses e aristocratas que constituiguèron o agrandiguèron lors domenis. Las cavas de l'abadiá situadas sus las ribas de Tarn foguèron presas per de negociants, servissent per gardar lo vin fins al bon periòde pel despart de las gabarras perque Tarn èra pas navigable tota l'annada.

En 1792, los vinhairons de Galhac foguèron enebits de logar de jornalièrs per las vendémias tant que las meissons èran pas acabadas[36]. Lo legislator voliá aparar lo provesiment en blat de la jove nacion en guèrra.

Un dels entrepartits de las guèrras de la Revolucion puèi del Primièr Empèri foguèt la dobertura dels mercats amb la fin de las barrièras doanièras interioras[37]. Lo Blocatge Continental penalizèt lo comèrci alunhat de vin. Los vinhairons vendèron alara suls mercats locals. Los primièrs restaurants dubriguèron, creats pels ancians cosinièrs dels grands ostals de familha. La gastronomia e lo bon vin se democratizèron. Alara qu'una borgesiá que lèu venguèt rica aviá besonh de produits de consomacion correspondent a sos mejans, los obrièrs (minaires de Carmauç, obrièrs d'Albi, de Tolosa) comencèron de beure de vin e una partida del vinhal comencèt de produire en massa per bas prètz.

Lo sègle XIX

[modificar | Modificar lo còdi]
Peinture d'Édouard Manet, Port de Bordeaux, montrant le déchargement des gabarres dans le port.
Descargament de las gabarras al pòrt de la luna de Bordèu. (Édouard Manet, 1871)

Dins los ans 1860, lo doctor Jules Guyot visitèt lo vinhal tarnés[38]. Parlèt l'economia del vin dins lo departament. La vinha ocupava 38 000 ectaras, o lo quinzen de la superfícia de Tarn. Lo rendement mejan èra de 20 ectolitres per ectara e raportava 15 milions de franc, o lo quart del revengut de Tarn[39]. A l'epòca, los plants de Lengadòc èran cultivats, mas Guyot desconselhava lor usatge en assemblatge amb los plans istorics. Parla tanben del vinhal d'Albi que los vins recoltats abans maduretat «èra de far saltar las cabras del verdador». La venta se fasiá als minaires de Carmauç. Sol un nuclèu a l'entorn de Galhac contunhava de practicar una viticultura de qualitat.

A l'epòca lo vinhal despassava largament aquel definit uèi per l'AOC. Sa superfícia èra fòrça granda, 31 000 ha en 1840[40]; atal, en 1852 la produccion de Galhac representava lo doble de la produccion bordalesa de 1995[41].

La crisi de la filloxèra

[modificar | Modificar lo còdi]
Article detalhat: filloxèra.

En 1853-1854, l'oïdium ravagèt lo vinhal. La produccion baissèt dels dos tèrces[42]. Calguèt atendre la descobèrta de l'accion de la flor de sofre per Henri Marès per que lo vinhal torne prosperar.

Dessin caricatural de 1890 montrant une représentation du phylloxera en train de ruiner une cave en vidant toutes les bouteilles.
filloxèra voidant totas las botelhas d'una cava

La crisi de la filloxèra arribèt vèrs 1870. Dins un primièr temps, lo vinhal de Galhac faguèt de grands profits[43]. En efèit, inicialament, foguèt pas tocat e profitèt provisòriament del creis dels cors. Aquel periòde se termina en junh de 1879 quand lo cònsol d'Amarens senhalèt a la prefectura los primièrs simptòmas de la malautiá. E mai de la destruccion del vinhal, aguèt una influéncia notabla sus la qualitat del vinhal fins a la fin del sègle XX. L'adaptacion dels plants a lor terrador deu èsser vista tornarmai. La plantacion de plants empèuts còsta car e pòt menar a fracas. L'escassetat del vin fa aumentar los cors e una partida del vinhal tornèt èsser plantada per de grands rendements. Aqueles plants produson de grandas quantitats de vins ordinaris e pauc alcolizats. Paul Strang[44] senhalava que lo vinhal de Tarn èra majoritàriament productor de vins roges. La plantacion del vinhal amb de plants productius damatge la reputacion[45]. Pels plants de blancs, lo mausac dominava al detriment del len de l'el, mas subretot de l'ondenc e del verdanèl que dispareissiá. Plant qualitós, consèrva un bon imatge als vins blancs. Es al mausac que Galhac deu son classament en AOC dempuèi 1936.

En 1878, lo mildió arribèt a son torn, damatjant de novèlas recòltas[46]. Los ravages son atenuats per la descobèrta lèu d'un remèdi eficaç, lo sulfat de coire.

L'arribada del camin de fèrre a la fin del sègle XIX modifiquèt tanben fòrça l'economia locala e se termina de l'activitat dels pòrts de Galhac, Albi, L'Illa d'Albigés o Rabastens.

Pendent la revòlta dels vinhairons de Lengadòc en 1907, los trebolums toquèron pas Galhac e mai se los problèmas foguèron comuns. Una delegacion foguèt enviada a la manifestacion del 9 de junh de 1907 a Montpelhièr[47]. En 1938, los vins blancs obtenguèron l'Apellacion d'origina contrarotlada[48]. Per aquela reconeissença qualitosa, un grand vinhal de vin de taula remontat en gra pels vins d'Argeria raportava mai que las vinhas plantadas amb las varietats ancianas. Lo vin roge es pas mai qu'un pichon vin entre fòrça autres que se vend en quantitat mas amb bas prètz. Paul Strang raportèt que l'obtencion de l'AOC pels vins roges passa per un retorn als plants qualitoses tradicionals. Una vinha essent plantada per 30 o 40 ans, caldrà aquel temps per que las vinhas plantadas de plants roges vengan a èsser recompensadas pel preciós labèl. La reaccion arriba vèrs los ans 1950 amb un renovèl de la cooperacion. La cava de Galhac regropava alara 750 aderents que portavan per vinificar e comercializar 25 000 ectolitres per an[49]. Signe d'un cambi d'epòca, la cava es implantada lo long de las vias del tren alara que los negociants tradicionals de Galhac avián lor chais d'expedicion al bord de Tarn.

Pendent l'ivèrn de 1956, aprèp un mes de genièr excepcionalament doç los borrons començavan d'enflar quand lo 1èr de febrièr, lo fred toquèt lo vinhal pendent tot lo mes amb de temperaturas entre −10 °C e −20 °C. Lo 16 de febrièr de 1956 se podiá traversar lo Tarn gelat a pè[50].

