Nicaragua

Republika ti Nicaragua
*República de Nicaragua* (Espaniol)
Republika ti Nicaragua República de Nicaragua (Espaniol)
	Wagayway Eskudo
	Napili a pagsasao: En Dios confiamos (Espaniol); "Agtalekkami ti Dios"
	Nailian a kanta: Salve a ti, Nicaragua (Espaniol); Kablaawanka, Nicaragua;
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Managua; 12°6′N 86°14′W / 12.100°N 86.233°W
Opisial a sasao	Espaniol
Mabigbig a rehional a sasao	Ingles; Miskito; Rama; Sumo; Kreol ti Aplaya ti Miskito; Garifuna; Kreol ti Rama Cay;
Grupgrupo ti etniko (2011)	69% Mestiso; 17% Puraw; 9% Nangisit; 5% Indihenio;
Nagan dagiti umili	Nicaraguano
Gobierno	Unitario a presidensial a batay-linteg a republika
• Presidente	Daniel Ortega (FSLN))
• Bise Presidente	Rosario Murillo
Lehislatura	Nailian nga Asemblia
Wayawaya manipud iti Espania, Mehiko ken ti Pederal a Republika ti Tengnga nga Amerika
• Nairangarang	15 Septiembre 1821
• Nabigbigan	25 Hulio 1850
• manipud iti Umuna nga IMperio ti Mehiko	1 Hulio 1823
• manipud iti Pederal a Republika ti Tengnga nga Amerika	31 Mayo 1838
• Rebolusion	19 Hulio 1979
• Agdama a batay-linteg	9 Enero 1987
Kalawa
• Dagup	130,375 km2 (50,338 sq mi) (Maika-96)
• Danum (%)	7.14
Populasion
• Senso idi 2012	6,167,237
• Densidad	51/km2 (132.1/sq mi) (Maika-155)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2017
• Dagup	$35.835-bilion
• Tunggal maysa a tao	$5,755
GDP (nominal)	Karkulo idi 2017
• Dagup	$13.748-bilion
• Tunggal maysa a tao	$2,207
Gini (2009)	45.7; kalalainganna
HDI (2015)	0.645; kalalainganna · Maika-125
Kuarta	Córdoba (NIO)
Sona ti oras	UTC−6 (CST)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+505
Kodigo ti ISO 3166	NI
TLD ti internet	.ni

Nagsasabtan: 13°8′N 85°7′W / 13.133°N 85.117°W / 13.133; -85.117

Ti Nicaragua (Espaniol: [nikaˈɾaɣwa]), opisial a ti Republika ti Nicaragua ket ti kadakkelan a pagilian iti ismo ti Tengnga nga Amerika, a pagbeddengan babaen ti Honduras iti amianan, ti Karibe iti daya, Costa Rica iti abagatan, ken ti Taaw Pasipiko iti laud. Ti Managua ket ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ti pagilian ken ti pay maikatlo a kadakkelan a siudad idiay Tengnga nga Amerika, kalpasan ti Tegucigalpa ken Siudad ti Guatemala. Ti multi-etniko a populasion ti innem a riwriw ket mairaman dagiti tattao iti tawid nga indehenio, Europeano, Aprikano, ken Asiano. Ti nangruna a pagsasao ket Espaniol. Dagiti patneng a tribu iti Aplaya ti Mosquito ket agsasaoda kadagiti bukodda a pagsasao ken Ingles.

Kasisigud a tinagtagitao babaen dagiti nadumaduma nga indihenio a kultura manipud kadagiti ugma a panawen, pinarukma ti Imperio nga Espaniol ti rehion idi maika-16 a siglo. Nakagun-od ti Nicaragua iti wayawya manipud iti Espania idi 1821. Ti Aplaya ti Mosquito ket simmurot iti sabali a dalan iti pakasaritaan, kinolonia daytoy dagiti Ingles idi maika-17 a siglo ken kalpasanna tinurayan daytoy dagiti Briton, ken dagiti bassit panagsasarak kadagiti Espaniol idi maika-19 a siglo. Daytoy ket nagbalin a maysa a nawaya a teritorio ti Nicaragua idi 1860 ken ti akin-amianan unay a partena ket kanungpalan a naiyakar iti Honduras idi 1960. Manipud iti pannakawayawayana, ti Nicaragua ket napanen kadagiti paset ti panawen iti riribok iti politika, diktatoria, ken dagiti didigra—dagiti kangrunaan a gapuanan a nakaiturongan ti Yaalsa ti Nicaragua kadagiti tawen ti 1960 ken 1970 ken ti Gubat Contra kadagiti tawen ti 1980. ti Nicaragua ket maysa a representatibo a demokratiko a republika.

