Ekspozita "Edhe shkrimet flasin"

Ekspozita "Edhe shkrimet flasin" është një ngjarje kulturore dhe muzeologjike e organizuar në Muzeun Historik të Fierit, e hapur më 27 shtator 2024, si pjesë e bashkëpunimit midis këtij institucioni dhe Parkut Arkeologjik Kombëtar të Apolonisë. Kjo ekspozitë u zhvillua në prag të Ditës Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore, e cila festohet çdo vit më 29 shtator.

Ekspozita ofron një qasje të veçantë në fushën e trashëgimisë kulturore, duke nxjerrë në pah rëndësinë e kujtesës kolektive përmes ruajtjes së dokumenteve historike. Pjesë e kësaj ngjarjeje janë një sërë shënimesh autentike të shkëputura nga librat e dikurshëm të përshtypjeve të vizitorëve të Muzeut Arkeologjik të Apolonisë, të cilat janë shkruar në vitet '70-'80. Këto shënime paraqesin mendimet dhe përshtypjet e disa prej emrave më të spikatur të kulturës shqiptare dhe më gjerë.

Personalitetet që kanë lënë gjurmë në këto shënime përfshijnë figura të shquara si:

• Dritëro Agolli - shkrimtar i njohur shqiptar,
• Fatos Arapi - poet dhe publicist,
• Moikom Zeqo - studiues, shkrimtar dhe arkeolog,
• Visar Zhiti - poet dhe shkrimtar i mirënjohur,
• Françesko Altimari - studiues arbëresh i shquar,
• Shyqri Nimani - autor i Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës,
• Pierre Caban - arkeolog francez me kontribute të rëndësishme në Apoloni.

Kjo ekspozitë përfaqëson një formë të re të qasjes në muzeologji, duke sjellë përpara publikut shkrimet dhe mendimet e njerëzve që kanë vizituar këto vende historike. Ornela Durmishaj, drejtoreshë e Parkut Arkeologjik të Apolonisë, shpjegoi se këto shënime janë ruajtur dhe arkivuar me kujdes që prej kohës kur janë shkruar, dhe se tani ato janë ekspozuar për herë të parë për publikun.

Qëllimi kryesor i ekspozitës është të inkurajojë një lidhje më të fortë midis publikut shqiptar dhe muzeve vendore, duke i prezantuar këta si institucione të rëndësishme për ruajtjen e kujtesës kolektive dhe të trashëgimisë kulturore. Kjo nismë reflekton nevojën për të ruajtur dhe për të promovuar historinë dhe kulturën kombëtare përmes angazhimit publik dhe edukimit.

Ekspozita do të jetë e hapur për disa ditë, duke ofruar mundësinë për qytetarët të eksplorojnë pjesë të rëndësishme të trashëgimisë së tyre kulturore dhe të kuptojnë se si shkrimet e së kaluarës mund të komunikojnë mesazhe të rëndësishme në të tashmen. Historiani Ilirjan Gjika, një prej organizatorëve të ekspozitës, theksoi rëndësinë e kësaj qasjeje të re në muzeologji, duke shprehur bindjen se ngjarje të tilla do të ndihmojnë në zhvillimin e një lidhjeje më të ngushtë midis publikut dhe trashëgimisë së tij kulturore .