Kabassitan a pakadanagan a sebbangan
Ti kabassitan a pakadanagan a sebbangan ket ti maysa a sebbangan a naikategorian babaen ti Sangalubongan a Kappon para iti Konserbasion ti Katutubo (IUCN) aa kas napategan ngem saan a kulipikado para iti ania man a sabali a kategoria. Saanda maikualipikado a kas naipangta, asideg a naipangta, wenno (sakbay idi 2001) agkamkammatalek iti panagay-aywan.
Saan a makedngan dagiti sebbangan iti kategoria ti kabassitan a pakadanagan malaksid no pategan ti kasasaad ti populasionda. No dayta ket makasapul iti makaanay a pakaammo tapno makaaramid iti dagus, wenno di dagus, a panangipateg iti riesgona iti pannakaawan a naibatay iti pannakaiwarwarasna wenno kasasaad iti populasion.
Manipud idi 2001 ti kategoria ket adaan iti pangyababaan iti "LC" (Least-concern iti Ingles), kalpasan ti IUCN 2001 Categories & Criteria (bersion 3.1).[1] Nupay kasta, agarup a 20% kadagiti kabassitan a pakadanagan a takson (3261 kadagiti 15636) iti database ti IUCN ket agus-usar iti kodigo ti "LR/lc", a mangibaga a saanda pat a napategan manen manipud idi 2000. Sakbay idi 2001 ti "kabassitan a pakadanagan" ket maysa idi a subkategoria ti kategoria ti "Ab-ababa a Riesgo" (Lower Risk iti Ingles) ken nakeddengan iti kodigo iti "LR/lc" wenno lc.
Bayat a ti "kabassitan a pakadanagan" ket saan a maikeddeng a kategoria ti nailista iti nalabbasit babaen ti IUCN, ti Nalabbasit a Listaan ti IUCN idi 2006 ket mangikeddeng pay laeng iti kategoria kadagiti 15636 a takson. Ti bilang dagiti sebbangan ti ayup a nailista iti daytoy a kategoria ket agdagup iti 14033 (a mangiraman dagiti nadumaduma a di naipalawag a sebbangan kas ti maysa a tukak manipud iti henero ti Philautus[2]). Adda pay dagiti nailista a 101 a subsebbangan dagiti ayup ken 1500 a takson ti mula (1410 a sebbangan, 55 a subsebbangan, ken dagiit 35 a karuay). Adda pay dagiti dua a nailista a subpopulasion dagiti ayup: dagiti subpopulasion ti nasiitan nga aso-ikan ti Australasia ken Akin-abagatan nga Aprika. Awan ti pannakaidasig ti fungi wenno protista, ngem uppat laeng dagiti sebbangan kadagita a pagarian ti pinateganen babaen ti IUCN. Kualipikado dagiti tao para iti daytoy a kategoria, ken pormalda a napategan idi 2008[3] as such by the IUCN.
Listaan dagiti kabassitan a pakadanagan a sebbangan
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ "2001 Categories & Criteria (version 3.1)" (PDF). The IUCN Red List of Threatened Species. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2016-01-28. Naala idi 2015-05-22.
- ^ "Philautus sp. nov. 'Kalpatta'". The IUCN Red List of Threatened Species. Naala idi 2006-12-19.
- ^ Global Mammal Assessment Team 2008. (2008). "Homo sapiens (human)". The IUCN Red List of Threatened Species 2008: E.T136584A4313662. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T136584A4313662.en.