| dbo:abstract
|
- Abu-Saïd Massud I ibn Mahmud Xihab-ad-Dawla Jamal-al-Mil·la o, més senzillament, Massud I ibn Mahmud (998-1040) fou sultà gaznèvida (1030-1040), fill del sultà Mahmud ben Sebuktegin. El 1015 fou designat hereu presumpte (wali ahd) i nomenat governador d'Herat i el 1120 va dirigir una expedició contra l'enclavament encara pagà de Ghur. El 1029 quan Mahmud va annexionar l'emirat buwàyhida del Jibal i Rayy i va atacar als kakúyides d'Isfahan, Masud fou encarregat de les operacions. Poc abans de morir, el 1030, Mahmud va canviar de parer i va designar hereu a un altre fill, Abu Ahmad Muhammad ibn Mahmud, tot i que en relació a Masud tenia molt poca experiència. Al morir Mahmud (abril) fou proclamat Muhammad a Gazni però Masud I, governador d'Isfahan i Rayy, comandant de l'exèrcit, tenia el suport dels militars i el va enderrocar ràpidament. Masud va avançar cap a Gazni amb les tropes i va prendre el poder l'estiu del 1030. Muhammad fou cegat i empresonat. Masud I, aficionat a la beguda, capritxos, poc diplomàtic i poc assenyat, va continuar les campanyes a l'Índia. El 1031 va intervenir en un conflicte successori al Makran (que era vassall dels gaznèvides) i el 1031 o 1032 va sotmetre el Kirman (que va perdre al cap de poc, 1033) mentre feia una expedició al Caixmir (1032/1033) i potser aprofitant la revolta del cap de les forces gaznèvides a Lahore, el general turc Ahmad Inaltigin contra el qual va designar al general hindú Tilak. La lluita va durar del 1033 al 1035. El 1032 va morir el khwarizmshah Altuntash, governador autònom gaznèvida a Khwarizm i la província de fet va quedar fora de l'imperi i esdevingué independent sense declarar el trencament. El turcmans principalment oghuz, ja no foren més controlats i sota la direcció de la família dels seljúcides van creuar l'Oxus i van avançar cap al sud. Els primers atacs a Harat i Farawa foren rebutjats (1033) però el 1034 van començar a devastar Khorasan i el 1035 la cavalleria turca va poder derrotar l'exèrcit gaznèvida manat pel hadjib Begtoghi, els homes del qual, encara que millor armats, tenien menys mobilitat, en la batalla de la plana de Nish (Nissa o Nesa). El 1035 va refermar la seva autoritat al Gurgan i Tabaristan, on el sobirà vassall ziyàrida, Abu Kalidjar, portava dos anys d'endarreriment en el pagament del tribut. El 1036, ja en orde el Panjab, va dirigir una expedició contra Hansi i va deixar al front del govern del Panjab al seu fill Madjdud. El 1037 els seljúcides sota Čaghri Beg ja dominaven quasi tot Khorasan entrant finalment a Balkh (1037) i Nisahpur (1038). Masud estava ocupat a l'Índia i no va quedar lliure fins al 1039. Llavors va retornar a l'oest i va optar per fer un gran esforç contra els seljúcides, però fou derrotat decisivament per aquestos, manats per Toghril Beg I a l'estepa de (o ) el 23 de maig de 1040. El seljúcides van confirmar el seu domini de Khorasan i van fer perdre als gaznèvides les seves possessions a Pèrsia. Espantat per la derrota i pensant que els seljúcides podien anar cap a Gazni, es va dirigir amb el tresor a la fortalesa de (moderna Marigala, situada en un pas en les muntanyes entre Attock i Rawalpindi), però després de travessar el riu Indus els seus soldats es van amotinar i el van deposar proclamant al seu germà ceg Muhammad ibn Mahmud (desembre de 1040). El fil d'aquest, Àhmad ibn Muhàmmad, el va fer assassinar a la presó de Gifr el gener del 1041. (ca)
