Damba
 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Úsáid | flood control structure (en)  , fuinneamh agus cumhacht hidrileictreach, uisciú, fíoruisce, dobharshaothrú, navigability (en) , outdoor recreation (en) agus taiscumar | ||
| Codanna | doirtbhealach concrete dam (en) | ||
Bac is ea damba, déanta as clocha, cré, coincréit, chun srian a choimeád ar uisce. De ghnáth déanann sé gnó eile freisin, mar shampla, cumhacht do ghineadóir hidrileictreach, uisciú, tuilte a smachtú.
Más damba carraigeacha is cré é, ní mór an dromchla in aghaidh an tsrutha a dhéanamh díonach ar uisce.
Cineálacha éagsúla dambaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is féidir le damba coincréite a bheith ina dhamba domhantarraingthe (seasann brú an uisce lena mheáchan amháin) nó ina dhamba aonstuach nó ilstuach.
- Aonstuach. Cuirtear damba aonstuach i gcainneon caol le ballaí carraigeacha, agus seasann na ballaí seo an brú ar aghaidh srutha an damba.
- Ilstuach. I ndamba ilstuach, úsáidtear tacaí taobh thiar de chun an brú ollmhór a sheasamh. Sa tSín a bhí na dambaí is seanda atá ar an taifead, ón 6ú haois RC.
Dambaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Damba Ard Aswān san Éigipt
- Damba an Grand Coulee in Washington
- Damba Hoover in Arizona
- Damba na dTrí Mhám sa tSín.
Tubaistí
[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Ar an 12 Márta 1928, theip ar Dhamba San Proinsiais lastuaidh de Los Angeles i gCalifornia. Fuair níos mó ná 430 duine bás.[1]
- Rinneadh bearna sa damba Mohne, sa Ghearmáin ar an 17 Bealtaine 1943 (obráid "Chastise"[2] sa Dara Cogadh Domhanda).
- Rinneadh bearna sa damba Banqiao sa Chúige Henan ar an 7/8 Lúnasa, an teip dhamba ba mhó ariamh i stair an domhain,[3] agus polladh dambaí eile sa tSín ag an am céanna. Fuair tuairim is 26,000 duine bás go díreach sna tuilte féin, an figiúr oifigiúil ach seans i bhfad níos mó. D'éag b'fhéidir 100,000 nó 200,000 sa ghorta agus galair a tháinig ina dhiaidh.[4][5]
Buama 
Eitleán Lancaster, an "Dambuster"
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "St. Francis Dam" (as en) (2024-05-05). Wikipedia.
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Chastise
- ↑ "1975 Banqiao Dam failure" (as en) (2022-08-07). Wikipedia.
- ↑ Hussey, Matt (2011). "Damba". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 198.
- ↑ "The 16 deadliest storms of the last century". Business Insider. Dáta rochtana: 2022-08-08.