Fin finala, aquela catastròfa aurà un efèit positiu: tornant centrar lo vinhal a l'entorn de las zònas de melhora qualitat. fòrça de parcèlas de naut rendement despareisson. A la meteissa epòca, se bastís tres cavas cooperativas (La Bastida de Lèvis en 1949[51], Rabastens[52] e Tecon[53] en 1953). Los viticultors qu'an de pichonas superfícias e d'autras produccions pòdon menar lor vendémia a la cooperativa qu'assegurava la vinificacion. La nocion d'igièna s'impausa e las cavadas ganhan en gost. Lo vin blanc perlat, inventat en 1957[54],[55], succedís al vin borrut desaparegut dins las annadas 1940[56]. Fruch de tot aquel trabalh, los vins roges e rosats obtenguèron l'AOC en 1970[57].

Photographie montrant l'abbaye Saint-Michel de Gaillac en brique roses. (vue de la rive opposée du Tarn)
Abadiá de Sant Miquèl vista de l'autra riba de Tarn.

Un laboratòri enologic es a la disposicion dels vinhairons pel Conselh General de Tarn a partir de 1992[58]. Amb tres enològs e tres tecnicians de laboratòri, analisa los vins per l'agradament en AOC, los certificats d'exportacion o de concors. E mai, lo personal apòrta un diagnostic al viticultor par la lectura de l'analisi e la degustacion dels vins.

Article detalhat: Galhac.

L'origina del nom Galhac es escura. Tres ipotèsis existisson[59] :

  • Gal, l'animal marcat al fuòc dempuèi l'Edat Mejana sus las barricas. Lo gal es totjorn representat sus l'escut de la vila.
  • Gallius, un personatge roman qu'a son nom foguèt apondut lo sufixe gallés ac a l'epòca de Montans. Es l'ipotèsi retenguda per Robert Plageoles[60].
  • Galli, un gallés.

Galhac se situa a dètz-e-uèit quilomètres d'Albi e cinquanta quilomètres de Tolosa. Son vinhal s'espand pel val de Tarn, sus las laissas de las doas ribas, e suls tèrmes al nòrd d'aquel.

Lo vinhal de Galhac s'espandís sus seissanta quilomètres. Comença a l'èst d'Albi, a Cunac, e continua fins a Sant Somplesi a l'oèst, lo long del val de Tarn. Del nòrd al sud, comença a Mosièis e Panens, al nòrd de Còrdas per finir al sud dels tèrmes de Buscas, al nòrd de Graulhet, quaranta quilomètres mai al sud.

Sòls e orografia

[modificar | Modificar lo còdi]

Existisson tres zònas diferentas pel vin blanc, quatre pel vin roge[61].

La riba drecha

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant une vigne du terroir rive droite, taillée en gobelet sans palissage, en automne.
Vinha del terrador riba esquèrra de Galhac

La riba drecha ocupa de tèrmes argiloses e calcaris valonats de la riba drecha de Tarn, fins al de Vera. Aquelas tèrras prigondas contenon una resèrva en aiga que permet d'alimentar la vinha pendent los estius sovent secs. L'altitud vària de 140 mètres (altitud mejana de Galhac) a prèp de 300 mètres (Castèlnòu de Montmiralh). Lo vinhal es sovent implantat penjat: los bons plans son pas favorables a la vinha e los sucs son sovent boscoses. Es lo terrador ont mausac e fer servador exprimisson plenament lor caractèr e potencial viticòla. Los blancs secs i son soples, elegants, longs en boca[62] e supòrtan una vinificacion e un elevatge en barrica. Los vins blancs doces i son rics, aromatics, equilibrats entre doçor e frescor[63]. Los vins roges son fustoses, amples, fruchats e especiats[64].

Lista de las comunas del terrador de la riba drecha: Bernac, Bròsa, Caüsac de Vera, Castanet, Castèlnòu de Lèvis, Castèlnòu de Montmiralh, Sestairòls, Faiçac, Galhac, La Bastida de Lèvis, L'Illa d'Albigés, Montelhs, Ribièiras, Salvanhac, Senolhac, Sant Bausèli, Santa Crotz e Vilanòva de Vera

Un airal AOC pus restrictiu sus aquela riba drecha foguèt delimitat unicament pels vins blancs, l'AOC galhac primièras còstas.

Lo País Cordés

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo País Cordés es un replan valonat. Son sòl es fin e leugièr sus una ròca maire calcària. Es adaptat als vins blancs en rason de son altitud e de son clima mai fred. La maduretat dels rasims blancs dura una quinzena de jorns de mai que dins la val de Tarn, balhant un bon equilibri entre acid-alcoòl, e los gosts florals e fruchats als vins. Los vins roges son equilibrats, fruchats e espeçats, e d'una bona vivacitat

Lo replan cordés compren las comunas d'Alans, Amarens, Andilhac, Bornasèl, Las Cabanas, Campanhac, Combafan, Còrdas, Donasac, Fraucelhas, Itsac, La Ròca, Lo Verdièr, Livèrç e Casèlas, Lobèrs, Milhavet, Mosièis e Panens, Noalhas, Puègcèlsi, Santa Ceselha del Cairon, Sent Marcèl e Campas, Soelh, Totnac, Viuç, Vindrac e Alairac e Virac.

La riba esquèrra

[modificar | Modificar lo còdi]

La riba esquèrra es una seguida de laissas del val de Tarn a sossòl de pH puslèu acid, prigond e plan assecat per la preséncia dins lo prigond de qualques mètres de sables, còdols e gravièrs. Aquel terrador balha de vins roges poderoses e fustoses. Los plants bordaleses completan la gama per ofrir de vins roges poderoses, estructurats[65] e marcats per los gostes de fruches neges e d'especiats[66].

La riba esquèrra compren las comunas d'Auçac, Brens, Buscas, Cadaluènh, Carlús, Confolèuç, Fenòls, Florentin, Girocens, La Becièira de Candelh, La Grava, Las Graissas, Lopiac, Montans, Parisòt, Peiròla, Rabastens, Rofiac, Sant Somplesi e Tecon.

La zòna de Cunac

[modificar | Modificar lo còdi]

La zòna de Cunac compren qualques vinhas situadas dins sèt vilatges a l'entorn de Cunac a l'èst d'Albi, sus un terrador de chistas acids. Es particularament plan adaptat al gamay, es una zòna que produtz en majoritat de vins roges de primor.

La zòna de Cunac compren las comunas d'Artés, Bèlagarda, Cambon, Cunac, Frejairòlas, Marçal, Mosièis e Teulet, Sent Gorgòri e Sant Juèri.

Photographie montrant une vigne enneigée. (chute tardive le 8 mars 2010)
Vinha galhaguesa jos la nèu lo 8 de març de 2010.

