Przejdź do zawartości

Kurdystan (region autonomiczny): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Aktualizacja, przypisy.
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
Boty
542 958 edycji
m poprawa martwych linków zewnętrznych (autor: Cyfrowabiblioteka, lista)
 
(Nie pokazano 38 wersji utworzonych przez 32 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{inne znaczenia|autonomicznej jednostki administracyjnej|[[Kurdystan (ujednoznacznienie)|inne znaczenie tego słowa]]}}
{{inne znaczenia|autonomicznej jednostki administracyjnej|[[Kurdystan (ujednoznacznienie)|inne znaczenie tego słowa]]}}
{{Państwo infobox
{{Jednostka administracyjna infobox
⚫
|nazwa = Kurdystan<br />Region Kurdystanu
|nazwa_oryginalna = كردستان<br /> Kurdistān<br />کوردستان<br />Kurdistan
|nazwa_polska = Kurdystan<br />Region Kurdystanu
|nazwa oryginalna = كردستان<br />Kurdistān<br />کوردستان<br />Kurdistan
|flaga_obraz = Flag of Kurdistan.svg
|dopełniacz nazwy = Kurdystanu
|godło_obraz = Coat of Arms of Kurdistan.svg
|jednostka = [[Autonomia|region autonomiczny]]
|nazwa_dopełniacz = Kurdystanu
|zdjęcie =
|dewiza =
|opis zdjęcia =
|dewiza_język =
|alt zdjęcia =
|dewiza_polski =
|godło = Coat of Arms of Kurdistan.svg
|flaga = Flag of Kurdistan.svg
⚫
|lokalizacja_obraz = Iraqi Kurdistan in Iraq (de-facto and disputed hatched).svg
|hymn = [[Plik:ئەی ڕەقیب - تاكا بك.ogg]]<br />[[Hymn Kurdystanu|Ey Reqîb]]<br />(Hej Nieprzyjacielu)
|konstytucja =
|państwo = [[Irak]]
|dewiza =
⚫
|państwo = IRQ
⚫
|język_urzędowy = [[język arabski|arabski]], [[język kurdyjski|kurdyjski]]
|język_używany =
|siedziba = [[Irbil]]
|stolica = [[Irbil]]
|ISO 3166-2 =
|ustrój_polityczny =
|stanowisko zarządzającego = prezydent
|typ_państwa = [[Autonomia|region autonomiczny]]
|zarządzający = [[Nechirvan Idris Barzani]]
|stanowisko 2. zarządzającego = premier
|głowa_państwa = [[Masud Barzani]]
|głowa_państwa_opis = [[prezydent]]
|2. zarządzający = [[Masrour Barzani]]
|status_terytorium =
|powierzchnia = 78 736
|zależne_od =
|rok = 2015
|głowa_terytorium =
|liczba ludności = 5 500 000
⚫
|gęstość zaludnienia = 40
|głowa_terytorium_opis =
|w_imieniu_tekst =
|numer kierunkowy = +964
|w_imieniu_urząd =
|kod pocztowy =
|w_imieniu =
|tablice rejestracyjne =
|szef_rządu = [[Neczerwan Idris Barzani]]
|strefa czasowa = [[Uniwersalny czas koordynowany|UTC]] +3 – zima<br />UTC+4 – lato
⚫
|języki urzędowe = [[język arabski|arabski]], [[język kurdyjski|kurdyjski]]
|szef_rządu_opis = [[premier]]
|w_imieniu_tekst2 =
|adres urzędu =
|w_imieniu_urząd2 =
|plan =
⚫
|mapa = Iraqi Kurdistan in Iraq (de-facto and disputed hatched).svg
|w_imieniu2 =
|powierzchnia = 78 736
|nazwa mapy =
|powierzchnia_wód =
|współrzędne =
⚫
|commons = Category:Iraqi Kurdistan
|powierzchnia_miejsce =
|ludność = 5 500 000
|www =
⚫
|gęstość = 40|gęstość_miejsce=
|ludność_rok = 2015
|narodowości = [[Kurdowie]], [[Arabowie]], [[Asyryjczycy]] Jazydzi,Turkmenii
|ludność_miejsce =
|pkb = 23,6 mld [[dolar amerykański|USD]]
|pkb_rok = 2016
|pkb_osoba = 4 452 [[dolar amerykański|USD]]