- مسعود بن محمود بن سُبُكْتِكِيْن من ملوك الدولة الغزنوية. (ar)
- Masud I. von Ghazni oder Masʿūd (I.) ibn Maḥmūd (geboren 998; gestorben am 17. Januar 1041), eigentlich Schihab ad-Daula Abu Said Masud (persisch شهاب الدولة أبو سعيد مسعود, DMG Šihāb ad-Daula Abū Saʿīd Masʿūd), war von 1030 bis 1040 Sultan der Ghaznawiden-Dynastie. (de)
- Masud I de Gazni (persa: مسعود غزنوی), conocido como Amīr-i Shahīd (persa:امیر شهید; "el rey mártir") (998 – 17 de enero de 1040), fue un sultán del Imperio gaznávida de 1030 a 1040. Ascendió al poder arrebatándole el trono gaznávida a su hermano gemelo más joven , que había sido designado heredero tras la muerte de su padre Mahmud de Gazni. Su gemelo fue prontamente cegado y encarcelado. Sin embargo, cuando gran parte de los dominios occidentales de Masud fueron perdidos, sus tropas se rebelaron contra él y reinstauraron a Muhammad en el trono. (es)
- Masʽud I of Ghazni (Persian: مسعود غزنوی), known as Amīr-i Shahīd (امیر شهید; "the martyr king") (b. 998 – d. 17 January 1040), was sultan of the Ghaznavid Empire from 1030 to 1040. He rose to power by seizing the Ghaznavid throne from his younger twin Mohammad, who had been nominated as the heir upon the death of their father Mahmud of Ghazni. His twin was shortly blinded and imprisoned. However, when much of Masʽud's western domains had been wrested from his control, his troops rebelled against him and reinstated Mohammad to the throne. (en)
- Masûd de Ghaznî, Mas'ûd Ghaznavi Ier (arabe : مسعود غزنويّ الأوّل), ou Mas'ûd Ibn Mahmûd (arabe : سعود بن محمود), surnommé Shihâb ul-Daula (arabe : شهاب الدّولة, étoile de l'état), fut le troisième sultan de l'empire ghaznévide. Il régna de 1031 à 1041 (421 - 432 de l'hégire). Durant le règne de son père, Mahmûd de Ghaznî, il prouve ses capacités en tant que général de guerre en annexant les provinces de Jourjistan et de Tuburistan, et une partie de la Perse. Il fut nommé gouverneur de Rayy, Isfahan, Balkh et Herat. Après la mort de son père en 1030, il écarte Mohammed (arabe : محمّد), son jeune frère jumeau (héritier du trône), du pouvoir en 1031 et l'emprisonne.
* 1031 Makran
* 1032 Boukhara défendu contre les Seldjoukides qui la prirent, avec Samarcande, des mains des abbassides
* 1033 Soulèvement au Cachemire
* 1034 Tuburistan
* 1034 Défaite contre les Seldjoukides au Khorasan. Bataille dans les plaines de Nesa
* 1036 Collines de Siwalik : Prise de la capitale Hansy
* 1037 Toghril Beg attaque Balkh
* 1037 Prise de la Transoxiane
* 1038 Toghril Beg prend Nishapur et s'autoproclame roi
* 1039 Tentatives de combattre Toghril Beg, progression dans Badwird, Tedzen et Suruksh
* 1040 Les Seldjoukides se retirent et battent Mas'ûd à la bataille de Dandanaqan.
* 1040 Prince Yezîdeyar envoyé à Ghur pour réprimer le soulèvement tandis que Mas'ûd se retira et délocalisa la capitale de Ghazni à Lahore Durant le retrait, une mutinerie se déclare au sein de son armée, et une faction réinstalle son frère, Mohammed, sur le trône. Mohammed emprisonna, dès lors, Mas'ûd au fort Kurry, où il est tué sous les ordres de Mohammed ou de son fils Ahmed.
