gwynt

Cymraeg

Cynaniad

• yn y Gogledd: /ɡwɨ̞nt/
• yn y De: /ɡwɪnt/
•  gwynt    (cymorth, ffeil)

Geirdarddiad

Celteg *wintos o'r gair Indo-Ewropeg h₂u̯éh₁n̥tos, amrywiad ar *h₂u̯éh₁n̥ts, rhangymeriad o'r gwreiddyn *h₂u̯eh₁- ‘chwythu, anadlu’ a welir hefyd yn y Lladin ventus, y Saesneg wind, y Ffarseg bād (باد‎) a'r Sansgrit vā́ta (वात). Cymharer â'r Gernyweg gwyns a'r Llydaweg gwent.

Enw

gwynt g (lluosog: gwyntoedd)

1. Symudiad o aer atmosfferig a achosir gan amlaf gan ddarfudiad neu wahaniaeth yng ngwasgedd yr aer.

   Chwythodd y gwynt yn gryf ar noson y storm.

2. Arogl y gellir ei aroglu, sy'n annymunol gan amlaf.

   Pan ddaeth allan o'r tŷ bach, daeth gwynt cas ar ei ôl.

3. (meddygaeth) Nwy a gynhyrchir yn y llwybr treulio, yn enwedig y stumog a’r coluddion, neu a allyrrir ohono.

Cyfystyron

• (1) awel, chwa
• (3) bolwynt

Termau cysylltiedig

• gwynto, gwyntog
• gwyntyllu

Idiomau

• gwynt teg ar ei ôl
• gwynt yn ei ddwrn
• torri gwynt

Cyfieithiadau

Almaeneg: Wind g; 3. Blähungen b.ll. Cernyweg: gwyns g, awel b Eidaleg: vento g; 3. gas g, flato g Ffrangeg: vent g; 3. gaz g.ll., flatuosité b Gaeleg yr Alban: gaoth b Groeg: άνεμος (ánemos) g; 3. αέριο (aério) d Gwyddeleg: gaoth b Iseldireg: wind g; 3. winden g.ll.

Llydaweg: avel b; 3. gwent g Pwyleg: wiatr g; 3. gazy g.ll. Saesneg: wind; 3. wind, flatus, gas Sbaeneg: viento g; 3. flato g