|utworzenie_sposób =
|od_kogo =
|utworzenie_data =
|likwidacja_sposób =
|przez_kogo =
|likwidacja_data =
|religia_dominująca = [[islam]]
|waluta_nazwa = [[dinar iracki]]
|waluta_symbol = IQD
⚫
|UTC = +3 - zima<br /> UTC+4 - lato
|hymn = [[Hymn Kurdystanu|Ey Reqîb]]
|hymn_nazwa_polska = Hej Nieprzyjacielu
|kod_ISO =
|domena = [[.krd]]
|kod_samochodowy =
|numer_kierunkowy = +964
|terytoria_zależne =
|terytoria_autonomiczne =
|mapa_obraz =
⚫
|uwagi =
⚫
|commons = Category:Iraqi Kurdistan
}}
}}
'''Kurdystan''' ([[język arabski|arabski]]: کردستان - ''Kurdistān'', [[język kurdyjski|kurdyjski]]: كوردستان - ''Kurdistan''), pełna nazwa: '''Region Kurdystanu'''<ref>{{cytuj stronę|url=http://ksng.gugik.gov.pl/nazew_pol_zm_2008-12-10.php|tytuł=Zmiany wprowadzone na XLII posiedzeniu Komisji (10 grudnia 2008 roku)|opublikowany=Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP|data dostępu=2011-08-13}}</ref> ([[język arabski|arab.]]: إقليم كردستان - ''Iqlīmi Kurdistān'', [[język kurdyjski|kurd.]]: هەرێمی كوردستان - ''Herêmî Kurdistan'') – autonomiczna jednostka administracyjna, będąca federalnym podmiotem [[Irak]]u. Kurdystan znajduje się na północnym wschodzie kraju i obejmuje 3 prowincje: [[As-Sulajmanijja (prowincja Iraku)|As-Sulajmanijja]], [[Dahuk]] i [[Irbil (prowincja Iraku)|Irbil]] oraz częściowo prowincje: [[Dijala]], [[Niniwa]] i [[Kirkuk (prowincja Iraku)|Kirkuk]]. Stolicą autonomii jest Irbil, zwany po kurdyjsku Hewlêr.
'''Kurdystan'''<ref>{{cytuj stronę | url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/zeszyty/zeszyt_02.pdf | tytuł = NAZEWNICTWO GEOGRAFICZNE ŚWIATA; Zeszyt 2; Bliski Wschód | autor = [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej]] przy Głównym Geodecie Kraju | opublikowany = ksng.gugik.gov.pl | praca = Irak | data = 2004 | język = pl | data dostępu = 2020-09-17 | archiwum = https://web.archive.org/web/20130926211533/http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/zeszyty/zeszyt_02.pdf | zarchiwizowano = 2013-09-26 }}</ref> ([[język arabski|arab.]] کردستان – ''Kurdistān'', [[język kurdyjski|kurd.]] كوردستان – ''Kurdistan''), pełna nazwa: '''Region Kurdystanu'''<ref>{{cytuj stronę | url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/protokol_ksng/protokol_ksng-42_posiedzenie.pdf | tytuł = Protokół z 42. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej | autor = | opublikowany = ksng.gugik.gov.pl | praca = Ad. 3. | data = 2008-10-12 | język = pl | data dostępu = 2020-09-17}}</ref> ([[język arabski|arab.]] إقليم كردستان – ''Iqlīmi Kurdistān'', [[język kurdyjski|kurd.]] هەرێمی كوردستان – ''Herêmî Kurdistan'') – autonomiczna jednostka administracyjna będąca federalnym podmiotem [[Irak]]u. Kurdystan znajduje się na północy tego kraju i obejmuje jego trzy prowincje w całości ([[As-Sulajmanijja (muhafaza)|As-Sulajmanijja]], [[Dahuk (muhafaza)|Dahuk]] i [[Irbil (muhafaza)|Irbil]]) i trzy częściowo ([[Dijala]], [[Niniwa]] i [[Kirkuk (muhafaza)|Kirkuk]]). Stolicą autonomii jest Irbil, zwany po kurdyjsku Hewlêr.