* Portail de l’Iran et du monde iranien
* Portail de l’Afghanistan
* Portail de la monarchie
* Portail du Moyen Âge central (fr)
- Masud Ibn Mahmud (pełne imię: Szihab ad-Daula Dżamal al-Milla Abu Sa'id Masud Ibn Mahmud) (ur. w r. 998 - zm. grudzień/styczeń 1040/1041 r.) – sułtan z dynastii Ghaznawidów, panujący w latach 1030 - 1040/1041. Masud był najstarszym synem Mahmuda z Ghazny (998 - 1030). W roku 1015/1016 jako oficjalny następca tronu (wali ahd) został namiestnikiem Heratu, a w roku 1020 poprowadził zakończoną sukcesem wyprawę do ciągle pogańskiego Ghuru. Kiedy w roku 1029 Mahmud zaanektował emirat Bujidów obejmujący Rej i Dżibal oraz zaatakował z Isfahanu i Hamadanu, postawił Masuda na czele tych operacji. Niedługo przed swoją śmiercią Mahmud podzielił imperium pomiędzy Masuda i jego młodszego brata, Muhammada (1030, 1041). Muhammad miał otrzymać Chorasan, Ghaznę (dzis. Ghazni) i prowincje indyjskie, zaś Masud niedawno zdobyte prowincje na zachodzie wraz z tytułem sułtana. Tuż przed swoją śmiercią ojciec Masuda powierzył jednak całe imperium Muhammadowi. Kiedy zatem Mahmud zmarł w kwietniu 1030 roku Muhammad został osadzony na tronie w Ghaznie. Posiadający większe doświadczenie wojskowe i popularny w armii oraz niektórych kręgach dworskich Masud nie uznał tego faktu. Wywołał bunt w wojskach chorasańskich i pomaszerował na Ghaznę, przy czym wkrótce większość oddziałów i stronników Muhammada przeszła na jego stronę. W październiku 1030 roku Muhammad został zdjęty z tronu i osadzony w twierdzy Mandisz w regionie Ghur, zaś Masud natychmiast uzyskał potwierdzenie swojej władzy od kalifa. Nowy sułtan przystąpił do rozprawy ze zwolennikami poprzedniego reżimu. Dawny wezyr Mahmuda i Muhammada, , został oskarżony o przynależność do karmatów i stracony w roku 1032. W tym samym roku zmarł także wtrącony do więzienia brat Mahmuda, , który popierał Muhammada. Jednocześnie Masud uwolnił z więzienia w innego wezyra swojego ojca, , i powołał go z powrotem na to stanowisko. W roku 1031 Masud z sukcesem interweniował w spór o sukcesję w zależnym od Ghazny . W tym samym roku stracił jednak wiele ze swojej popularności, próbując odebrać wojsku i urzędnikom jako niesłusznie otrzymane dary przyznane przez jego brata Muhammada. Majmandi zmarł w grudniu 1032 roku i jego następcą został służący poprzednio przy chorezmszachu , który pozostał wezyrem Masuda do końca jego panowania. W Indiach w roku 1032/1033 Masud zorganizował rajdy na Kaszmir, lecz jego późniejsza polityka w tym regionie została zdominowana przez konieczność stłumienia powstania dowódcy jego miejscowych wojsk, . Jego bunt wybuchł w roku 1033 i pokonał on pierwszą ekspedycję wysłaną przeciwko niemu przez Masuda. Później jednak ghaznawidzka armia dowodzona przez Indusa pokonała Inaltigina w kilku starciach i zginął on w roku 1035. Stłumienie rebelii pozwoliło Masudowi na przedsięwzięcie zwycięskiej wyprawy przeciwko Hansi (w dzisiejszym stanie Hariana) i pozostawienie swojego syna Madżduda jako namiestnika Pendżabu. Koncentracja na Indiach oznaczała, że Masud nie mógł poświęcić wystarczającej uwagi zachodniej części państwa, gdzie sytuacja stawała się coraz bardziej niepokojąca. Jeszcze pod koniec panowania