1543

Rządzący państwami w 1543

Król Polski	1507 Zygmunt I Stary 1548 1530 Zygmunt II August 1572
Współksiążęta Andory	1534 Francisco de Urríes 1551 1517 Henryk II 1555
Król Anglii	1509 Henryk VIII 1547
Władca Azteków	1541 Diego de San Francisco Tehuetzquitizin 1554
Elektor Brandenburgii	1535 Joachim II Hektor 1571
Książę Bawarii	1508 Wilhelm IV 1550 1516 Ludwik X 1545
Sułtan Brunei	1521 Abdul Kahar 1575
Cesarz Chin	1521 Jiajing 1566
Król Czech	1526 Ferdynand I Habsburg 1564
Król Danii	1534 Chrystian III 1559
Dalajlama	1543 Sonam Gjaco 1588
Cesarz Etiopii	1540 Klaudiusz 1559
Król Francji	1515 Franciszek I 1547
Król Hiszpanii	1516 Karol I 1556
Hrabia Holandii	1515 Karol I Habsburg 1555
Szach Iranu	1524 Tahmasp I 1576
Państwo Wielkich Mogołów	1540 Szer Szah Suri 1545
Władca Inków	1533 Manco Inca 1545
Król Irlandii	1542 Henryk VIII Tudor 1547
Cesarz Japonii	1526 Go-Nara 1557
Kalif	1520 Sulejman I 1566
Patriarcha Konstantynopola	1522 Jeremiasz I 1545
Władca Korei	1506 Chungjong 1544
Wielki książę litewski	1506 Zygmunt I Stary 1548 1530 Zygmunt August 1569
Sułtan Maroka	1524 Abu al-Abbas Ahmad 1545
Senior Monako	1532 Honoriusz I 1581
Wielki książę moskiewski	1533 Iwan IV Groźny 1547
Król Nawarry	1516 Henryk II 1555
Król Norwegii	1534 Chrystian III 1559
Sułtan Omanu	1529 Bakarat ibn Muhammad 1560
Elektor Palatynatu	1508 Ludwik V 1544
Papież	1534 Paweł III 1549
Król Portugalii	1521 Jan III 1557
Książę w Prusach	1525 Albrecht 1568
Cesarz Rzymski (niemiecki)	1519 Karol V Habsburg 1558
Kapitanowie Regenci San Marino	1542 Carlo Gianolini Marino Gabrielli 1543 1543 Antonio di Pietro Tontini Giacomo di Evangelista Belluzzi 1543 1543 Girolamo Giannini Carlo di Francesco Lunardini 1544
Elektor Saksonii	1532 Jan Fryderyk I 1547
Król Szkocji	1542 Maria Stuart 1567
Król Szwecji	1521 Gustaw I Waza 1560
Król Tajlandii	1534 Chaiya Racha Thirat 1546
Sułtan Turków	1520 Sulejman Wspaniały 1566
Doża Wenecji	1538 Pietro Lando 1545
Król Węgier	1526 Ferdynand I 1564 1540 Jan II Zygmunt Zápolya 1571

Rok 1543 / MDXLIII

stulecia: XV wiek ~ XVI wiek ~ XVII wiek
lata: 1533 « 1538 « 1539 « 1540 « 1541 « 1542 « 1543 » 1544 » 1545 » 1546 » 1547 » 1548 » 1553

Wydarzenia w Polsce

• 3 lutego – w Krakowie rozpoczął obrady sejm.
• 7 maja – odbył się ślub króla Zygmunta II Augusta z Elżbietą Habsburżanką.
• 29 maja – Piotr Firlej na mocy przywileju zezwalającego na założenie miasta otrzymanego przez króla Zygmunta Starego założył Lewartów.
• Data dzienna nieznana:
  • Wydano konstytucję sejmową O gwałtownym wybiciu z imienia, regulującą proces posesoryjny.
  • Wydano dzieło Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”.
  • Bunt chłopów wsi Krowodrza przeciw klerowi klasztornemu zwiększającemu wymiar pańszczyzny.
  • Kanonik Jan Drohojowski został wyklęty przez biskupa Stanisława Tarłę.

Wydarzenia na świecie

• 21 lutego – połączone wojska etiopskie i portugalskie pokonały muzułmanów pod Wayna Daga.
• 7 lipca – wojska francuskie dokonały inwazji Luksemburga.
• 12 lipca – angielski król Henryk VIII poślubił szóstą i zarazem ostatnią ze swoich żon - Katarzynę Parr.
• 5 sierpnia – VI wojna włoska: rozpoczęło się oblężenie Nicei.
• 7 września – VI wojna włoska: wojska francusko-tureckie zakończyły nieudane oblężenie Nicei.
• 9 września – w kaplicy zamku w Stirling 9-miesięczna Maria Stuart została koronowana na Królową Szkotów.
• data dzienna nieznana:
  • W Norymberdze wydana została drukowana wersja „De revolutionibus orbium coelestium” (O obrotach sfer niebieskich), dzieło Mikołaja Kopernika.
  • Portugalczyk Fernão Mendes Pinto został pierwszym Europejczykiem, który dotarł do Japonii.
  • Ukazała się książka Andrzeja Vesaliusa „De humani corporis fabrica” (Traktat o budowie ciała ludzkiego).

Urodzili się

• 31 stycznia – Ieyasu Tokugawa, założyciel dynastii siogunów Tokugawa (zm. 1616)
• 18 lutego – Karol III Wielki, książę Lotaryngii (zm. 1608)
• 29 lipca – Mikołaj Pick, holenderski franciszkanin, męczennik, święty katolicki (zm. 1572)

Zmarli

• 21 maja – Mikołaj Kopernik, astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg, lekarz, poeta, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej (ur. 1473)
• 29 listopada – Hans Holbein, niemiecki malarz renesansu i manieryzmu (ur. 1497)

• data dzienna nieznana:
  • Alfons I, władca Konga (ur. ~1456)
  • Klemens Janicki, polski poeta piszący w języku łacińskim, humanista (ur. 1516)