{{Zobacz też|Kurdowie}}


== Historia ==
== Historia ==
Kurdyjski region autonomiczny został początkowo utworzony w 1970 roku w wyniku porozumienia iracko-kurdyjskiego. W praktyce autonomia ta była fikcyjna aż do roku 1991, kiedy to w wyniku przegranej przez Irak [[I wojna w Zatoce Perskiej|wojny w Zatoce]] ustanowiono na północy i południu kraju strefy wyłączone dla lotnictwa irackiego. Do października 1991 roku siły kurdyjskie wyparły wojska irackie z Kurdystanu, ustanawiając ''de facto'' niezależne państwo kurdyjskie (nigdy jednak nie ogłoszono niepodległości Kurdystanu). Władzą w regionie podzieliły się dwie konkurujące ze sobą partie: [[Demokratyczna Partia Kurdystanu]] [[Mustafa Barzani|Mustafy Barzaniego]] (KDP) i [[Patriotyczna Unia Kurdystanu]] [[Dżalal Talabani]]ego (PUK).
Kurdyjski region autonomiczny został początkowo utworzony w 1970 roku w wyniku porozumienia iracko-kurdyjskiego. W praktyce autonomia ta była fikcyjna aż do roku 1991, kiedy to w wyniku przegranej przez Irak [[I wojna w Zatoce Perskiej|wojny w Zatoce Perskiej]] ustanowiono na północy i południu kraju strefy wyłączone dla lotnictwa irackiego. Do października 1991 roku siły kurdyjskie wyparły wojska irackie z Kurdystanu, ustanawiając ''de facto'' niezależne państwo kurdyjskie (nigdy jednak nie ogłoszono niepodległości Kurdystanu). Władzą w regionie podzieliły się dwie konkurujące ze sobą partie: [[Demokratyczna Partia Kurdystanu]] ([[Mustafa Barzani|Mustafy Barzaniego]]) i [[Patriotyczna Unia Kurdystanu]] ([[Dżalal Talabani|Dżalala Talabaniego]]).


Po wojnie 2003 roku i ustanowieniu nowych władz irackich podpisano nowe porozumienia z władzami kurdyjskimi. Nowa [[konstytucja Iraku]] z 2005 roku usankcjonowała istnienie Kurdyjskiego Rządu Regionalnego posiadającego pełną wewnętrzną autonomię na obszarze Kurdystanu<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.psz.pl/116-bezpieczenstwo/obecna-sytuacja-kurdow|tytuł=Obecna sytuacja Kurdów|opublikowany=Portal Spraw Zagranicznych psz.pl|data dostępu=2016-03-01}}</ref> oraz przekazywanie Kurdom 20% zysków z wydobycia ropy w polach naftowych Iraku. 7 kwietnia 2005 roku Prezydentem Iraku został przez parlament wybrany Kurdyjski polityk Dżalal Talabani. Od 24 lipca 2014 roku prezydentem Iraku jest następny Kurdyjski polityk [[Fu’ad Masum]]. Region kurdyjski uznał zwierzchnictwo Iraku, ale ''de facto'' budował samodzielne państwo, a na granicach regionu z resztą kraju wyznaczono przejścia graniczne{{r|gw1507}}.
Po wojnie z 2003 roku i ustanowieniu nowych władz irackich, podpisano nowe porozumienia z władzami kurdyjskimi. Nowa [[konstytucja Iraku]] z 2005 roku usankcjonowała istnienie Kurdyjskiego Rządu Regionalnego posiadającego pełną wewnętrzną autonomię na obszarze Kurdystanu<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.psz.pl/116-bezpieczenstwo/obecna-sytuacja-kurdow|tytuł=Obecna sytuacja Kurdów|opublikowany=Portal Spraw Zagranicznych psz.pl|data dostępu=2016-03-01}}</ref> oraz przekazywanie Kurdom 20% zysków z wydobycia ropy w polach naftowych Iraku. 7 kwietnia 2005 parlament Iraku wybrał na urząd prezydenta kraju [[Dżalal Talabani|Dżalala Talabaniego]]. W latach 2014–2018 prezydentem Iraku był inny kurdyjski polityk – [[Fu’ad Masum]]. Region kurdyjski uznał zwierzchnictwo Iraku, ale ''de facto'' budował samodzielne państwo, a na granicach regionu z resztą kraju wyznaczono przejścia graniczne{{r|gw1507}}.