Lo clima galhagués es jos influéncias multiplas. «Tarn gausís d'un excellent clima per las espècias, pas de l'extrèm miègjorn e de miègjorn, mas per los plants de Gironda, de la Còsta d'Aur, del Beaujolais, de las còstas de Ròse e de Droma; es alà lo melhor clima que pòsca desirar. Se pòt plantar dins Tarn las vinhas a totas las exposicions, sul plan o sul tèrme, al sud o al nòrd, e es pas aquela darrièra exposicion que balharà lo mens de vin o lo mai marrit. I gèla pauc comparativament; malastrosament i granissa fòrça.»

Article detalhat: clima mediterranèu.

Lo clima mediterranèu balha una calor seca estivala e automnala favorabla a la maduretat regulara e optimala del rasim. La cleméncia del temps es un confòrt per l'organizacion de las vendémias. Un vent sec, lo vent d'autan accentua aquel efèit; assegura la secada de las malautiás criptogamicas e una concentracion de la matèria seca dins lo rasim.

Aquel clima es responsable d'un estrès idric estival moderat (levat los ans excepcionals coma 2003) responsable d'una bona maduretat dels tanins del rasim, doncas un factor de qualitat del vin.

Article detalhat: clima oceanic.

Lo clima oceanic balha una influéncia umida plan favorabla a la creissença de la vinha a la prima, una bèla fin de sason favorabla a la subremaduretat e de la doçor ivernala en evitant los risques de fòrta gelada.

Lo clima local

[modificar | Modificar lo còdi]
Article detalhat: Vent d'autan.

Lo clima local del val de Tarn, orientat èst-nord-èst oèst-sud-oèst, explica qu'es mens tocat pels auratges de granissa que los vals de Dadon o d'Agot mai al sud e que lo vent d'autan i es mens violent. Es possible de trobar alà una rason de la reputacion del vin de Galhac comparat a aqueles del sud del departament uèi quasi desapareguts. Dins los ans 1860, lo docteur Guyot cita los vins rustics sens comparason amb aqueles de Galhac, alara que los sòls i son quasi identics.

Robert Plageoles atribuís tanben una importància climatica a la selva de la Gresinha. Aquela darrièra corona lo relèu al nòrd-oèst de l'apellacion.

Los topoclimas

[modificar | Modificar lo còdi]

Los fons de val gelius a la prima son sovent destinats a las grandas culturas d'estiu (virasolelh, blat negre, sòja). L'emplaçament de las vinhas es als nauts dels tèrmes. L'orientacion de las parcèlas al sud favoriza la maduretat dels vins roges e blancs doces, l'orientacion al nòrd permet una evolucion mai lenta del rasim, balhant lo fruchat al vins blancs secs.

L'estacion meteorologica d'Albi

[modificar | Modificar lo còdi]

L'estacion meteorologica d'Albi es a vint quilomètres de Galhac. La vila d'Albi recep en mejana 97 jorns de pluèja. Las temperaturas extrèmas notadas son de −20,4 °C lo 16 de genièr de 1985 e 40,8 °C lo 12 d'agost de 2003 per una mejana de 14,7 °C[67].

Quatre meses apareisson pus secs, en dejós de 50 mm de precipitacions. La fin de l'ivèrn (febrièr-març) e l'estiu (julhet-agost). La poda de la vinha per temps sec es desfavorabla a las malautiás de la fusta. La prima (abril, mai e junh) es plan regada, permetent una bona butada de la vinha a l'epòca ont la pression de las malautiás criptogamicas es suportabla. En julhet-agost, la secada fa sofrir la vinha, concentrant lo gost e lo sucre dins lo rasim. Setembre es tornar pus regat, mas los periòdes de vent d'autan que secant la tèrras e las vinhas temporís los excèsses. Pendent las vendémias, lo títol alcolometric pòt ganhar 1 % cada dos jorns.

Cinc meses consecutius, de mai a setembre, veson l'ensolelhament despassar las 200 oras totalas. Aquel solelh es un factor essencial per la sintèsi del sucre e dels davancièrs de gost e de color.

La mitat de l'annada, de mai a octobre, la temperatura mesadièra mejana despassa los 20 °C.

Lo vinhal tarnés

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant un tas de souches d'une vigne arrachée, en attente d'être brûlé. (photo sous la neige)
Vinha arracada jos la nèu. Lo molon de socas al centre de la parcèla es destinat a èsser brutlat.

En 1840, lo departament de Tarn representava 31 000 ha; aquela superfícia foguèt repartida suls arrondiments d'Albi (7 000 ha) Galhac (14 000 ha), Castras (4 000 ha) e La Vaur (6 000 ha). Per comparar amb la superfícia actuala, cal inclure dins la superfícia galhaguesa mai de la mitat de las superfícias dels arrondiments de La Vaur e Albi, l'arrondiment de Galhac a l'epòca cobrissiá pas tota la zòna uèi classificada en AOC. L'airal concernís prèp de 21 000 ha per Galhac e 10 000 ha pel rèsta del vinhal tarnés.

Just abans l'arribada de la filloxèra, 60 000 ha èran en produccion. En 10 ans, 46 500 ha foguèron arrancadas, daissant qu'un quart del vinhal, subretot suls tèrmes argilocalcaris de la primièra còsta de galhac.

Philippe Viguier[68] dona una bona evolucion del vinhal galhagués dins los ans 1960-1990:.

Plant Superfícia en 1960
(en ectaras)
Proporcion en 1960
(%)
Superfícia en 1980
(en ectaras)
Proporcion en 1980
(%)
Superfícia en 1990
(en ectaras)
Proporcion en 1990
(%)
Mausac B et Rs 6126 94 4035 81 2550 67
Loin de l'œil B 105 1,6 464 9,4 750 20
Ondenc B 6,5 0,1 - - - -
Muscadelle B 267 4,1 457 9,2 800 8
Sauvignon B 3,5 - 13 0,2 200 5
Total blanc 6528 100 4969 100 3800 100
Duras N 76,6 2,8 617 11,3 850 16,5
Braucol N 0,02 - 103 1,9 350 6,8
Merlot N 0,3 - 80 1,5 150 3
Cabernets 0,3 - 55 1,1 200 3,9
Syrah N 1,34 0,2 762 14 800 15,5
Gamay N - - 549 10 750 14,6
Jurançon N 1840 68 2215 41 1750 26
Portugais bleu N 783 29 1066 19,6 700 13,5
Total rouge 2701 100 5449 100 5150 100
Total général 9229 - 10418 - 8950 -

Se pòt notar una baissa constanta de la superfícia de blanc, suportada subretot pel mausac. D'una situacion de quasi monopòli, abandonèt son importància fàcia a una desafeccion relativa per sos gostes tipics. Los autres plants balhèron als assemblatges una vertadièra importància.