Ti panaglalaok dagiti tradision ti kultura ket nakapataud iti adu a dibersidad iti folklore, luto, musika, ken literatura, a naisangsangayan ti literatura gapu kadagiti literario a kontribusion dagiti mannaniw ken mannurat a Nicaraguano, a kas ni Rubén Darío. Ammo akas ti "daga dagiti danaw ken dagiti bulkan",^[8]^[9] Ti Nicaragua ket ayan pay ti maikadua a kadakkelan a katuduan a bakir iti Kaamerikaan. Ti pagilian ket bukod a nagisaad iti gandat nga addaanto iti 90% iti maparo nga enerhia babaen ti tawen ti 2020.^[10] Ti dibersidad ti biolohia, nabara a klima ti tropiko ken dagiti aktibo abulkan ket mangaramid iti Nicaragua iti maysa nga umad-adu a nadayeg a papanan dagiti turista.^[11]^[12]

Dagiti nagibasaran

^ Kas naipakita iti Córdoba; kitaen, kas pagarigan, Banco Central de Nicaragua Naiyarkibo 2010-09-24 iti Wayback Machine.
^ "Nicaragua Demographics Profile 2011". Nicaragua. Index Mundi. 2011. Naala idi 2011-07-16.
^ "Nicaragua". CIA World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-02-13. Naala idi 2007-05-09. Naiyarkibo 2016-02-13 iti Wayback Machine
^ "Población Total, estimada al 30 de Junio del año 2012" (PDF) (iti Espaniol). National Nicaraguan Institute of Development Information. pp. 1–5. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2 Mayo 2013. Naala idi 24 Marso 2013.
^ ^a ^b ^c ^d "Nicaragua". International Monetary Fund.
^ "Gini Index". Banko ti Lubong. Naala idi 2013-07-18.
^ United Nations Development Programme (2015). "2015 Human Development Report" (PDF). New York: United Nations. Naala idi 15 Disiembre 2015.
^ Brierley, Jan (15 Oktubre 2017). "Sense of wonder: Discover the turbulent past of Central America". Daily Express (iti Ingles). Naala idi 27 Oktubre 2017.
^ Wallace, Will and Camilla (10 Abril 2010). "Traveller's Guide: Nicaragua". The Independent. Naala idi 27 Oktubre 2017.
^ "Why isn't Nicaragua in the Paris agreement?". BBC News. 3 Hunio 2017. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-10-28. Naala idi 27 Oktubre 2017. Naiyarkibo 2017-10-28 iti Wayback Machine
^ Dicum, G (2006-12-17). "The Rediscovery of Nicaragua". Travel Section. New York: TraveThe New York Times. Naala idi 2010-06-26.
^ Davis, LS (2009-04-22). "Nicaragua: The next Costa Rica?". Mother Nature Network. MNN Holdings, LLC. Naala idi 2010-06-26.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Nicaragua iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Nicaragua manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Nicaragua a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
Nicaragua iti Curlie (iti Ingles)
Wikimedia Atlas iti Nicaragua

[cordoba-1] Kas naipakita iti Córdoba; kitaen, kas pagarigan, Banco Central de Nicaragua Naiyarkibo 2010-09-24 iti Wayback Machine.

[indexmundi-2] "Nicaragua Demographics Profile 2011". Nicaragua. Index Mundi. 2011. Naala idi 2011-07-16.

[cia-3] "Nicaragua". CIA World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-02-13. Naala idi 2007-05-09. Naiyarkibo 2016-02-13 iti Wayback Machine

[4] "Población Total, estimada al 30 de Junio del año 2012" (PDF) (iti Espaniol). National Nicaraguan Institute of Development Information. pp. 1–5. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2 Mayo 2013. Naala idi 24 Marso 2013.

[IMF2012-5] "Nicaragua". International Monetary Fund.

[wb-gini-6] "Gini Index". Banko ti Lubong. Naala idi 2013-07-18.

[UNHDI2013-7] United Nations Development Programme (2015). "2015 Human Development Report" (PDF). New York: United Nations. Naala idi 15 Disiembre 2015.

[Brierley-8] Brierley, Jan (15 Oktubre 2017). "Sense of wonder: Discover the turbulent past of Central America". Daily Express (iti Ingles). Naala idi 27 Oktubre 2017.

[Wallace-9] Wallace, Will and Camilla (10 Abril 2010). "Traveller's Guide: Nicaragua". The Independent. Naala idi 27 Oktubre 2017.

[bbc-10] "Why isn't Nicaragua in the Paris agreement?". BBC News. 3 Hunio 2017. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-10-28. Naala idi 27 Oktubre 2017. Naiyarkibo 2017-10-28 iti Wayback Machine

[11] Dicum, G (2006-12-17). "The Rediscovery of Nicaragua". Travel Section. New York: TraveThe New York Times. Naala idi 2010-06-26.

[12] Davis, LS (2009-04-22). "Nicaragua: The next Costa Rica?". Mother Nature Network. MNN Holdings, LLC. Naala idi 2010-06-26.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Kontrol ti autoridad
Sapasap	ISNI 1 VIAF 1 WorldCat (babaen ti VIAF)
Dagiti nailian a biblioteka	Espania Pransia (datos) Alemania Israel Estados Unidos Hapon Republika a Tseka
Dagiti patakder ti panagsukisok ti arte	KulturNav (Norwega)
Dadduma	Faceted Application of Subject Terminology Naipakasaritaan a Diksionario ti Suisa MusicBrainz (ayan) Nailian nga Ar-arkibo (EU) SUDOC (Pransia) 1 Trove (Australia) 1 Parlamento ti NP

Dagiti nagibasaran

Dagiti akinruar a silpo

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.