بابی‌ستیزی
| بخشی از مجموعهٔ مقاله‌های |
| دین در ایران |
|---|
| مذاهب |
| مرتبط |
| دیگر |
| کتاب‌ها |
| جدول |
بابی‌ستیزی به ستیزه‌جویی با بابیان و نیز نگاه منفی و کینه‌جویانه همراه با پیش‌داوری بر ضد آن‌ها گفته می‌شود. بابی‌ستیزی به شیوه‌های گوناگون و با تبعیض، نفرت‌پراکنی، حبس، تبعید، آزار و شکنجه جسمی و روانی و نیز کشتار، همراه بوده‌است.
تاریخچه
[ویرایش]بابیت در سال ۱۲۶۰ قمری توسط سید علی‌محمد شیرازی ملقب به باب پدید آمد[۱] و پیروانی از تمامی قشرها و اصناف جامعه و از مناطق مختلف ایران به خود جذب کرد.[۲][۳] سید علی‌محمد باب، خود را پیامبری جدید و بشارت دهندهٔ دینی که قرار است پس از او توسط «من یُظهِره‌الله» (آنکه خداوند او را ظاهر خواهد ساخت)، ظاهر شود خواند و بارها در آثار خود به ظهور او اشاره کرد.[۴][۵]
از هنگام پیدایش دین بابیه و بهائیت، مخالفت با بابی‌ستیزی و بهائی‌ستیزی از سوی عالمان دینی شیعه و حکومت قاجاریه آغاز شد.[۶]
کشتار بابی‌ها در تهران
[ویرایش]در سال ۱۸۵۲ میلادی، پس از ترور نافرجام ناصرالدین شاه در تهران، عده‌ای از بابی‌ها اعدام شدند.
در طول این سال‌ها باب اعدام شده بود و عده‌ای از هوادارانش، به قصد انتقام، به ناصرالدین شاه در نیاوران در روز ۲۸ شوال ۱۲۶۸ هجری قمری تیراندازی کردند.[۷] این ترور نافرجام ماند و شاه در این سوء قصد فقط جراحاتی سطحی برداشت.[۸] با این حال وی فرمان قتل‌عام بابیان را صادر کرد.[۹] بسیاری از بابیان و حتی افرادی که مشکوک به بابی بودن بودند در یک کشتار دسته جمعی هولناک با سازماندهی علماء، دولتیان، شاهزادگان قاجار، دیوان‌سالاران و تاجران در ملاء عام به نحو فجیع شکنجه و اعدام شدند.[۹][۱۰] میرزا آقاخان نوری برای کاهش احتمال انتقام دستور داده بود که قربانیان بین گروه‌های مختلف مانند نظامیان، نجیب‌زادگان و اساتید و شاگردان دارالفنون تقسیم شوند تا مسئولیت کشتار بین همگان تقسیم شود. بعضی را مانند سلیمان خان شمع‌آجین کردند،[۱۱] بعضی را به دم توپ بستند، بعضی را قطعه قطعه کردند،[۱۲] و بعضی را قبل از اعدام چشم از حدقه درآورند،[۱۳] یا پوست از پا کندند و بعد از فرو بردن در قیر داغ مجبور به دویدن کردند.[۹] چندین هزار نفر در این قتل‌عام کشته شدند.[۹]
آمار کشتار بابیان
[ویرایش]تعداد دقیقی از بابی‌های کشته‌شده در دسترس نیست. یکی از پژوهش‌های متأخر، این عدد را کمی بیش از «۳٫۰۰۰ (سه هزار)» نفر، برآورد کرده‌است که بیشترشان در درگیری‌های طبرسی، نیریز و زنجان، کشته شدند. تعداد، احتمالاً از این مقدار، بیشتر است، به ویژه به دلیل اینکه نام‌ها و مسئلهٔ اعدام بابیانی که در سال ۱۸۵۲ کشته شدند، جایی ثبت نشده‌است. بیشتر کشته‌شدگان، مرد بودند؛ البته به فهرست کشته‌شدگان مورد نظر، آن دسته از زنان، کودکان و سالمندانی که از سختی و گرسنگی، درگذشتند را نیز باید افزود. در منابع بهائی، عدد کشته‌شدگان کم و بیش، «۲۰٫۰۰۰ (بیست هزار)» تن، اعلام شده‌است.[۱۴][۱۵] برخی از افراد قتل‌عام شدهٔ پیش‌گفته، بهائی بودند.
نام‌های برخی از بابیان کشته‌شده
[ویرایش]- فاطمه برغانی قزوینی (طاهره قرةالعین)؛ شاعر، خطیب، مجتهد، عارف[۱۶] و یکی از سران جنبش بابیه و نیز عامل برداشته شدن حجاب در دورهٔ قاجاریان که سرانجام، اعدام شد.
- محمدعلی زنوزی؛ که به همراه سید علی‌محمد شیرازی («باب») تیرباران شد.
- ملاحسین بشرویه (باب‌الباب)؛ نخستین کسی که به باب، ایمان آورد.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]
- ملا محمدعلی بارفروشی (ملقب به «قدوس» و نیز «اسم‌الله الآخر»)؛[۲۱][۱۹][۲۲]
- ملا رجبعلی قهیر اصفهانی؛ که سرانجام، ترور و کشته شد.