Pels vins roges, lo duò Juranson N e portugués blau B es passat d'una dominacion sus un vinhal pas encara AOC cap a una desafeccion ligada a lor exclusion de la lista dels plans en 1970, pendent la dubertura de l'apellacion als vins roges e rosats. Es de notar qu'entre 1960 e 1980, sa superfícia progressèt, mostrant l'inercia de las abituds. Los plans AOC son, eles, sortits de res. En 1960, sol lo duras N aviá una superfícia plantada significativa.

Lo vinhal AOC

[modificar | Modificar lo còdi]

Entre 1999[69] e 2004[70], la superfícia de l'AOC Galhac demesiguèt; foguèt en 2005 de 3 000 ha sus un vinhal de 8 000 ha. (5 000 ha de vin de país de las còstas de Tarn e vin de taula).

Amb la crisi, un plan d'arrancatge foguèt mes en plaça entre 2006 e 2009. Prevesiá sus 1 000 a 2 000 ectaras d'arrancatge indemnizat. Lo vinhal AOC essent de 2 800 ectaras en 2009[71], los arrancatges concerniguèron subretot lo vinhal fòra AOC.

Fòrça autors e apelografs soslinhèron la singularitat de las varietats del rasim dins lo Galhagués. Hugh Johnson fa aquela conclusion: «Los plants indigènas fòrças ancians son los testimònis d'una epòca d'abans la plantacion dels grands vinhal d'Aquitània»[72].

Los plants de blancs

[modificar | Modificar lo còdi]
Articles detalhats: Len de l'el e Mausac.
Photographie montrant un pied de vigne de cépage len de l'el, juste avant récolte.
Rasim de len de l'el

Los plants principals autorizats en AOC son lo len-de-l'el B, le mausac B, le mausac rose Rs e la muscadelle. Dins las vinhas, lo lendelel representa 30 % de las superfícias[73], los dos mausac 40 % e la muscadelle 15 %.

Los plants complementaris representan 15 % de la superfícia. Se repartís entre l'ondenc B, lo sauvignon B e lo sémillon B. ; lo sémillon es pas autorizat de plantar e son vin serà pas mai autorizat en AOC a partir de 2028.

La darrièra version del decret AOC del 21 de febrièr de 2007 precisa qu'almens un dels plants principals es obligatòri e l'ensemble dels plants principals deu èsser almens de 50% dins un assemblatge[74]. Los petejaires « metòde galhagués o rural » son eissits dels sels mausac blanc e ròse.

Los plants de roges

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant une grappe du cépage duras à maturité.
Rasim de Duras
Photographie montrant une grappe du cépage braucol à maturité.
Rasim de braucol
Articles detalhats: Duras (plant) e fer servador.

Los plants principals son lo duras, lo braucol e la syrah per respectivament 20 %, 40 % e 25 % de las superfícias.

Los plants segondaris son lo cabernet-sauvignon, lo cabernet franc, lo gamay[75] e lo merlot. Ocupan ensemble 15 % de las superfícias de vinha en roge.

Le decret del 21 de febrièr de 2007 precisa que los plans principals devon ensemble representar almens 60% del plantament[76]. Lo duras e lo braucol son obligatòris per un minimum de 10% cadun e 40% ensemble[77]. Lo Galhac de primor deu provenir exclusivament de gamay. E mai aquel plant es reservat per aquel vin.

Practicas culturalas

[modificar | Modificar lo còdi]

Obligacions del decret d'apellacion

[modificar | Modificar lo còdi]

La densitat de plantacion deu èsser almens de 4000 pès per ectara amb escarts de rengs limitats a 2,2 mètres en poda gobelet e 2,5 mètres per los autres biais de podar[78]. La distància entre pès sus un meteis reng es de 0,8 mètre al minimum. Una nauta densitat de plantacion indutz una mendre quantitat de rasim per cep. La planta se pòt alara defendre melhor contra las malautiás e noirir melhor sas grapas. Lo rasim es doncas de melhora qualitat, de bona maduretat, donant un vin mai concentrat, pus alcoolizat e pus estable, brèu, un vin melhor.

Las podas en gobelet, guyot simple e cordon de royat son practicadas amb un nombre d'uèlhs fructifèrs totals limitat a dètz o uèit[79].

La nautor de la fuèlha deu despassar 0,5 còp l'escartament entre rengs. Una superfícia de fuèlhas optimala deu èsser sana (bona capacitat de fotosintèsi), nauta (bona capacitat d'utilizar lo solelh), e mejanament densa (tròp favorís un ambient umid favorable a las malautiás criptogamicas e demenís lor rendement, las fuèlhas portant ombra entre elas).

Condicions de recòlta Rendement Gra alcoolic mejan Taus de sucre minimum Gra maximum aprèp enriquiment Sucres residuals
Vins blancs secs[80] 60 hl/ha 10,5 % vol 170 g/l 13 % vol 4 g/l
Vins blancs doces[81] 45 hl/ha 12,5 % vol 204 g/l 15 % vol superiora à 45 g/l
Vins petejaires secs[82] 60 hl/ha 9 % vol 153 g/l 13 % vol -
Vins petejaires doces « metòde galhagués »[83] 45 hl/ha 11 % vol 178 g/l 14 % vol -
Vins roges e rosats[84] 55 hl/ha 11 % vol 189 g/l 13 % vol 4 g/l pel rosat
2,5 g/l pel roge
Vins roges de primor[85] 55 hl/ha 10,5 % vol 180 g/l 13 % vol 2,5 g/l
Photographie montrant une vendange manuelle à Gaillac
Vendémia manuala de rasim surmadur, lo 7 d'octobre de 2008.

Pendent la recòlta, lo vinhairon evalua lo gra potencial de la vendémia a partir del sucre del most, sabent que 17 gramas de sucre per litre donan un gra. Lo gra aquerit correspond a la quantitat reala d'alcoòl de vin. Diferís del gra potencial en foncion del trabalh de las levaduras e per un vin doç en prenent en compte lo sucre residual pas fermentat.

La recòlta del rasim se fa generalament amb la maquina de vendemiar pel rasim roge e lo rasim blanc destinat al de vin blanc sec. Pasmens, lo gamay destinat al vin de primor e los plans blancs destinats al vin petejaires metòde galhagués se devon recoltar manualament[86].

Per la produccion de vins doces, qualques domenis practican una seleccion. Per practicar aquela operacion, sola la vendémia manuala es possibla.

