1826
Тас көрүҥэ
Сыллар |
---|
1822 1823 1824 1825 — 1826 — 1827 1828 1829 1830 |
Уоннуу сыллар |
1790-с 1800-с 1810-с — 1820-с — 1830-с 1840-с 1850-с |
Үйэлэр |
XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ыам ыйын 7 — Михаил Сперанскай баһылыктаах Арассыыйа импиэрийэтин сокуоннарын бастакы толору хомуурунньугун суруйуу үлэтэ саҕаламмыт (1826—1830).
- Ыам ыйын 24 — Николай I ыраахтааҕы Арассыыйаҕа крепостной быраап туллаҥныа суохтааҕын туһунан манифест таһаарбыт.
- Бэс ыйын 5 күнүгэр Дьокуускайга уобалас саҥа начаалынньыга кэлбит - муора эппиһиэрэ Николай Мягков. Кэлээт да уоруйах чунуобуньуктары уодьуганнаабыта. Бу салайааччы атын салайааччылартан ойуччу турар, саха тойотторун кытта өйдөһөн күүскэ үлэлээбитэ, Саха сирин сайдыытыгар сүдү кылааты киллэрбит киһиннэн ааҕыллар. Сибиир кэмитиэтин тойоно Михаил Сперанскай ыраахтааҕыттан көрдөһөн, анаан-минээн муораҕа сыһыаннаах киһини анаттарбыта — ол саҕана Саха сиригэр киирэр Чуумпу далайга турар Охуоскай пуорт сайдыытыгар Арассыыйаҕа улахан суолтаны биэрэллэрэ. Афанасий Убаарыскай "Ахтыыларыгар" кини туһунан маннык суруйар: Кини салайбыт сылларын саха дьолунан ааҕар.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 27 — Михаил Салтыков-Щедрин — нуучча кылаассык суруйааччыта.