Mahmuda część migrujących Turkmenów znalazła się w granicach ghaznawidzkiego państwa. Próbowano ich wciągnąć do służby wojskowej, byli oni jednak niezdyscyplinowani i część z nich napadała nieustannie na Chorasan. W celu ich poskromienia skazano na śmierć ich pięćdziesięciu wodzów, co jednak wcale Turkmenów nie uspokoiło, a tylko wzbudziło chęć zemsty. Na początku swojego panowania Masud próbował obalić władzę swojego namiestnika w Chorezmie, chorezmszaha , za pomocą sterowanego z Ghazny zamachu stanu, ten jednak dowiedział się o snutej przeciwko niemu intrydze i udaremnił ją. Sułtanowi udało się jakoś załagodzić sytuację, niemniej stosunki pomiędzy nim a Altuntaszem pozostały napięte. W roku 1032 wybuchła wojna pomiędzy Masudem a panującym w Bucharze i Samarkandzie Karachanidą . Dowodzący ghaznawidzkimi wojskami Altuntasz stoczył z Alitiginem zaciętą, nierozstrzygniętą bitwę pod Dabusi pomiędzy Bucharą i Samarkandą. W wyniku odniesionych w niej ran Altuntasz zmarł, jednak w nocy po bitwie jego Ahmad Ibn as-Samad zawarł z Alitiginem rozejm i wycofał się z terytorium nieprzyjaciela zanim ten dowiedział się o śmierci chorezmszacha. Namiestnikiem Chorezmu został teraz syn Altuntasza, . Jednak i on wkrótce skłócił się z Masudem, co było spowodowane m.in. śmiercią w niejasnych okolicznościach w roku 1033 w Ghaznie jego brata. Sprzymierzył on się z Alitiginem, a po jego śmierci w 1034 roku zaprosił do siebie służących dotychczas u tego ostatniego Seldżuków, będących odłamem Turkmenów. W czerwcu/lipcu tego samego roku Harun otwarcie zerwał z Masudem, każąc czytać chutbę we własnym imieniu. Wezyr Ahmad Ibn Abd as-Samad zorganizował jednak zamach na Haruna i ten zmarł w wyniku odniesionych ran 18 kwietnia 1035 roku. Wkrótce władzę po nim przejął jego równie wrogi Ghaznawidom brat, , w międzyczasie Seldżucy zostali jednak przepędzeni z Chorezmu przez władcę , innego odłamu Turkmenów, Szah Malika. Wkroczyli oni teraz do Chorasanu w sile ok. 10 tysięcy ludzi. Początkowo Seldżucy wystosowali do gubernatora Chorasanu wiernopoddańczy list, prosząc o zezwolenie na osiedlenie się w granicach sułtanatu. Wysłana przeciwko nim zbrojna ekspedycja pod wodzą 'ego została jednak przez nich pokonana. W ciągu kilku następnych lat ghaznawidzkie armie, obciążone taborami i ciężej od Seldżuków wyposażone okazały się niezdolne do pokonania ich lekkiej kawalerii. Także próby ich pacyfikacji za pomocą środków dyplomatycznych, takich jak ofiarowanie ghaznawidzkich tytułów honorowych czy proponowanie małżeństw z córkami ghaznawidzkich prominentów ich wodzom okazały się nieskuteczne. Chorasan został spustoszony przez Turkmenów i nie mogące się doczekać sułtańskiej ochrony miasta regionu poddawały się Seldżukom - Merw w roku 1037, a Herat i Niszapur w roku 1038. W tym samym roku Seldżucy pokonali na drodze do armię ghaznawidzkich dowódców Begtogdy'ego i 'ego. Tym zwycięstwom sprzyjało zaangażowanie Masuda w roku 1038/1039 w Indiach. W roku 1039 Masud pokonał Seldżuków pod Sarachsem, ale zwycięstwo nie było rozstrzygające i jego zmęczona i mająca kłopoty z zaopatrzeniem armia po zawarciu rozejmu wycofała się do Heratu. Kampania przeciwko Seldżukom w roku 1040 zakończyła się w maju katastrofalną