Vinificacion del blanc

[modificar | Modificar lo còdi]

La varietat dels vins produits e la diversitat dels assemblatges possibles fa que los biais de vinificar son fòrça diferents.

Vins blancs secs
[modificar | Modificar lo còdi]

La recòlta, generalament mecanizada (maquina de vendemiar) se practica de lèu bon matin, permetent atal una melhora conservacion dins les benas de vendémias e economizant d'energia per lor refresquiment. Se passa abans la recòlta dels vins roges, sovent al començament de setembre. Lo trissatge interven lo mai lèu possible aprèp la recòlta. Lo most es desborbat per estabulacion a fred. L'usatge d'enzims per clarificar se fa segon la qualitat de la vendémia (necessari suls rasims poirits) e de la cubada. (los enzims accelèran l'operacion dins las grandas cubas).

Lo despart en fermentacion se fa generalament de bassa temperatura (vèrs 18 °C[87]) amb de levaduras seleccionadas, a vegadas amb las levaduras naturalas del rasim. L'usatge de material de refrescament es uèi preponderant; en efèit, una fermentacion a temperatura superiora a 25 °C altèra los gostes e entre 18 °C e 22 °C favorís los gostes fruchats e florals intenses[88]. Lo vin pòt èsser rapidament embotelhat per preservar los gostes o elevar en cuba o barrica per las cubadas pus estructuradas.

Vins blancs doces
[modificar | Modificar lo còdi]

La recòlta se pòt fa mecanicament pels grands volums o manualament per las cubadas mai prestigiosas. Aquela permet una recòlta per tris successius, privilegiant la maduretat optimala. Se passa al començament d'octobre e se pòt contunhar fins en novembre per las cubadas mai concentradas, amb a vegadas fins a la poiridura nòbla.

La fermentacion s'interromp naturalament, quand lo sucre e l'alcoòl blocant lo trabalh de las levaduras o artificialament, per refresquiment brusque puèi filtratge per eliminar las levaduras[89]. Lo vin deu èsser elevat qualques meses abans d'embotelhar.

Vins petejaires
[modificar | Modificar lo còdi]

La vendémia pòt èsser mecanica o manuala. L'embotelhament se pòt far al domeni o lo vin es liurat a la cooperativa de Sant Miquèl.

Vinificacion dels roges

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant une cuve à vin en béton remplie de vin rouge en fermentation.
Cuba de vin roge de Galhac en plena fermentacion
Vins de primor
[modificar | Modificar lo còdi]

Lo rasim es recoltat manualament en pichons contenents per gardar entièr los grans de rasims. Son cubat protegits de l'oxigèn per de gas carbonic per practicar una maceracion carbonica. Lo trissatge es efectuat abans la fin de fermentacion. Lo vin de primor es lèu embotelhat per èsser vendut lo tresen dijòus del mes de novembre.

Vins roges tradicionals
[modificar | Modificar lo còdi]

La recòlta es fòrça majoritàriament mecanica. La vendémia pòt èsser grafinhada e trolhada abans d'èsser incubada. La maceracion dura de sèt a vint jorns[90],[91]. La fermentacion malolactica es preferida (oxigenacion, ensemenada bacteriana) abans que la temperatura de vin tombe. Lo vin es elevat qualques meses en cuba o mai d'un an en barrica pels vins de gardar.

Vinificacion dels rosats

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo rasim roge es recoltat subretot mecanicament. Son subretot de vins de sanhada: aprèp encaudada, lo rasim macèra un temps variable, destinat a colorar lo jus amb la migracion de las antocianas colorantas de la capa del rasim cap al most. Al moment optimal, una partida del jus es alara sanhada (versada) de la cuba, lo separant de la partida solida e la vinificacion se fa alara segon lo principi qu'aquela dels vins blancs. Lo rèsta del most continua la maceracion e balharà de vin roge.

Los tipes de vins e la gastronomia

[modificar | Modificar lo còdi]

Vins blancs secs

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant un plateau de fruits de mer
Plat de cauquilhum

Son de vins d'assemblatge. Le mausac balha sos aròmas: poma, codonh.

Lo primièras còtas de Galhac es un vin de gardar. Sovent elevat dins de barricas acompanha las fricassadas de peisson, crustacèus[92]e los formatges de cabra.

Lo « Galhac perlat » es un vin recent, (annada 1950) eretièr de la practica anciana de venta del vin en cors de fermentacion: lo vin borrut. Lo vinhairon consèrva una partida dels gases de fermentacion per rectificar l'aciditat que manca al len de l'el. L'introduccion del sauvignon faguèt d'aquel vin una curiositat locala que pasmens participa a la reputacion actuala del Galhac. Es un vin fin, viu dels aròmas leugièrs e delicats. Per l'aperitiu o amb cauquilhum[93]. Es tanben un produit plan adaptat amb la cuisina savoiarda amb de formatge : fonduda, rasclèta.

Vins blancs doces

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant des tranches de foie gras.
Talhon de fetge gras

Tradicionalament, Galhac produsiá de vins doces aromatics, leugièrs en sucre, a l'entorn de 50 gramas per litre. Foguèron dedicats per l'aperitiu o lo dessèrt, amb una crostada de pomas per exemple. Dempuèi las annadas 1980, se continua la susmaduritat, balhant de vins lai rics et grasses, concentrats[94], complèxes e fruchats (fruches exotics, fruches secs o confits, mèl[95]). Aquel vin va amb lo fetge gras padenat o amb lo ròcafòrt[96].

De « vins liquoroses » se produson tanben; l'umiditat de las tudas d'octobre permet de recoltar de rasims tocats per la poiridura nòbla. Aqueles vins fòrças aromatics prenon de nuanças de fruches exotics, d'agrumes confits. Acompanhan ròcafòrt e fetge gras[97].

Vins petejaires

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant une tarte aux poires.
Tarta de peras
Terrina de salmon

En « metòde tradicional », son de vins eissits de rasims recoltats un pauc abans maduretat, e vinificats coma lo vin blanc sec. Una segonda fermentacion se fa dins la botelha, assegurada per de levadura transformant lo sucre apondut. aquel un vin d'aperitiu, de dessèrt, de fèsta o tot lo long d'un repas de peisson[98].

En « méthode ancestrale », o metòde galhagués o metòde rural, lo vin es embotelhat abans la fin de fermentacion, la presa de mossa se fa amb una fermentacion del sucre del rasim. Mens aisit de mestrejar, aquel metòde fa de vins estonants, amb un taus de sucre residual variable segon la botelha. Aqueriguèt tanben una capacitat de vielhir quatre o cinc ans[99]. Es un vin d'aperitiu, de dessèrt o de fèsta. Sol los mausacs podon èsser utilizats per aquel vin.

