John Wilmot (hrabia)
John Wilmot, 2. hrabia Rochester (ur. 1 kwietnia?/11 kwietnia 1647[1] w Oxfordshire, zm. 26 lipca?/5 sierpnia 1680[1] w Woodstock[2]) – angielski arystokrata, awanturnik i poeta, przyjaciel króla Karola II. Autor satyrycznych, często rozwiązłych utworów.
Był synem Henry’ego Wilmota, pierwszego hrabiego Rochester, bliskiego przyjaciela Karola II. Studiował w Oxfordzie, następnie rozpoczął karierę dworską, w czym pomogła mu sława bohatera w bitwach morskich z Holendrami. Towarzyszył królowi w hulankach, znany był z erotyzmu i pociągu niemal w stronę pornografii. Był bohaterem wielu skandali towarzyskich, jednym z najsłynniejszych było porwanie i poślubienie bogatej dziedziczki, Elizabeth Malet; za ten czyn został na krótko uwięziony w Tower[3].
Zmarł przedwczesną śmiercią w wieku 33 lat. Umierając, żałował za grzechy, czego świadkiem był Gilbert Burnet, późniejszy biskup Salisbury. Nawrócenie znanego grzesznika zostało szeroko rozpropagowane i było przykładem poruszanym w wielu późniejszych kazaniach.
W swojej poezji opowiadał się za racjonalizmem, wychwalał potęgę rozumu ludzkiego i nawiązywał do postawy libertyńskiej, zwłaszcza w znanym utworze Satyra na ludzkość (A Satyr against Mankind, 1675)[4]. Bibliografia jego utworów jest dość niepewna, ponieważ nie przywiązywał wagi do ich publikacji, a w wydaniach pośmiertnych często przypisywano mu wiele obscenicznych wierszy o nieustalonym autorstwie.
W 2004 Laurence Dunmore nakręcił o nim film Rozpustnik (The Libertine) na podstawie sztuki Stephena Jeffreysa pod tym samym tytułem. Głównego bohatera zagrał Johnny Depp[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Astrodatabank by Lois Rodden and Astrodienst AG Zollikon, Switzerland-astro, John Wilmot [online], Astro-Databank, 27 października 2014 [dostęp 2024-09-01] (ang.).
- ↑ John Wilmot, 2nd earl of Rochester | Restoration Poet, Libertine, Satirist | Britannica [online], www.britannica.com, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-09-01] (ang.).
- ↑ Wzmianka o tym wydarzeniu znajduje się w Dziennikach Samuela Pepysa pod datą 28 maja 1665; Samuel Pepys: Diary of Samuel Pepys. Wikisources. [dostęp 2010-02-21]. (ang.).
- ↑ Przemysław Mroczkowski: Historia literatury angielskiej. Zarys. Wrocław: Ossolineum, 1981, s. 266. ISBN 83-04-00784-3.
- ↑ The Libertine w bazie IMDb (ang.)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- John Wilmot, hrabia Rochester. W: Stanisław Barańczak: Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia. Wyd. II. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991, s. 456. ISBN 83-06-01963-6.