Hanoi
| Hanoi Hà Nội | |
|---|---|
municipality of Vietnam (en)  | |
 | |
| Administrazioa | |
| Herrialdea |  Vietnam |
| Probintzia | Ha Noi |
| Alkatea | Trần Sỹ Thanh (en) |
| Izen ofiziala | Hà Nội |
| Jatorrizko izena | Hà Nội |
| Posta kodea | 10000–10999, 11000–11999, 12000–12999, 13000–13999 eta 14000–14999 |
| Herriburua | Ba Đình (en) |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 21°01′28″N 105°50′28″E / 21.0245°N 105.84117°E |
 | |
 | |
| Azalera | 3.328,9 km² |
| Altuera | 16 m eta 10 m |
| Mugakideak | Vĩnh Phúc (en) , Thái Nguyên (en) , Hà Nam (en) , Hòa Bình (en) , Bắc Giang (en) , Bắc Ninh (en) , Hưng Yên (en) eta Phú Thọ (en) |
| Demografia | |
| Biztanleria | 8.435.650 (2022) 104.850 (2021) |
| Dentsitatea | 2.511 bizt/km² |
| Informazio gehigarria | |
| Sorrera | 1010 |
| Telefono aurrizkia | 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248 |
| Ordu eremua | Indochina Time (en) eta UTC+07:00 |
| Hiri senidetuak | Jakarta, Ankara, Bangkok, Budapest District XVI (en) , Pekin, Varsovia, Victoria, Fukuoka, Seul, Montreal, Astana, Palermo, Kiev, Île-de-France, Tolosa Okzitania, Indre eta Loira, Phnom Penh, Seychelleak eta Yokohama |
| Hizkuntza ofiziala | Vietnamera |
| http://www.hanoi.gov.vn | |
Hanoi[1][2] (vietnameraz: Hà Nội, ha˨˩ noj˩ ahoskatua, ibai barnea) Vietnamgo hiriburua da 1976ko uztailaren 2tik geroz, Ipar Vietnam eta Hego Vietnamek bat egin eta gero. 3.000.000 biztanle inguru ditu.
Lehen Ipar Vietnamgo hiriburua izan zen.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]  Datu klimatikoak (Hanoi (1898-1990)) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 33 | 34 | 37 | 39 | 43 | 40 | 40 | 38 | 37 | 36 | 36 | 37 | 43 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 19.3 | 19.9 | 22.8 | 27.0 | 31.5 | 32.6 | 32.9 | 31.9 | 30.9 | 28.6 | 25.2 | 21.8 | 27.0 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 16.5 | 17.5 | 20.5 | 24.2 | 27.9 | 29.2 | 29.5 | 28.8 | 27.8 | 25.3 | 21.9 | 18.6 | 24.0 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 13.7 | 15.0 | 18.1 | 21.4 | 24.3 | 25.8 | 26.1 | 25.7 | 24.7 | 21.9 | 18.5 | 15.3 | 20.9 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | 3 | 5 | 7 | 10 | 16 | 21 | 22 | 21 | 17 | 13 | 6 | 5 | 3 |
| Euria (mm) | 18.6 | 26.2 | 43.8 | 90.1 | 188.5 | 239.9 | 288.2 | 318.0 | 265.4 | 130.7 | 43.4 | 23.4 | 1676.2 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 8.4 | 11.3 | 15.0 | 13.3 | 14.2 | 14.7 | 15.7 | 16.7 | 13.7 | 9.0 | 6.5 | 6.0 | 144.5 |
| Eguzki orduak | 93 | 56 | 62 | 120 | 186 | 180 | 186 | 186 | 180 | 155 | 150 | 124 | 1678 |
| Hezetasuna (%) | 78 | 82 | 83 | 83 | 77 | 78 | 79 | 82 | 79 | 75 | 74 | 75 | 78 |
| Iturria (1): World Meteorological Organisation (NBE) [3], BBC Weather[4] | |||||||||||||
| Iturria (2): World Climate Guide [5] | |||||||||||||
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1408an, Ming dinastiako gudaroste txinatarrek Vietnam inbaditu zuten eta handik 10 urtera Le Loi-k askatu zuen, "Le" dinastia vietnamdarraren fundatzaileak, hiriburuari Đông Kinh izena emanez (europarrek Tonkin zeritzena). 1831n Nguyen dinastia vietnamdarrak gaur egungo Hà Nội ezarri zuen izen ofizialtzat.
1873an frantsesek hiria okupatu zuten eta 1887ra arte Indotxinako hiriburu izan zen. 1940an, Bigarren Mundu Gerra garaian, japoniarren eskutik okupatua izan zen eta 1945ean askatua. 1946tik 1954ra frantsesen eta Viet Minh-en indarren arteko borroken eszenatokia izan zen. Vietnamgo gerran Ipar Vietnamgo hiriburua izan zen eta zenbaitetan bonbardatua izan zen.
Vietnamgo gune politiko eta ekonomikoa izanik, aireportu bat eta errepide, tren eta zubi sarea ditu, zeinak gerren eta herrialdeko depresio ekonomikoaren eraginez egoera nahiko kaskarrean dauden.
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Van Mieu (Literaturaren tenplua, frantsesek "Pagode des Corbeaux" zeritzena (Beleen Pagoda))
- Chua Môt Côt (Pilare bakarreko pagoda)
- Quan Thanh-en Tenplua (frantsesek "Buda Handiaren Pagoda" zeritzena)
- Historiaren Museoa.
- Arte Ederren Museoa.
- Museo Etnologikoa.
- Banderaren Dorrea.
- Albert-Sarraut institutu zaharra.
- Laku Txikia (Hoan Kiem, Berrezarritako Ezpataren Lakua)
- San Jose Katedrala (Nha Tho vietnameraz)
- Trang-Tien kalea.
- Long Bien zubia (bonbardaketa guztiei eutsi diena)
- Sofitel Métropole Hotela (1905ean eraikia eta 1995ean berriztatua, hiriko historian garrantzitsua dena)
- Opera, Parisko Garnier jauregiaren kopia.
- Laku Handia.
- Phan Dinh Phung kaleko etxe kolonialak (gehienetan enbaxadak)
- Ho Chi Minh presidentearen etxe eta mausoleoa.
 |
Herri eta hiri senidetuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
|
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-10).
- ↑ Hydro-Meteorological Service of Vietnam. World Weather Information Service - Hanoi. .
- ↑ BBC News. BBC Weather - Hanoi. .
- ↑ Hanoi Climate Guide. .
- ↑ Ilia Lobster. (2009-9-9). Astana-Hanoi: horizons of cooperation. KazPravda.kz.
- ↑ Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması. Ankara Büyükşehir Belediyesi - Tüm Hakları Saklıdır.
- ↑ Miasta partnerskie Warszawy - Strona 4. Biuro Promocji Miasta 2005-05-04.
- ↑ Hanoi Days in Moscow help sister cities. Vbusinessnews.com.
- ↑ Délégation pour l’Action Extérieure des Collectivités Territoriales (Ministère des Affaires étrangères). National Commission for Decentralised cooperation. .
- ↑ Seoul Metropolitan Government. International Cooperation: Sister Cities. www.seoul.go.kr.
- ↑ Sister Cities. Phnompenh.gov.kh.
- ↑ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hội kiến Tổng thống Seychelles. BÁO ĐIỆN TỬ CỦA CHÍNH PHỦ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Artikulu hau Vietnamgo geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