Photographie montrant une grillade de brochettes.
Grilhada d'astadas

Los vins rosats son ròse salmon mai o mens escurs, amb aròmas de fruches roges, florals o especiats[100].

Es un vin d'estiu, per las grilhadas de carn, las saladas o pizzas de ton o d'anchòias

Photographie montrant une assiette de charcuterie et de fromages.
Assietat de carnsalada e formatge

Lo « vin de primor » que sa sortida cada tresen dijòus de novembre es plan mediatizada. Compausat solament de gamay, es fresc, fruchat e leugièr. Acompanha plan las carnsaladas (que una torta tebesa de cambajon de La Cauna) e las castanhas grilhadas, coma los formatges fresques e los dessèrts de fruches[101]. Vin de sason, pasmens se pòt conservar qualques meses, venent una bona alternativa al rosat l'estiu[102].

Photographie montrant une cassole de cassoulet.
Caçolet

Lo « vin roge tradicional » es fruchat e especiat; es un vin qu'acompanha plan lo formatge AOC brie de Melun; las confrariás de las doas AOC son embessonadas[103]. Es una bona causida pel caçolet local o pel magret de guit rostit, lo fetge de vedèl panat amb d'alh ròse de Lautrèc.

Lo « vin roge de gardar » se produsís amb un rendement mestrejat; balha un vin fustat, poderós, amb aròmas de fruches negres e d'espècias (pebre, regalécia). Es un vin que se bonifica quatre o cinc ans, a vegada mai, destinat a la salvatgina, a la carn roja. Amb lo formatge, correspond plan als aròmas del cantal vièlh o del La Guiòla[104].

Article detalhat: AOC.
produccion en AOC
2003 2004 2005 2006 2007 2008[105]
Produccion 147 000 hl[106] 200 000 hl 180 000 hl 180 000 hl 170 000 hl 160 000 hl

Sindicat de Defensa e de Gestion

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant trois bouteilles de forme gaillacoise.
Tres botelhas galhaguesas

Lo Sindicat de Defensa e de Gestion de l'AOC ten sèti dins l'anciana abadiá de Sant Miquèl de Galhac[107]. La Seccion Interprofessionala dels Vins de Galhac fa partida de l'Interprofession dels Vins del Sud-Oèst que son sèti es a l'abadiá de Sant Miquèl. L'interprofession dels vins del Sud-Oèst que gropa mai de 40 apellacions ten sèti a Castanet Tolosan sul campus de l'INRA.

Comercializacion

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo vinhal vend prèp de 20 milions de botelhas, que 50 % son vendudas en granda superfícia, 42 % en circuit tradicional (venta dirècta a la proprietat, fièras, circuit dels cabistas) e 8 % es exportat[108].

Per distinguir los vins de Galhac, una botelha galhaguesa foguèt creada. Es reservada als vins mes en botelha dins l'airal d'apellacion. Lo modèl pels vins roges es ventrut, amb un leugièr estrechiment al dessús del fons. Lo vin de primor es gaireben condicionat dins aquelas botelhas. La botelha pels vins blancs es pus longa amb lo meteis estrechiment. Coma a l'epòca de la marca del gal al fèrre sus las barricas, un signe particular permet de diferenciar lo galhac d'un autre vin[109].

Estructura de las expleitacions

[modificar | Modificar lo còdi]

Estructura economica

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo galhac es produit per 350 viticultors. 125 vinifican dins las suas cavas e 225 son aportaires dins la cava cooperativa.

En 2009, i aviá pas de negociant vinificator.

La vinha ocupa 3 % de la SAU (superfícia agricòla utila) del departament de Tarn amb 7887 ha (3500 ha en AOC galhac e 4300 ha en vin de taula e vin del país de las còstas de Tarn. Ocupa 5 % de las espleitacions agricòlas e representa 9 % de la produccion agricòla del departament[110].

Los vinhals dels tèrmes de la riba drecha e del plan cordés possedisson una unitat arquitecturala facha de bastiments de pèira calcària blanca[111]. Las cavas ancianas son mièg enterradas per aparar los vaissèls e barricas de las variacions termicas. En percorrent lo vinhal, se pòt veire las cabanas de vinha amb los meteisses materials qu'aqueles de las abitacions principalas.

Dins la val de Tarn, lo sossòl consèrva l'aiga e se pòt pas cavar. Es doncas maçonada amb de parets espessas de brica roja cuècha[112] o de brica de tèrra crua.

Uèi, las espleitacions se son modernizadas. Los chais son sovent d'engards de fusta metallica, isolats termicament amb de materials modèrnes. Pasmens, fòrça domenis an restaurada una partida de l'ancian chai per ne far un espaci de venda.

Pertot dins lo vinhal s'auçan de colombièrs, venent de l'epòca ont sola la colombina èra autorizada pel fems de las vinhas.

Personatges importants

[modificar | Modificar lo còdi]
Photographie montrant un sécateur électrique de marque électrocoup, fabriqué par la société infaco, créée par Daniel Delmas, inventeur du sécateur.
Secator electric électrocoup, fabricat per la societat Infaco, creat per Daniel Delmas.
  • Robert Plageoles es un ancian vinhairon. En activitat, colleccionèt los plants ancians de Galhac; es un dels dels salvadors de l'ondenc e del prunelard. Uèi retirat, se consacra a la recèrca sus l'istòria de Galhac e de sos plants. Escriguèt
Le vin de Gaillac, 2000 ans d'histoire, Robert Plageoles et Fernand Cousteaux, ed: Privat, ISBN 2708904663
La saga des cépages gaillacois et tarnais en 2000 ans d'histoire, Robert Plageoles ed: Jean-Paul Rochet, ISBN 2911361883
  • Alain Rotier, vinhairon, es lo president de l'AOC dempuèi 2005[113]. Succediguèt a Jean-Marie Bézios qu'ocupèt la plaça pendent 17 ans.
  • Michel Issaly, vinhairon e president del VIF[114]. (Vinhairons Independents de França)
  • Olivier Yobregat es un cercaire de l'Institut Francés de la Vinha e del Vin[115]. Es responsable de la conservacion, la gestion e la creacion de conservatòris viticòlas. Es un dels actors majors que conduguèt a la creacion del conservatòri de Peiròla, vertadièra colleccion de plants e clònes de Miègjorn-Pirenèus. Es encara una figura importanta de la vida culturala galhaguesa, creator del club dels "Joyeux Gaillacois", que la meta es de mantenir vivent lo saber-viure galhagués e sas practicas gastronomicas.
  • Daniel Delmas es lo creator del primièr secator electric. Creèt la societat Infaco per lo produire. La societat a lo sèti a Caüsac de Vera, dins lo vinhal galhagués[116].
  • Marcel Marchandeau o Touny-Lérys, poèta nascut a Galhac. Vertadièrament amorós de sa region mairala, cantèt dins sos vèrses, de vendémias que poirián ben èsser aquelas del galhagués[117].

