Henryk Sienkiewicz
| Henryk Sienkiewicz | |
 | |
| Verkeleg namn | Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz (utt. [ɕʲɛŋˈki̯ɛvit͡ʃ]) |
| Nasjonalitet | Polsk |
| Statsborgarskap | Polen |
| Fødd | 5. mai 1846 Wola Okrzejska, Lublin-voivodskapet i dagens Polen |
| Død |
15. november 1916 (70 år) |
| Yrke | Forfattar |
| Språk | polsk |
| Sjanger | roman, kortroman, reportasje, kortroman, novelle, føljetong |
| Medlem av | Serbias vitenskaps- og kunstakademi, Vitskapsakademiet i St. Petersburg, Det russiske vitskapsakademiet, Polskie Towarzystwo Tatrzanskie, Academy of Learning |
| Religion | Den romersk-katolske kyrkja, katolisisme |
| Ektefelle | Maria Szetkiewicz, Maria Romanowska-Wołodkowicz, Maria Babska |
| Born | Jadwiga Korniłowiczowa |
| |
| Henryk Sienkiewicz på Commons | |
Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz, pseudonym Litwos (5. mai 1846–15. november 1916), var ein polsk forfattar som i si eiga tid blei rekna som ein av dei viktigaste romanforfattarane. Han fekk Nobelprisen i litteratur i 1905 «på grunn av sine eineståande fortenester som episk forfattar».[1][2]
Sienkiewicz var fødd i Wola Okrzejska i Lublin-voivodskapet i dagens Polen, den gong Det russiske imperiet. Han døydde i Vevey i Sveits.
I dag er han mest kjend for Quo vadis (1895), ein historisk roman frå keisar Nero si tid. I 1951 blei det laga ein storfilm basert på denne boka, blant anna med Peter Ustinov som keisar Nero.
Bibliografi
[endre | endre wikiteksten]Kortromanar
[endre | endre wikiteksten]- 1873 Humoreski z teki Worszyłły
- 1880 Hania
- 1877 Szkice węglem
- 1880 Janko Muzykant
- 1880 Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela
- 1880 Niewola tatarska
- 1882 Bartek Zwycięzca
- 1882 Jamioł
- 1880 Za chlebem
- 1880 Orso
- 1882 Latarnik
- 1889 Sachem
- 1889 Wspomnienie z Maripozy
Romanar
[endre | endre wikiteksten]- Trilogien
- Ogniem i mieczem (1884)
- Potop (1886)
- Pan Wołodyjowski (1888)
- 1891 Bez dogmatu
- 1894 Rodzina Połanieckich
- 1896 Quo vadis
- 1900 Krzyżacy
- 1906 Na polu chwały
- 1910 Wiry
- 1912 W pustyni i w puszczy
Referansar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ "because of his outstanding merits as an epic writer".
- ↑ Pressemelding på nobelprize.org
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]| 1901–1925 | Prudhomme (1901) • Mommsen (1902) • Bjørnson (1903) • Mistral, Echegaray (1904) • Sienkiewicz (1905) • Carducci (1906) • Kipling (1907) • Eucken (1908) • Lagerlöf (1909) • Heyse (1910) • Maeterlinck (1911) • Hauptmann (1912) • Tagore (1913) • Inga utdeling i 1914. • Rolland (1915) • von Heidenstam (1916) • Gjellerup, Pontoppidan (1917) • Inga utdeling i 1918. • Spitteler (1919) • Hamsun (1920) • France (1921) • Benavente (1922) • Yeats (1923) • Reymont (1924) • Shaw (1925) |  |
|---|---|---|
| 1926–1950 | Deledda (1926) • Bergson (1927) • Undset (1928) • Mann (1929) • Lewis (1930) • Karlfeldt (1931) • Galsworthy (1932) • Bunin (1933) • Pirandello (1934) • Inga utdeling i 1935. • O’Neill (1936) • du Gard (1937) • Buck (1938) • Sillanpää (1939) • Inga utdeling i 1940–1943. • Jensen (1944) • Mistral (1945) • Hesse (1946) • Gide (1947) • Eliot (1948) • Faulkner (1949) • Russell (1950) | |
| 1951–1975 | Lagerkvist (1951) • Mauriac (1952) • Churchill (1953) • Hemingway (1954) • Laxness (1955) • Jiménez (1956) • Camus (1957) • Pasternak (1958) • Quasimodo (1959) • Perse (1960) • Andrić (1961) • Steinbeck (1962) • Seferis (1963) • Sartre (1964) • Sjolokhov (1965) • Agnon, Sachs (1966) • Asturias (1967) • Kawabata (1968) • Beckett (1969) • Solzjenitsyn (1970) • Neruda (1971) • Böll (1972) • White (1973) • Johnson, Martinson (1974) • Montale (1975) | |
| 1976–2000 | Bellow (1976) • Aleixandre (1977) • Singer (1978) • Elytis (1979) • Miłosz (1980) • Canetti (1981) • García Márquez (1982) • Golding (1983) • Seifert (1984) • Simon (1985) • Soyinka (1986) • Brodsky (1987) • Mahfouz (1988) • Cela (1989) • Paz (1990) • Gordimer (1991) • Walcott (1992) • Morrison (1993) • Ōe (1994) • Heaney (1995) • Szymborska (1996) • Fo (1997) • Saramago (1998) • Grass (1999) • Gao (2000) | |
| Frå 2001 | Naipaul (2001) • Kertész (2002) • Coetzee (2003) • Jelinek (2004) • Pinter (2005) • Pamuk (2006) • Lessing (2007) • Le Clézio (2008) • Müller (2009) • Vargas Llosa (2010) • Tranströmer (2011) • Mo (2012) • Munro (2013) • Modiano (2014) • Aleksijevitsj (2015) Dylan (2016) • Ishiguro (2017) • Tokarczuk (2018, delt ut i 2019) • Handke (2019) • Glück (2020) • Gurnah (2021) • Ernaux (2022) • Fosse (2023) | |