Po wybuchu sunnickiej rebelii w 2014 roku i ogłoszeniu przez dzihadystów [[Państwo Islamskie|Państwa Islamskiego]] na północy Iraku i wschodzie Syrii, Kurdowie opanowali opuszczony przez armię rządową region [[Kirkuk]]u, do którego rościli sobie pretensje. Rząd Iraku oskarżając autonomię kurdyjską o wsparcie dżihadystów zaprzestał przekazywania Kurdystanowi dochodów z ropy naftowej. Kurdowie wycofali ministrów z koalicyjnego rządu Iraku, a [[Prezydenci Iraku|prezydent]] Dżalal Talabani zaprzestał wykonywania swoich obowiązków{{r|gw1507}}.
Region Kurdystanu, w odróżnieniu od reszty Iraku był obszarem spokojnym i dobrze prosperującym gospodarczo<ref>[http://paragonzpodrozy.pl/8088/jak-jest-w-irackim-Kurdystanie/ Opis sytuacji w Irackim Kurdystanie].</ref>. Po wybuchu sunnickiej rebelii w 2014 roku i ogłoszeniu przez dzihadystów [[Państwo Islamskie|Państwa Islamskiego]] na północy Iraku i wschodzie Syrii, Kurdowie opanowali opuszczony przez armię rządową region [[Kirkuk]]u, do którego rościli sobie pretensje. Rząd Iraku, oskarżając autonomię kurdyjską o wsparcie dżihadystów, zaprzestał przekazywania Kurdystanowi dochodów z ropy naftowej, przez co Kurdowie wycofali ministrów z koalicyjnego rządu Iraku{{r|gw1507}}.


Armia kurdyjska (tzw. [[peszmergowie]]) skutecznie odparła ataki Państwa Islamskiego i aktualnie sprawuje pełną kontrolę nad niemal całym północnym Irakiem<ref>{{Cytuj |tytuł=Peszmergowie walczą za nas |data dostępu=2016-08-01 |url=http://niezalezna.pl/74818-peszmergowie-walcza-za-nas}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Aziz Ahmad |tytuł=No Kurd Will Die to Restore Iraqi Unity |data dostępu=2016-08-01 |url=http://www.theatlantic.com/international/archive/2016/05/kurds-mosul-battle/484775/ |język=en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Institute For The Study Of War |tytuł=ISW Blog: Iraq Control of Terrain Map: February 9, 2016 |data=2016-02-09 |data dostępu=2016-08-01 |opublikowany=ISW Blog |url=http://iswresearch.blogspot.com/2016/02/iraq-control-of-terrain-map-february-9.html}}</ref>.
Armia kurdyjska (tzw. [[peszmergowie]]) skutecznie odparła ataki Państwa Islamskiego i aktualnie sprawuje pełną kontrolę nad niemal całym północnym Irakiem<ref>{{Cytuj |tytuł=Peszmergowie walczą za nas |data dostępu=2016-08-01 |url=http://niezalezna.pl/74818-peszmergowie-walcza-za-nas}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Aziz Ahmad |tytuł=No Kurd Will Die to Restore Iraqi Unity |data dostępu=2016-08-01 |url=http://www.theatlantic.com/international/archive/2016/05/kurds-mosul-battle/484775/ |język=en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Institute For The Study Of War |tytuł=ISW Blog: Iraq Control of Terrain Map: February 9, 2016 |data=2016-02-09 |data dostępu=2016-08-01 |opublikowany=ISW Blog |url=http://iswresearch.blogspot.com/2016/02/iraq-control-of-terrain-map-february-9.html}}</ref>.