klęską Masuda pod Dandankanem na drodze do Merwu, co było spowodowane załamaniem się jego wygłodzonej i pozbawionej dostatecznej ilości wody pitnej armii. Po klęsce pod Dandankanem prestiż i militarna reputacja Masuda uległy zachwianiu, a jego "nerwy kompletnie zawiodły". Uważając, że także dzisiejszy wschodni Afganistan wraz z Ghazną muszą wpaść w ręce Seldżuków, mimo sprzeciwu wezyra Ahmada Ibn as-Samada i wielu innych dworzan podjął on decyzję o ewakuacji do Indii. Wcześniej jednak wysłał swojego syna wraz z wezyrem i częścią wojsk w kierunku Balchu. Po Dandankanie Masud pod naciskiem niechętnego mu otoczenia wypuścił swojego brata Muhammada wraz z rodziną i teraz wraz z nim opuścił Ghaznę aby wycofać się do Indii. Decyzja opuszczenia Ghazny była bardzo niepopularna i podczas przekraczania Indusu w grudniu 1040 lub styczniu 1041 roku wśród armii wybuchł bunt. Spiskowcy zmusili Muhammada do objęcia tronu po raz drugi, a Masud wkrótce potem został zabity. (pl)
- Maçude I de Gásni foi um dos filhos de Mamude de Gásni, governante do Império Gasnévida. A morte de Mamude em 1030 gerou um conflito civil que culminou na disputa pelo poder entre Maçude e seu irmão . Maomé, nomeado para assumir o trono após a morte do pai, governou durante cinco meses, sendo depois cegado e aprisionado por Maçude. Na ocasião, , foi executado sob suas ordens, acusado de traição. Maçude governou de 1030 até 1040, período em que o império experimentou suas maiores perdas territoriais. Nesse mesmo ano, após a derrota na Batalha de Dandanacã para os Seljúcidas, seu irmão tomou o trono novamente e Maçude acabou aprisionado e morto sob as ordens do novo sultão. (pt)
- Масуд I (*998 — 1041) — султан Держави Газневідів в 1030—1040 роках. Повне ім'я Шихаб аль-Даула Абу Саїд Масуд ібн Махмуд. (uk)
- Масуд I ибн Махмуд (перс. مسعود غزنوی), известный как Амир-и Шахид (перс. امیر شهید; «царь-мученик») (998 — 17 января 1040) — султан государства Газневидов с 1030 по 1040 год. Он пришел к власти, отняв трон у своего младшего брата Мухаммада, который был назначен наследником после смерти их отца Махмуда Газневи. Его брат-близнец вскоре был ослеплен и заключен в тюрьму. Однако, когда большая часть западных владений Масуда была вырвана из-под его контроля, его войска восстали против него и восстановили Мухаммада ибн Махмуда на троне. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- مسعود بن محمود بن سُبُكْتِكِيْن من ملوك الدولة الغزنوية. (ar)
- Masud I. von Ghazni oder Masʿūd (I.) ibn Maḥmūd (geboren 998; gestorben am 17. Januar 1041), eigentlich Schihab ad-Daula Abu Said Masud (persisch شهاب الدولة أبو سعيد مسعود, DMG Šihāb ad-Daula Abū Saʿīd Masʿūd), war von 1030 bis 1040 Sultan der Ghaznawiden-Dynastie. (de)
- Masud I de Gazni (persa: مسعود غزنوی), conocido como Amīr-i Shahīd (persa:امیر شهید; "el rey mártir") (998 – 17 de enero de 1040), fue un sultán del Imperio gaznávida de 1030 a 1040. Ascendió al poder arrebatándole el trono gaznávida a su hermano gemelo más joven , que había sido designado heredero tras la muerte de su padre Mahmud de Gazni. Su gemelo fue prontamente cegado y encarcelado. Sin embargo, cuando gran parte de los dominios occidentales de Masud fueron perdidos, sus tropas se rebelaron contra él y reinstauraron a Muhammad en el trono. (es)