Torisme e folclòre

[modificar | Modificar lo còdi]

Eveniments festius viticòlas en Galhagués

[modificar | Modificar lo còdi]

Concors dels vins de Galhac

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo concors dels vins se fa lo diluns d'abans la dimenjada de l'Ascension. Lo nombre de categorias es aquel del nombre de vins diferents dins l'AOC[118]:

  • vins blancs secs: sec, elevats en barrica, perlat
  • vins blancs doces: jove, elevat en barrica
  • vins rosats:
  • vins roges: de l'an n-1, de l'an n-2, de l'an n-1 elevat en barrica, vin vièlh (mai de dos ans)
  • petejaires: brut, semisec, doç

Prima dels vins de Galhac

[modificar | Modificar lo còdi]

Totes los ans dempuèi 2005, la dimenjada de l'Ascension[119], los vinhairons productors de galhac dubrisson lors pòrtas per far descobrir lor produccion[120]. Aquela manifestacion seguís lo concors, los vinhairons novèlament premiats fan mòstra de lors medalhas.

Fèsta dels vins de Galhac

[modificar | Modificar lo còdi]

Programada la segonda dimenjada d'agost, se dona dins lo pargue de Foucaud qu'entorneja una bèla demorança classica del sègle XVII sus la riba de Tarn a Galhac. De cabanas son logadas als vinhairons e cavas cooperativas per l'acuèlh dels visitors. Un veire comprat a la dintrada permet de testar un bèl exemple la produccion. I a tanben un vilatge gormand. La serada del dissabte, se fa un espectacle acabat per un fuòc d'artifici e lo dimenge de matin i a la procession dels membres de la confrariá entre lo pargue de la fèsta e la glèisa de Sant Miquèl. Una messa se ditz pel vin de Galhac.

Sortida del vin de primor

[modificar | Modificar lo còdi]

Coma pertot en França, lo galhac de primor es mes a la consomacion e a la venda lo tresen dijòus del mes de novembre a 00:00 ora. Es l'ocasion pels viticultors de dubrir las pòrtas de lor chai e de far descobrir tota la paleta dels vins. Las animacions duran tota la dimenjada.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  • Fernand Cousteaux, Robert Plageoles, Le vin de Gaillac, 2000 ans d'histoire, Toulouse, Éditions Privat, 2000 ISBN 2708904663.
  • Jules Guyot, Étude des vignobles de France, pour servir à l'enseignement mutuel de la viticulture et de la vinification françaises, Tome 2, Éditions Jeanne Laffite, collection=Bibliothèque de l'œnophile, 1868, publication 1982, ISBN 9782734800736[121].
  • Philippe Séguier, Vignoble de Gaillac, Éditions Daniel Briand, 1991, Lavaur, ISBN 2-903716-33-1
  • J.-L Riol, Le vignoble de Gaillac depuis ses origines jusqu'à nos jours et l'emploi de ses vins à Bordeaux, 1913.
  • Marcel Lachiver, Vins, vignes et vignerons. Histoire du vignoble français, Éditions Fayard, Paris, 1988. ISBN 221302202X
  • Guy Lavignac, Cépages du sud-ouest, 2000 ans d'histoire/Mémoires d'un ampélographe, Éditions du Rouergue, INRA éditions, 2001. ISBN 2841562891 et ISBN 2738009743.
  • Paul Strang, Vins du sud-ouest, Éditions du Rouergue, 1997, ISBN 2841560546.
  • Pierre Casamayor, L'école des alliances, les mets et les vins, Hachette pratique, octobre 2000, ISBN 2012364616.

