Vigo

Vigo; Vigo
	Galiziako udalerrien zerrenda
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Galizia
Probintzia	Pontevedrako probintzia
Alkatea	Abel Caballero
Izen ofiziala	Vigo
Jatorrizko izena	Vigo
Posta kodea	36201–36216
INEk ezarritako kodea	36057
Herriburua	Vigo City (en)
Geografia
Koordenatuak	42°14′09″N 8°43′36″W / 42.2358°N 8.7267°W
Azalera	109,06 km²
Altuera	28 m
Mugakideak	Nigrán, Gondomar, O Porriño, Mos eta Redondela
Demografia
Biztanleria	293.652 (2023); 1.278 (2022)
Dentsitatea	2.693 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Caracas, Buenos Aires, Narsaq (en) , Durango, Lorient, Porto, Las Palmas Kanaria Handikoa, Celaya eta Qingdao
Matrikula	PO
	vigo.gal

Vigo Espainiako Galizia autonomia erkideoko Pontevedrako probintziako hego-mendebaldean dagoen kostaldeko udalerria da, izen bereko itsasadarrean kokatutakoa (Rias Baixasen baitan) eta izen bereko eskualdearen hiriburua. Galiziako udalerririk populatuena da, eta baita espainiar estatuan probintzia bateko hiriburu ez den hiririk populatuena ere.

2006an 293.255 biztanle zituen eta 109.1 km²-ko azalera du. 22 parrokiatan banatuta dago.

Geografia

Ingurune naturala eta klima

2011. urtean, Europako Justizia Auzitegiak ebatzi zuen Vigok oraindik ez zuela bete hondakin urak arazteko betebeharra. Betebehar hori 2000. urterako bete beharrekoa zen.^[1]

Datu klimatikoak (Vigo (Vigoko aireportua))
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	11.6	12.9	15.1	16.1	18.2	22.0	24.3	24.2	22.4	18.5	14.7	12.3	17.7
Batez besteko tenperatura (ºC)	8.3	9.3	10.9	11.9	14.0	17.3	19.4	19.4	18.0	14.6	11.3	9.2	13.6
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	5.0	5.8	6.6	7.7	9.9	12.6	14.6	14.6	13.6	10.8	7.9	6.2	9.6
Pilatutako prezipitazioa (mm)	255	219	145	148	141	73	43	40	113	215	228	298	1909
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	15	13	11	13	13	7	5	5	8	13	13	15	130
Eguzki orduak	113	116	176	184	217	269	296	281	205	154	109	90	2212
Iturria: AEMET^[2]

Mugakideak

Iparraldean Atlantiar Ozeanoa, ipar-ekialdean Redondelako udalerria, ekialdean Mos, hegoaldean O Porriño eta Gondomar, eta hego-ekialdean Nigran.

Historia

Antzinaroan, Vicus izena hartu zuen Erromatar Inperioaren garaian.

Aro modernoan, bestela, aipatzekoa da 1589an hiriak jasandako erasoaldia, Francis Drakek egindakoa. Denboran aurerrago, 1702ko urriaren 23an Randeko gudua izenekoa hiriaren uretan gertatu zen, alde batetik Ingalaterra eta Herbehereak eta bestetik Espainia eta Frantzia norgehiagoka militarrean zeudela, beti ere Espainiako Ondorengotzaren Gerraren barruan.

Mende bat ondoren, Napoleonen armada Vigotik egotzi zuten 1809ko martxoaren 28an, Pablo Morillo eta Bernardo González "Cachamuíña" militarrek gidaturik, horrelakorik lortzen lehenengo galiziar hiri bihurtuz.

XX. mendearen lehen herenean, hiriko kaia Ameriketara joan ziren milaka galiziarren abiapuntua izan zen. Bestela, hiriak suspertzea eduki zuen 1960ko eta 1970eko hamarkadetan izandako industrializazioari esker. 1975etik 1985era, aldiz, krisialdi ekonomikoak Vigo jo zuen, Euskal Herriko udalerri batzuetan gertatu legez. Hala ere, azken urteotan nolabaiteko errekuperazioa eduki izan dute.

Parrokiak

Kultura

Galiziera

Gaur egun, hiritarren laurdena gutxi gora-behera galizieraduna da soilik (2001eko inkestaren arabera, %22.48a). Hala ere, XX. mendearen bigarren erdialdean hiri honetan hizkuntza horretan egindako ekoizpena sustatzen duten argitaletxe garrantzitsuak sortu dituzte, "Editorial Galaxia" eta "Edicións Xerais" besteak beste.

"A movida"

Sakontzeko, irakurri: «Movida viguesa»

Hirian 1980ko hamarkadan "A movida viguesa" izeneko kultura mugimendua burutu zuten, musika arloan punk eta new wave estiloa landuz batik bat. Orduko talde ezagunenen artean "Siniestro Total", "Golpes Bajos", "Os Resentidos", "Aerolineas Federales" eta "Semen Up" ditugu.

Demografia

Bilakaera (1900-2009)

Biztanleriaren bilakaera
1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2009
23.259	41.213	53.100	65.012	85.272	137.873	144.914	197.144	258.724	278.050	287.282	297.332

Vigo Handia

"Vigo Handia" metropoli-guneak 14 udalerri barne hartzen ditu, Vigoko eskualdean dauden Bayona, Fornelos de Montes, Gondomar, Mos, Nigrán, Pazos de Borbén, O Porriño, Redondela, Salceda de Caselas, Soutomaior eta Vigo bera, eta bestetik Cangas, Moaña eta Salvaterra de Miño.

2005eko datuen arabrea (INE), 465.436 biztanle ditu eskualde osoak, %63a inguruan Vigon bizi zirelarik.

Kirolak

Real Club Celta de Vigo hiriko futbol talde nagusia da, 1923an sortutakoa eta tradizionalki Lehen Maila eta Bigarren Maila artean ibili izan dena. Inoizko posturik hoberena Lehen Mailan laugarrena izan zen 2002-03ko denboraldian, UEFAko Txapeldunen Ligan jokatzeko ahalbidetu zuena. Halaber, erregearen kopa hiru aldiz irabazi dute.

Politika

2007ko hauteskundeak

**Vianako Udala**
Alderdia	Botoak	Zinegotziak
Alderdi Popularra	66.574	13
Espainiako Alderdi Sozialista	44.563	9
Bloque Nacionalista Galego	28.116	5

Hedabideak

"Faro de Vigo" da hiriko egunkaririk irakurriena eta Galizia osoko kazetarik zaharrena.

Vigoar ospetsuak

Teodosio Vesteiro (1847-1876), idazlea, kazetaria eta musika irakaslea-
Leopoldo Eijo (1878-1968), apezpikua eta idazlea.
Manuel Mur (1918-2003), zinemagilea eta idazlea.
Carmen Avendaño (1954-), droga-trafikoaren aurkako ekintzailea.
Antón Reixa (1957-), idazle, abeslari eta zinema zuzendaria. Os Resentidos musika taldeko kide ohia.
Ivan Ferreiro (1970-), abeslaria.
Carlos Núñez (1971-), gaitajolea.