We wrześniu 2017 r.<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Robert Stefanicki |tytuł = Groźny koniec zgody między Kurdami w Iraku |czasopismo = wyborcza.pl |data = 2018-10-09 |data dostępu = 2018-10-09 |url = http://wyborcza.pl/7,75399,24019073,grozny-koniec-zgody-miedzy-kurdami-w-iraku.html |język = pl}}</ref> prezydent Kurdystanu [[Masud Barzani]] ogłosił zamiar zorganizowania referendum w sprawie niepodległości<ref>[https://wiadomosci.wp.pl/niepodlegly-kurdystan-na-swiecie-pojawi-sie-panstwo-nr-196-6025266934781057a ''Na świecie pojawi się państwo Kurdystanu''].</ref>. 25 września 2017 roku odbyło się [[Referendum niepodległościowe w Kurdystanie|referendum niepodległościowe]], do którego uprawnionych było 4,58 mln mieszkańców. Frekwencja wyniosła 72,16%, za niepodległością zagłosowało 92,7% wyborców<ref>[http://web.archive.org/web/20170929095409/http://www.newsweek.pl/swiat/polityka/sa-juz-wyniki-referendum-w-irackim-kurdystanie-92-proc-glosow-na-tak,artykuly,416565,1.html ''Wyniki referendum niepodległościowego w Kurdystanie i sondaż obecnej sytuacji politycznej''].</ref>. Chociaż sam rząd kurdyjski podkreślał niewiążący i konsultacyjny charakter referendum, Irak uznał je za pretekst do zaostrzenia kursu wobec autonomii kurdyjskiej. Krótko po referendum iracka armia i szyickie milicje po kilkudniowej kampanii opanowały większość terenów, które Kurdowie zdobyli w trakcie kampanii przeciwko ISIS. Wobec zakończenia wojny z ISIS, USA poparły rząd iracki i integralność terytorialną państwa<ref name=":0" />.
== Współczesność ==
Prezydent Kurdystanu Masud Barzani ogłosił zamiar zorganizowania referendum w sprawie niepodległości<ref>[http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Niepodlegly-Kurdystan-Na-swiecie-pojawi-sie-panstwo-nr-196,wid,17453047,wiadomosc.html Na świecie pojawi się państwo Kurdystanu]</ref>, region Kurdystanu jest obecnie terenem pokojowym i dobrze prosperujący gospodarczo<ref>[http://paragonzpodrozy.pl/8088/jak-jest-w-irackim-Kurdystanie/ Opis sytuacji w Irackim Kurdystanie]</ref>.


Iracka inwazja wywołała konflikt pomiędzy kurdyjskimi ugrupowaniami. PUK skrytykowała referendum jako przyczynę irackiej inwazji, w odpowiedzi DPK oskarżyła ją o zdradę i wycofanie się bez walki z terenów okupowanych w Iraku<ref name=":0" />.
25 września 2017 roku odbyło się [[Referendum niepodległościowe w Kurdystanie|referendum]], do którego uprawnionych było 4,58 mln mieszkańców. Frekwencja wyniosła 72,16%, za niepodległością zagłosowało 92,7% wyborców<ref>[http://www.newsweek.pl/swiat/polityka/sa-juz-wyniki-referendum-w-kurdystanie-92-proc-glosow-na-tak,artykuly,416565,1.html Wyniki referendum niepodległościowego w Kurdystanie i sondaż obecnej sytuacji politycznej]</ref>.


<gallery>
<gallery>
Linia 88: Linia 57:
</gallery>
</gallery>


== Zobacz ==
== Przypisy ==
⚫
{{Przypisy|
* [[Rożawa]]
⚫
<ref name="gw1507">{{Cytuj stronę | url = http://wyborcza.pl/1,75477,16323817,Irak_sie_rozpada__Teraz_juz_naprawde.html | tytuł = Irak się rozpada. Teraz już naprawdę | autor = Mariusz Zawadzki | data = 2014-07-15 | praca = Gazeta Wyborcza | opublikowany = Agora SA | data dostępu = 2014-07-15}}</ref>
* [[Kurdystan (ostan)]]

⚫
{{Przypisy|przypisy=
⚫
<ref name="gw1507">{{Cytuj stronę | url = http://wyborcza.pl/1,75477,16323817,Irak_sie_rozpada__Teraz_juz_naprawde.html | tytuł = Irak się rozpada. Teraz już naprawdę | autor = Mariusz Zawadzki | data = 2014-07-15 | praca = Gazeta Wyborcza | opublikowany = Agora SA | język = pl | data dostępu = 2014-07-15}}</ref>
}}
}}


{{Irak}}
{{Irak}}


{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Geografia Iraku]]
[[Kategoria:Podział administracyjny Iraku]]
[[Kategoria:Kurdystan (region autonomiczny)]]
[[Kategoria:Kurdystan]]

Aktualna wersja na dzień 00:12, 24 paź 2023

Ten artykuł dotyczy autonomicznej jednostki administracyjnej. Zobacz też: inne znaczenie tego słowa.
Kurdystan
Region Kurdystanu
كردستان
Kurdistān
کوردستان
Kurdistan
region autonomiczny
Godło Flaga
Godło Flaga
Hymn:
Ey Reqîb
(Hej Nieprzyjacielu)
Państwo

 Irak

Siedziba

Irbil

Prezydent

Nechirvan Idris Barzani

Premier

Masrour Barzani

Powierzchnia

78 736

Populacja (2015)
• liczba ludności


5 500 000

• gęstość

40

Numer kierunkowy

+964

Strefa czasowa

UTC +3 – zima
UTC+4 – lato

Języki urzędowe

arabski, kurdyjski

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kurdystan[1] (arab. کردستان – Kurdistān, kurd. كوردستان – Kurdistan), pełna nazwa: Region Kurdystanu[2] (arab. إقليم كردستان – Iqlīmi Kurdistān, kurd. هەرێمی كوردستان – Herêmî Kurdistan) – autonomiczna jednostka administracyjna będąca federalnym podmiotem Iraku. Kurdystan znajduje się na północy tego kraju i obejmuje jego trzy prowincje w całości (As-Sulajmanijja, Dahuk i Irbil) i trzy częściowo (Dijala, Niniwa i Kirkuk). Stolicą autonomii jest Irbil, zwany po kurdyjsku Hewlêr.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Kurdyjski region autonomiczny został początkowo utworzony w 1970 roku w wyniku porozumienia iracko-kurdyjskiego. W praktyce autonomia ta była fikcyjna aż do roku 1991, kiedy to w wyniku przegranej przez Irak wojny w Zatoce Perskiej ustanowiono na północy i południu kraju strefy wyłączone dla lotnictwa irackiego. Do października 1991 roku siły kurdyjskie wyparły wojska irackie z Kurdystanu, ustanawiając de facto niezależne państwo kurdyjskie (nigdy jednak nie ogłoszono niepodległości Kurdystanu). Władzą w regionie podzieliły się dwie konkurujące ze sobą partie: Demokratyczna Partia Kurdystanu (Mustafy Barzaniego) i Patriotyczna Unia Kurdystanu (Dżalala Talabaniego).

Po wojnie z 2003 roku i ustanowieniu nowych władz irackich, podpisano nowe porozumienia z władzami kurdyjskimi. Nowa konstytucja Iraku z 2005 roku usankcjonowała istnienie Kurdyjskiego Rządu Regionalnego posiadającego pełną wewnętrzną autonomię na obszarze Kurdystanu[3] oraz przekazywanie Kurdom 20% zysków z wydobycia ropy w polach naftowych Iraku. 7 kwietnia 2005 parlament Iraku wybrał na urząd prezydenta kraju Dżalala Talabaniego. W latach 2014–2018 prezydentem Iraku był inny kurdyjski polityk – Fu’ad Masum. Region kurdyjski uznał zwierzchnictwo Iraku, ale de facto budował samodzielne państwo, a na granicach regionu z resztą kraju wyznaczono przejścia graniczne[4].