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Marcel Lachiver, op. cit., p. 531.
  2. id "albi"
  3. Histoire du département du Tarn sur le site tarn.fr, consulté le 3 février 2010.
  4. "albi" Histoire d'Albi sul site mairie-albi.fr
  5. id Tarn
  6. Panorama istoric de la region de Revèl sul site lauragais-patrimoine.fr.
  7. Colloque: 'Itinéraire des vins romains en Gaule, sul site arche-lattes.cnrs.fr.
  8. id "tarn"
  9. Arqueosite de Montans
  10. "ML33"Marcel Lachiver, p. 33.
  11. "Lavignac"
  12. id "Lavignac"
  13. Philippe Conrad, la conquête musulmane de l'Occident sul site clio.fr
  14. Ville de Gaillac sul site tarn-loisirs.com
  15. (fr) Olivier Orban e Jean-Pierre de Monza : L'atlas des vins de France, p. 93.
  16. L'appellation gaillac sur le site hachette-vins.com, consulté le 11 février 2010.
  17. id "a" p. 47
  18. "a" p. 40
  19. (fr) Zoé Oldenbourg, Le bûcher de Montségur - 16 mars 1244, Paris, ed: Galimard, col: Les journées qui ont fait la France, 1959 ISBN 2-07-032507-9}}.
  20. Marcel Lachiver, op. cit., p. 96.
  21. Marcel Lachiver, op. cit., p. 114.
  22. "vingaillac" Site du CIVG : Gaillac, Grand Vin du Sud-Ouest
  23. Hugh Johnson, Une histoire mondiale du vin, De l'Antiquité à nos jours, Hachette pratique, Paris, 2002, p. 144.
  24. Bref survol de la littérature occitane sul site abacoc.net.
  25. N Lo poèta, convertit al protestantisme, mai per desfisi que per conviccion prigonda, foguèt cochat de Rabastens, sa vila de naissença. Venguèt soldat e trobador a Montalban. Ala, esgaiava de sos vèrses los barons, cap de las milícias protestantas d'aquela plaça fòrta e profeitava de la taula
  26. Notice du livre Poésie languedociennes et françaises d'Auger Gaillard, sul site books.google.fr.
  27. (fr)"millénaire" Collectif, Millénaire de Gaillac, 972-1972, Journées historiques, Tome II, p. 45-49, Abbé E. Nègre, Auger Gaillard et Gaillac, Janvier 1989, Imprimerie Rhodes, Gaillac.
  28. Marcel Lachiver, op. cit., pp. 539-540.
  29. Alexis Lichine, Encyclopédie des vins et alcools de tous les pays, Éd. Robert Laffont-Bouquins, Paris, 1984, p. 409. ISBN 2221501950
  30. Le commerce prospère de l’Or Bleu.
  31. "a" p. 60
  32. "a"p. 61
  33. "a" p. 61
  34. group="a"p. 61
  35. "a" p. 63
  36. "a"p. 63
  37. "a" p. 63
  38. "b"p. 1 à 22
  39. "b">p. 1
  40. "a">p. 114-115
  41. "Strang" Paul Strang, Vins du sud-ouest, ed du Rouergue, février 1997, ISBN 2841560546}}
  42. Oïdium sus oenologie.fr
  43. "a">p. 67
  44. "Strang" Paul Strang, Vins du sud-ouest ed: Éditions du Rouergue, février 1997 ISBN 2841560546
  45. "a">p. 71
  46. "a">p. 65
  47. "c" photo et légende p. 32-33
  48. Decret del 21 de març de 1938.
  49. Marcel Lachiver, op. cit., p. 500.
  50. Hiver 1956, consulté le 16 novembre 2009.
  51. Site de la cave de La bastide de Lèvis, consulté le 14 décembre 2009.
  52. Site de la vila, consulté le 14 décembre 2009.
  53. Site la cava de Tecon, consulté le 14 décembre 2009.
  54. Labastide, grand vin de Gaillac, rubrique le saviez-vous? sul site labastide.tm.fr, consulté le 14 février 2010.
  55. Domaine Vayssette, nos gaillacs typiques sul site vins-gaillac-vayssette.com, consulté le 14 février 2010.
  56. Le bourru à la conquête du Paris branché, article del 22 de novembre de 2000 de La Dépêche du Midi, consulté le 14 février 2010 sul site ladepeche.fr.
  57. Le vignoble de Gaillac sul site vins-gaillac-vayssette.com, consulté le 17 février 2010.
  58. Site del laboratòri enologic departamental, consulté le 14 décembre 2009.
  59. Randofiche, suivez le coq : Gaillac, consulté le 16 octobre 2009.
  60. "a"p. 37
  61. "vingaillac"
  62. "vingaillac"
  63. Degustacion del castèl de Saurs, còp de còr dins lo guide Hachette des vins 2010. (page 861)
  64. "vingaillac"
  65. Site d'Ochato.com, consulté le 4 décembre 2009.
  66. "vingaillac"
  67. Sources Météo-France
  68. "c" p. 45
  69. Source : CIVG
  70. Tarn. Ils arrachent leurs ceps la mort dans l'âme, consulté le 20 octobre 2009.
  71. L'AOC Gaillac, Fiche technique de l’appellation, consulté le 20 octobre 2009.
  72. Hugh Johnson, Une histoire mondiale du vin, De l'Antiquité à nos jours, Hachette pratique, Paris, 2002, p. 88.
  73. Le gaillac vise les 20 millions de bouteilles, consulté le 20 octobre 2009.
  74. Décret n°2009-1937 du 27 octobre 2009 relatif aux appellations d'origine contrôlées « Reuilly », « Sancerre », « Quincy », « Coteaux du giennois », « Menetou salon », « Pouilly-fumé », « Pouilly-sur-Loire », « Jurançon », « Gaillac ») sul site legifrance.gouv.fr , consulté le 18 février 2010.
  75. Marcel Lachiver, op. cit., p. 511, considèra que la preséncia del gamay dins aquel plantament es pas justificada perque desnatura los plans locals.
  76. "INAO"
  77. "INAO"
  78. "INAO"
  79. font : decret AOC del 31 d'agost de 2005.
  80. "INAO"
  81. "INAO"
  82. "INAO"
  83. "INAO"
  84. "INAO"
  85. "INAO"
  86. "INAO"
  87. "oeno Conduite et gestion de l'exploitation agricole, cours d'œnologie, Baccalauréat professionnel option viticulture-œnologie du lycée viticole de Beaune (1999-2001)
  88. id "oeno"
  89. id "oeno"
  90. id "oeno"
  91. N La durada de maceracion del vin roge vària seguent lo tipe de vin cercat
  92. [1] Gaillac premières côtes, ed: vitis.org
  93. [2] Site du CIVG
  94. [url=http://lescepages.free.fr/len_de_lel.html] Le len de l'el]
  95. "mauzac"
  96. "GD">[url=https://web.archive.org/web/20091212073451/http://www.vins-gaillac.com/cds05.html] Site del CIVG
  97. "GD"
  98. [3] Site du CIVG
  99. [4] Méthode gaillacoise du mas pignou
  100. [url=https://web.archive.org/web/20110127133146/http://quelvin.recettesdecuisine.tv/vin-sud-ouest-14/sud-ouest-gaillac/vin-gaillac-292.html] Vins de gaillac
  101. [5] Site du CIVG
  102. [url=https://web.archive.org/web/20211018143758/http://www.gaillacinfo.fr/sortir/gaillac-primeur-2009-le-programme-des-manisfestations-prevues-pour-32eme-millesime/] Gaillac primeur, le programme des manifestations
  103. [url=http://www.evous.fr/Confrerie-du-Brie-de-Melun-des,1109216.html] Confrérie du Brie de Melun : des gourmets au service d’un produit et d’une ville
  104. [6] Site du CIVG
  105. Le Guide Hachette des vins 2010.
  106. Source: le guide hachette des vins 2005, per la produccion de 2003. p. 862
  107. CIVG, Place saint-Michel, 81600 Gaillac
  108. id "depeche"
  109. id "vingaillac"
  110. [7] Presentacion de Tarn en chifres
  111. "articho">[8] Le vignoble de Gaillac : Cahuzac-sur-Vère et Vieux, ed: artichaud.fr
  112. [url=https://web.archive.org/web/20100123120638/http://www.chateau-de-saurs.com/fr/domaine/historique] Istoric e vinificacion del castèl de Saurs, ed: chateau-de-saurs.com
  113. [9] Alain Rotier al cap del sindicat de las AOC ladepeche.fr, 14 décembre 2009
  114. [10] Les élus des vignerons indépendants de France, le VIF., vignerons-independants.com
  115. [url=https://web.archive.org/web/20100221023238/http://www.vignevin.com/linstitut/ingenieurs/multiplication-et-diffusion-du-materiel-vegetal.html |titre=Ingénieurs chargés de la multiplication et de la diffusion du matériel végétal]
  116. [11] Presentacion de la societat Infaco
  117. Collectif, Millénaire de Gaillac, 972-1972, Journées historiques, Tome II, p. 64, Janvier 1989, Imprimerie Rhodes, Gaillac.
  118. [12] ladepeche.fr
  119. [13]
  120. [14]
  121. Disponible sur internet Étude des vignobles de France, Tome 2, Région du centre-sud., consulté en ligne le 8 mars 2010.

Articles connèxes

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy