Arapski alfabet

Države u kojima se koristi arapsko pismo:
kao službeno pismo

kao dadatno službeno pismo

Arapski alfabet (arapski: أَلْأَبْجَدِيَّة ٱلْعَرَبِيَّة), ili arapski abdžad, je arapsko pismo jer je kodifikovan za pisanje arapskog jezika. Piše se sa desna na lijevo kurzivnim stilom i sadrži 28 slova. Većina slova ima kontekstualne oblike slova.

Arapski alfabet se smatra abdžadom, što znači da koristi samo konsonante, ali se sada smatra "nečistim abdžadom".^[1] Kao i kod drugih nečistih abdžada, kao što je hebrejsko pismo, pisari su kasnije osmislili načine označavanja samoglasnih zvukova sa različitim dijakriticima.

Suglasnici

Osnovni arapski alfabet sadrži 28 slova. Arapsko pismo je u drugim jezicima adaptirano dodajući i oduzimajući neka slova, kao što je to slučaj u perzijskom, otomansko–turskom, srednjokurdskom, urdu, sindi, malajskom, pašto, arwi i malayalamu (arapski malayalam). Ne postoji razlika između velikih i malih slova.

Mnoga slova izledaju slično, ali često tačka (ʾiʿjām) iznad ili ispod središnjeg dijela slova (rasm) predstavlja razliku između njih. Ove tačke predstavljaju sastavni dio slova, jer razlikuju slova koja predstavljaju različite zvukove. Na primjer, arapska slova ب (b), ت (t) i ث (th) imaju isti osnovni oblik, jednu tačku ispod, dvije ili tri tačke iznad; slovo ن (n) također posjeduje istu formu kada se nalazi na početku ili sredini riječi, sa jednom tačkom iznad, dok se malo razlikuje ukoliko stoji samo ili na kraju riječi. Historijski gledano, često su bili izostavljeni, u stilu pisanja koji se naziva rasm.

Štampani i pisani arapski je u kurzivu, s tim da je većina slova unutar riječi direktno povezana sa susjednim slovima.

Alfabetski red

Postoje dva glavna redoslijeda razvrstavanja u arapskom alfabetu: abjad i hija.

Izvorni ʾabjadīy redosljed (أَبْجَدِيّ), koji se koristi za lijepo pisanje slova, potječe od redoslijeda feničanskog alfabeta, i stoga je sličan redoslijedu drugih alfabeta koji potiču od feničanskog, poput hebrejskog alfabeta. Ovim redoslijedom se slova također koristi i kao brojevi, abdžadski brojevi, te posjeduju isti alfanumerički kod/šifru kao hebrejska gematrija i grčka izopsefija.

hijā’ī (هِجَائِي) ili alifbāʾī (أَلِفْبَائِي) redoslijedi se koriste u spiskovima imena i riječi koji se trebaju poredati, kao na primjer u imenicima, razrednim dnevnicima, rječnicima, te se u ovom redoslijedu slova grupiraju prema sličnosti oblika.

Uobičajeni *hijā’ī* redoslijed
ا	ب	ت	ث	ج	ح	خ	د	ذ	ر	ز	س	ش	ص	ض	ط	ظ	ع	غ	ف	ق	ك	ل	م	ن	ه	و	ي
elif	ba	ta	sa	džim	ha	kha	dal	zal	ra	za	sin	šin	sad	dad	ta	za	ajn	gajn	fa	kaf	kaf	lam	mim	nun	he	vav	ja

Drugi hijāʾī red se koristio u Magribu, ali se sada smatra zastarjelim, redoslijed je:^[2]

Magribski zastarjeli *hijā’ī* redoslijed
ا	ب	ت	ث	ج	ح	خ	د	ذ	ر	ز	ط	ظ	ك	ل	م	ن	ص	ض	ع	غ	ف	ق	س	ش	ه	و	ي
elif	ba	ta	sa	džim	ha	kha	dal	zal	ra	za	ta	za	kaf	lam	mim	nun	sad	dad	ajn	gajn	fa	kaf	sin	šin	he	vav	ja

Boje označavaju koja slova imaju različite pozicije od prethodne tabele

U enciklopediji Abu Muhammada el-Hasana el-Hamdanija Kitāb ul-Iklīl min akbār al-Jaman wa-ansāb Ḥimyar (arapski: الإكليل من أخبار اليمن وأنساب حمير) redoslijed slova je:^[3]

Al-Iklīl redoslijed
ا	ب	ت	ث	ج	ح	خ	د	ذ	ك	ل	م	و	ن	ص	ض	ع	غ	ط	ظ	ف	ق	ر	ز	ه	س	ش	ي
elif	ba	ta	sa	džim	ha	kha	dal	zal	kaf	lam	mim	vav	nun	sad	dad	ajn	gajn	ta	za	fa	kaf	ra	za	he	sin	šin	ja

Redoslije hijaʾī u poređenju sa hebrejskim, sirijskim i grčkim

Abdžadski redoslijed

Abdžadski redoslijed nije jednostavna korespondencija s ranijim sjevernosemitskim abecednim redom, jer ima poziciju koja odgovara aramejskom slovu samek 𐡎, koje historijski nema srodno slovo u arapskom alfabetu.

Gubitak sameka je kompenziran:

U Mašrik abdžadskom redoslijedu, slovo ﺱ sīn zauzelo je mjesto sameḵa, a slovo ش šīn mjesto šīn 𐡔.
U Magribskom abdžadskom redoslijedu, slovo ṣāḏē 𐡑 je podijeljeno na dva nezavisna arapska slova, ض ḍad i ص ṣad, pri čemu je potonje zauzelo mjesto sameḵa.
Šest ostalih slova koja ne odgovaraju nijednom sjevernosemitskom slovu nalazi se na kraju.

Uobičajeni Abdžadski redoslijed^[2]
ا	ب	ج	د	ه	و	ز	ح	ط	ي	ك	ل	م	ن	س	ع	ف	ص	ق	ر	ش	ت	ث	خ	ذ	ض	ظ	غ
elif	ba	džim	dal	he	vav	zal	ha	ta	y	kaf	lam	mim	nun	sin	ajn	fa	sad	kaf	ra	šin	ta	sa	kha	zal	dad	za	gajn

Također pogledajte

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Arapski alfabet

Reference

^ Zitouni, Imed (2014). Natural Language Processing of Semitic Languages. Springer Science & Business. str. 15. ISBN 3642453589.
^ ^a ^b Macdonald 1986, str. 117, 130, 149.
^ Macdonald 1986, str. 130.

Vanjski linkovi

Shaalan, Khaled; Raza, Hafsa (august 2009). "NERA: Named entity recognition for Arabic". Journal of the American Society for Information Science and Technology. 60 (8): 1652–1663. doi:10.1002/asi.21090.

[1] Zitouni, Imed (2014). Natural Language Processing of Semitic Languages. Springer Science & Business. str. 15. ISBN 3642453589.

[FOOTNOTEMacdonald1986117,_130,_149-2] Macdonald 1986, str. 117, 130, 149.

[FOOTNOTEMacdonald1986130-3] Macdonald 1986, str. 130.

[1]

[2]

[3]