Paul Greengard
 Paul Greengard
| ||||
|---|---|---|---|---|
| 11 december 1925 – 13 april 2019 | ||||
| ||||
Paul Greengard
| ||||
| Geboorteland | Verenigde Staten | |||
| Geboorteplaats | New York | |||
| Nobelprijs | Fysiologie of Geneeskunde | |||
| Jaar | 2000 | |||
| Reden | Voor het aantonen hoe neurotransmitters werken in de cel, en hoe ze een centraal molecuul dat bekendstaat als DARPP-32 activeren | |||
| Gedeeld met | Arvid Carlsson Eric Kandel | |||
| Voorganger(s) | Günter Blobel | |||
| Opvolger(s) | Leland Hartwell Tim Hunt Paul Nurse | |||
| ||||
Paul Greengard (New York, 11 december 1925 – aldaar, 13 april 2019[1]) was een Amerikaanse neurowetenschapper die in 2000 de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde heeft gekregen voor zijn werk aan neurotransmitters, en hun relatie met het molecuul DARPP-32. Hij was vanaf 1983 tot op late leeftijd professor aan de Rockefeller-universiteit.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]De in New York geboren Greengard was de zoon van Benjamin Greengard en Pearl Meister Greengard, die in 1925 in het kraambed overleed. Paul werd grootgebracht door zijn stiefmoeder.
Na het voltooien van zijn college-opleiding wees hij een studiebeurs aangeboden door de Atomic Energy Administration af omdat, hoewel hij het geld goed kon gebruiken, hij niet betrokken wilde zijn bij wapengeoriënteerd onderzoek. Daarentegen besloot hij biofysica te studeren aan de Universiteit van Pennsylvania en de Johns Hopkins-universiteit, waar hij college kreeg van Nobellaureaat Haldan Hartline.
Na het behalen van zijn promotie in 1953 had hij postdoc-schappen aan de Universiteit van Londen, Cambridge en Amsterdam. Tussen 1956 en 1959 was hij verbonden aan het National Institutes of Health en daarna aan Geigy Pharmaceuticals. In 1961 werd hij hoogleraar farmacologie aan de Yeshivar-universiteit, in 1967 aan de Vanderbilt-universiteit en een jaar later aan Yale-universiteit. Hij was vanaf 1983 tot op hoge leeftijd hoogleraar Moleculair en Cellulaire Neuroscience aan de Rockefeller-universiteit.
Werk
[bewerken | brontekst bewerken]Het grootste deel van zijn carrière besteedde Greengard aan het ontrafelen van de mysteries hoe zenuwcellen functioneren en de wijze waarop ze met elkaar communiceren. Middels twee publicaties in Science (1969[2] en 1971[3]) beschreef hij hoe dopamine en andere neurotransmitters hun werking op het zenuwcentrum uitvoeren. Een belangrijke rol in dit proces speelt eiwitfosforlering en -defosforlering; met het koppelen en ontkoppelen van fosfaatgroepen aan eiwitten schakelt een zenuwcel belangrijke processen aan en uit.
Later onderzoek van Greengard bracht aan het licht dat dit proces het molecuul DARPP-32 activeert. DARPP-32 (dopamine- and cAMP-regulated phosphoprotein' met molecuulmassa 32 kDA) bleek een eiwit te zijn dat de activatie van enzymen remt die fosfaatgroepen van andere eiwitten afsplitsen. Het is daarom een belangrijke 'feed-forward activator' (versterker) in de signaaltransductiecascade van dopamine. Zijn onderzoek leidde tot de ontwikkeling van belangrijke nieuwe medicatie voor zenuw- en psychiatrische aandoeningen.
Greengard is een voorvechter van vrouwenemancipatie binnen de wetenschap, en hij heeft zelfs een prijs in het leven geroepen voor vrouwelijke moleculair biologen, de naar zijn moeder vernoemde Pearl Meister Greengard Prize.
- (en) Autobiografie Paul Greengard op Nobeprize.org
- W.H. Gispen (2000). Nobelprijs Fysiologie of Geneeskunde 2000 voor onderzoek van de signaaltransductie in het zenuwstelsel. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 144 (46): 2184-2187.
- ↑ (en) Denise Gellene, Paul Greengard, Nobel Prize-Winning Neuroscientist, Dies at 93. The New York Times (14 april 2019).
- ↑ E. Miyamoto, J.F. Kuo, P. Greengard (1969). Adenosine 3',5'-monophosphate-dependent protein kinase from brain. Science 154 (3888): 63-65. PMID 17840687.
- ↑ J.W. Kebabian, P. Greengard (1971). Dopamine-sensitive adenyl cyclase; possible role in synaptic transmisie. Science 174 (4016): 1346-1349. PMID 4332627.
· 
· 