- Masʽud I of Ghazni (Persian: مسعود غزنوی), known as Amīr-i Shahīd (امیر شهید; "the martyr king") (b. 998 – d. 17 January 1040), was sultan of the Ghaznavid Empire from 1030 to 1040. He rose to power by seizing the Ghaznavid throne from his younger twin Mohammad, who had been nominated as the heir upon the death of their father Mahmud of Ghazni. His twin was shortly blinded and imprisoned. However, when much of Masʽud's western domains had been wrested from his control, his troops rebelled against him and reinstated Mohammad to the throne. (en)
- Maçude I de Gásni foi um dos filhos de Mamude de Gásni, governante do Império Gasnévida. A morte de Mamude em 1030 gerou um conflito civil que culminou na disputa pelo poder entre Maçude e seu irmão . Maomé, nomeado para assumir o trono após a morte do pai, governou durante cinco meses, sendo depois cegado e aprisionado por Maçude. Na ocasião, , foi executado sob suas ordens, acusado de traição. Maçude governou de 1030 até 1040, período em que o império experimentou suas maiores perdas territoriais. Nesse mesmo ano, após a derrota na Batalha de Dandanacã para os Seljúcidas, seu irmão tomou o trono novamente e Maçude acabou aprisionado e morto sob as ordens do novo sultão. (pt)
- Масуд I (*998 — 1041) — султан Держави Газневідів в 1030—1040 роках. Повне ім'я Шихаб аль-Даула Абу Саїд Масуд ібн Махмуд. (uk)
- Масуд I ибн Махмуд (перс. مسعود غزنوی), известный как Амир-и Шахид (перс. امیر شهید; «царь-мученик») (998 — 17 января 1040) — султан государства Газневидов с 1030 по 1040 год. Он пришел к власти, отняв трон у своего младшего брата Мухаммада, который был назначен наследником после смерти их отца Махмуда Газневи. Его брат-близнец вскоре был ослеплен и заключен в тюрьму. Однако, когда большая часть западных владений Масуда была вырвана из-под его контроля, его войска восстали против него и восстановили Мухаммада ибн Махмуда на троне. (ru)
- Abu-Saïd Massud I ibn Mahmud Xihab-ad-Dawla Jamal-al-Mil·la o, més senzillament, Massud I ibn Mahmud (998-1040) fou sultà gaznèvida (1030-1040), fill del sultà Mahmud ben Sebuktegin. El 1015 fou designat hereu presumpte (wali ahd) i nomenat governador d'Herat i el 1120 va dirigir una expedició contra l'enclavament encara pagà de Ghur. El 1029 quan Mahmud va annexionar l'emirat buwàyhida del Jibal i Rayy i va atacar als kakúyides d'Isfahan, Masud fou encarregat de les operacions. (ca)
- Masûd de Ghaznî, Mas'ûd Ghaznavi Ier (arabe : مسعود غزنويّ الأوّل), ou Mas'ûd Ibn Mahmûd (arabe : سعود بن محمود), surnommé Shihâb ul-Daula (arabe : شهاب الدّولة, étoile de l'état), fut le troisième sultan de l'empire ghaznévide. Il régna de 1031 à 1041 (421 - 432 de l'hégire). Durant le retrait, une mutinerie se déclare au sein de son armée, et une faction réinstalle son frère, Mohammed, sur le trône. Mohammed emprisonna, dès lors, Mas'ûd au fort Kurry, où il est tué sous les ordres de Mohammed ou de son fils Ahmed. (fr)
- Masud Ibn Mahmud (pełne imię: Szihab ad-Daula Dżamal al-Milla Abu Sa'id Masud Ibn Mahmud) (ur. w r. 998 - zm. grudzień/styczeń 1040/1041 r.) – sułtan z dynastii Ghaznawidów, panujący w latach 1030 - 1040/1041. (pl)
|