Region Kurdystanu, w odróżnieniu od reszty Iraku był obszarem spokojnym i dobrze prosperującym gospodarczo[5]. Po wybuchu sunnickiej rebelii w 2014 roku i ogłoszeniu przez dzihadystów Państwa Islamskiego na północy Iraku i wschodzie Syrii, Kurdowie opanowali opuszczony przez armię rządową region Kirkuku, do którego rościli sobie pretensje. Rząd Iraku, oskarżając autonomię kurdyjską o wsparcie dżihadystów, zaprzestał przekazywania Kurdystanowi dochodów z ropy naftowej, przez co Kurdowie wycofali ministrów z koalicyjnego rządu Iraku[4].

Armia kurdyjska (tzw. peszmergowie) skutecznie odparła ataki Państwa Islamskiego i aktualnie sprawuje pełną kontrolę nad niemal całym północnym Irakiem[6][7][8].

We wrześniu 2017 r.[9] prezydent Kurdystanu Masud Barzani ogłosił zamiar zorganizowania referendum w sprawie niepodległości[10]. 25 września 2017 roku odbyło się referendum niepodległościowe, do którego uprawnionych było 4,58 mln mieszkańców. Frekwencja wyniosła 72,16%, za niepodległością zagłosowało 92,7% wyborców[11]. Chociaż sam rząd kurdyjski podkreślał niewiążący i konsultacyjny charakter referendum, Irak uznał je za pretekst do zaostrzenia kursu wobec autonomii kurdyjskiej. Krótko po referendum iracka armia i szyickie milicje po kilkudniowej kampanii opanowały większość terenów, które Kurdowie zdobyli w trakcie kampanii przeciwko ISIS. Wobec zakończenia wojny z ISIS, USA poparły rząd iracki i integralność terytorialną państwa[9].

Iracka inwazja wywołała konflikt pomiędzy kurdyjskimi ugrupowaniami. PUK skrytykowała referendum jako przyczynę irackiej inwazji, w odpowiedzi DPK oskarżyła ją o zdradę i wycofanie się bez walki z terenów okupowanych w Iraku[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: NAZEWNICTWO GEOGRAFICZNE ŚWIATA; Zeszyt 2; Bliski Wschód. [w:] Irak [on-line]. ksng.gugik.gov.pl, 2004. [dostęp 2020-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-26)]. (pol.).
  2. ↑ Protokół z 42. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. [w:] Ad. 3. [on-line]. ksng.gugik.gov.pl, 2008-10-12. [dostęp 2020-09-17]. (pol.).
  3. ↑ Obecna sytuacja Kurdów. Portal Spraw Zagranicznych psz.pl. [dostęp 2016-03-01].
  4. ↑ a b Mariusz Zawadzki: Irak się rozpada. Teraz już naprawdę. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2014-07-15. [dostęp 2014-07-15].
  5. ↑ Opis sytuacji w Irackim Kurdystanie.
  6. ↑ Peszmergowie walczą za nas [online] [dostęp 2016-08-01].
  7. ↑ Aziz Ahmad, No Kurd Will Die to Restore Iraqi Unity [online] [dostęp 2016-08-01] (ang.).
  8. ↑ Institute For The Study Of War, ISW Blog: Iraq Control of Terrain Map: February 9, 2016 [online], ISW Blog, 9 lutego 2016 [dostęp 2016-08-01].
  9. ↑ a b c Robert Stefanicki, Groźny koniec zgody między Kurdami w Iraku, „wyborcza.pl”, 9 października 2018 [dostęp 2018-10-09] (pol.).
  10. ↑ Na świecie pojawi się państwo Kurdystanu.
  11. ↑ Wyniki referendum niepodległościowego w Kurdystanie i sondaż obecnej sytuacji politycznej.
Podział administracyjny Iraku

Godło Iraku

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kurdystan_(region_autonomiczny)&oldid=71587701”
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy