mat

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /mɑːtˤ/
• Kîtekirin: mat

Rengdêr

mat

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
mat	mattir	herî mat mattirîn

1. heyirî, hêbetî, ecêbgirtî
   • Ez ji ber vê yekê geiekî mat nebûm ji ber ku min baş dizanîbû ku ji biiî gerestêrên mezin ên ku nav ii wan hatibûn kirin wek Erdê, Muşterî, Merk, Zuhrê, bi sedan gerestêrên din hene û di nav wan de wiio biçûk hene ku ew bi zorê bi dûrbînên asmanî tên xuyakirin. — (Mîrzayê Biçûk, Saint-Exupéry, werger: Fawaz Husên, Weşanên Nûdem)

Ji wêjeya klasîk

• Rohnîkê wî şîn kirin dar û nebat
  Çûn di erdê da û pa û mayî mat
  Pir girî û xweş girî bê hed gelek — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Bide ber

• met
• mit
• mot

Jê

• (Lêker) mat bûn
• (Lêker) mat kirin
• (Lêker) mat man

• (Navdêr) matbûn
• (Navdêr) matkirin
• (Navdêr) matman

• (Rengdêr) matbûyî
• (Rengdêr) matkirî
• (Rengdêr) matmayî
• matî (1)

Etîmolojî

Hevreha farisî مات‎ (mat), ji zimanên îranî.

Werger

• Almanî: matt → de, sprachlos → de, stumpf → de, trüb → de, trübe → de
• Erebî: محتار‎ → ar, حيران‎ → ar, مدهوش‎ → ar
• Farisî: ساکت‎ → fa, مبهوت‎ → fa, حیران‎ → fa, مات‎ → fa, ^?سرگشتگی‎ → fa
• Îngilîzî: agape → en, aghast → en, openeyed → en, astonishment → en, confusion → en, ^?bewildered → en, ^?dumbfounded → en, ^?flabbergasted → en, ^?gloomy → en
• Tirkî: dona kalmak → tr, hayran kalmak → tr, mat olmak → tr, şaşa kalmak → tr, afallamak → tr, ^?şaşırmış → tr, ^?mat → tr

Afrîkansî

Navdêr

mat

1. berik, xawlî, xalîçe, kilîm, mafûr, rayex, mêzer, galt, hêsîl, ber, codelîk, nalîk, lalîk, gildik
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Albanî

Navdêr

mat nêr

1. qerax
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên qerax hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Efateyiya başûr

Lêker

mat

1. mirin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Holendî

Navdêr

mat

1. berik, xawlî, xalîçe, kilîm, mafûr, rayex, mêzer, galt, hêsîl, ber, codelîk, nalîk, lalîk, gildik
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)^ⓘ

Navdêr

mat

1. hêsîl, hêşîl, qisîl, kezîk, perawêza wêneyî, balgeha kulmbaziyê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Rengdêr

mat

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Lêker

mat

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Luksembûrgî

Daçek

mat

1. li gel, bi ... re, pê re
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên li gel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Romancî

Navdêr

mat

1. (mirov) kurik, lawik, kur (zarokê nêr)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Sirboxirwatî

Navdêr

mat mê

1. (malbat) dayik, dê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Tirkî

Navdêr

mat

1. mat
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Volapûkî

Navdêr

mat

1. zewac
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên zewac hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Soranî

Navdêr

mat

1. xar, tîl
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Swêdî

Navdêr

mat

1. xwirak, xwarin, xwirdemenî
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)