Cinsiyet rolü
Cinsiyet rolü olarak da bilinen bir cinsiyet rolü,[1] bir kişinin cinsiyetine bağlı olarak bir kişi için genellikle kabul edilebilir, uygun veya arzu edilir olarak kabul edilen bir dizi davranış ve tutumu kapsayan sosyal bir roldür.[2][3] İstisnalar ve varyasyonlar olmasına rağmen, toplumsal cinsiyet rolleri genellikle erkeklik ve kadınlık kavramlarına odaklanır.[2]
Bu cinsiyete dayalı beklentilere ilişkin ayrıntılar kültürler arasında farklılık gösterebilirken diğer özellikler çeşitli kültürlerde ortak olabilir. Ek olarak, cinsiyet rolleri (ve algılanan cinsiyet rolleri) bir kişinin ırkına veya etnik kökenine göre değişir.[4]
Cinsiyet rolleri, genellikle bir kişinin giymeyi seçtiği kıyafetler, bir kişinin takip ettiği meslek, bir kişinin girdiği kişisel ilişkiler ve bu ilişkiler içinde nasıl davrandığı dahil olmak üzere çok çeşitli insan davranışını etkiler. Toplumsal cinsiyet rolleri gelişip genişlese de geleneksel olarak kadınları “özel” alanda, erkekleri “kamusal” alanda tutmaktadır.[5]
En başta feminist hareketler olmak üzere çeşitli gruplar, baskıcı, yanlış ve cinsiyetçi olduğuna inandıkları hakim cinsiyet rollerinin yönlerini değiştirme çabalarına öncülük ettiler.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Cinsiyet rolü, bir kişinin cinsiyetine bağlı olarak bir kişi için genellikle kabul edilebilir, uygun veya arzu edilir olarak kabul edilen bir dizi davranış ve tutumu kapsayan sosyal bir roldür .[2][3]
Cinsiyet sosyalleşmesi, bir kişinin toplumda bir cinsiyet rolünü öğrendiği ve benimsediği süreci tanımlamak için kullanılan kelimedir.
Cinsiyet rolleri kültüre göre değişir; çoğu yalnızca ikisini (erkek/erkek ve kız/kadın) kabul ederken, bazı toplumlar daha fazlasını tanır. Batılı olmayan birçok ülkede erkekler, kadınlar ve üçüncü bir cinsiyet mevcuttur. Endonezya'nın güneybatısındaki Güney Sulawesi'de görülen Bugin kültüründe beş farklı cinsiyet vardır. Kimi zaman androjenlik üçüncü bir cinsiyet olarak öne sürülmüştür. Androjen birey, hem erkek hem de dişi cinsiyete uygun özelliklere sahip olan kişidir. Bazı insanlar kendilerini bir cinsiyete sahip olarak tanımlamıyor bile.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Levesque R.J.R. (2011) Sex Roles and Gender Roles 1 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. In: Levesque R.J.R. (eds) Encyclopedia of Adolescence. Springer, New York, NY. 978-1-4419-1695-2. Retrieved 22 January 2018.
- ^ a b c Essential Concepts for Healthy Living. Jones & Bartlett Publishers. 2009. s. 143. ISBN 978-0763756413. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018.
- ^ a b David S. Gochman (2013). Handbook of Health Behavior Research II: Provider Determinants. Springer Science & Business Media. s. 424. ISBN 978-1489917607. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018.
- ^ Scott Carter (March 2009). "The Interaction of Race and Gender: Changing Gender-Role Attitudes, 1974-2006". Social Science Quarterly. 90 (1): 196-211. doi:10.1111/j.1540-6237.2009.00611.x. ISSN 0038-4941. 8 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2022.
- ^ Miller (22 Ocak 2016). "The Separate Spheres Model of Gendered Inequality". PLOS ONE. 11 (1): e0147315. doi:10.1371/journal.pone.0147315. ISSN 1932-6203. PMC 4723260 $2. PMID 26800454.