- یحیی (وحید) دارابی فرزند سید جعفر کشفی دارابی بروجردی؛ وی به نمایندگی از محمدشاه برای بررسی ادعاهای سید علی‌محمد باب، با او در شیراز ملاقات کرد و از پیروان وی شد. دارابی، سرانجام، در راه عقیده، کشته شد. برخی از عالمان مسلمان یزد توسط او بابی شدند.[۲۳][۲۴]
- سلیمان‌خان تبریزی؛ که با شکنجه (شمع‌آجین) کشته شد.
- محمدعلی (حجت) زنجانی.[۲۵][۲۶]
- میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل شیرازی؛ روزنامه‌نگار و کنشگر سیاسی‌ای که سرانجام، کشته شد.
- محمد کرادی بغدادی؛ شاعری[۲۷] که سرانجام کشته شد.[۲۸]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ فریدون وهمن، یکصد و شصت سال مبارزه با دیانت بهائی (گوشه‌ای از تاریخ اجتماعی-دینی ایران در دوران معاصر)، ۸۵.
- ↑ Amanat, Abbas (2017). Iran: A Modern History (به انگلیسی). Yale University Press. p. 240.
- ↑ Amanat, Abbas (1989). Resurrection and Renewal: The Making of the Babi Movement in Iran (به انگلیسی). Ithaca: Cornell University Press. pp. 332–368.
- ↑ MacEoin, D. M., "BAYĀN", Encyclopedia of Iranica (به انگلیسی)
{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) Retrieved on 2009-09-05. - ↑ BÁBISM, By Edward G. Browne.p338
- ↑ D. M. MacEoin (دسامبر ۱۵, ۱۹۸۸). «BAHAISM vii. Bahai Persecutions». Iranica. دریافت‌شده در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۵.
- ↑ «طاهره». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲.
- ↑ Smith، Peter (۲۰۰۸). An Introduction to the Bahai Faith. Cambridge University Press.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ Cole, Juan (1998). Modernity and the Millennium: The Genesis of the Baha'i Faith in the Nineteenth Century (به انگلیسی). New York City; New York: Columbia University Press. p. 28.
- ↑ Amanat, Abbas (2017). Iran: A Modern History (به انگلیسی). Yale University Press. p. 245.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ Karlberg، Michael (آوریل ۲۰۱۰). Constructive Resilience: The Baha´ ’ı´Response to Oppression. PEACE & CHANGE, Vol. 35, No. 2,.
- ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۶۳ و ۱۰۷.
- ↑ «روحانیون مسلمانی که به دیانت بهائی و بابی، مؤمن شده‌اند». aeenebahai.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ Amanat, Abbas (1989). Resurrection and Renewal: The Making of the Babi Movement in Iran (به انگلیسی). Ithaca: Cornell University Press. p. 176.
- ↑ Amanat, Abbas (1981), The Early Years of the Babi Movement. University of Oxford, p. 178.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ D. M. MacEoin (December 15, 1988). "BĀRFORŪŠĪ, MOḤAMMAD-ʿALĪ". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ «روحانیون مسلمانی که به دیانت بهائی و بابی، مؤمن شده‌اند». aeenebahai.
- ↑ Moojan Momen (December 1994). "DĀRĀBĪ SAYYED YAḤYĀ". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ «روحانیون مسلمانی که به دیانت بهائی و بابی، مؤمن شده‌اند». aeenebahai.
- ↑ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Vol. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.
- ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۱۰.
- ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۱۱.
| شخصیت‌ها | من یظهره الله • سید علی‌محمد باب • صبح ازل • حروف حی • ملاحسین بشرویه • ملا علی بسطامی • قره‌العین • محمدعلی بارفروشی • میرزا آقاخان کرمانی • ملا محمدعلی زنجانی • شیخ احمد روحی • سلیمان خان • محمدعلی زنوزی • عزیه نوری • سید حسین یزدی • میرزا جانی کاشانی • سیدکاظم رشتی • شیخ احمد احسایی • سید یحیی دارابی • علی ترشیزی |  |
|---|---|---|
| نوشته‌ها | ||
| مرتبط | جهانگیرخان صوراسرافیل • یحیی دولت‌آبادی • احکام بابی • سعیدالعلماء • شهید ثالث • قلعه چهریق • نبیل زرندی • میرزا اسدالله خویی • کشتار بابی‌ها در تهران • احمد سهراب • محمد عبدالله آل آهاری • ادوارد براون • هدایت‌الله شهاب فردوسی • جنگ قلعه طبرسی • شورش بابیان زنجان • شورش بابیان نیریز • شهدای سبعه • نقد بابیه • ختمیت وحی • نهی توقیت • علی‌محمد فره‌وشی • مسیو نیکلا • مهدی ملک‌زاده • ملک المتکلمین • ناظم‌الاسلام کرمانی • مجدالاسلام کرمانی • انجمن باغ میکده • محمدمهدی شریف کاشانی | |
| تاریخچه | ||