Wikisłownik

deszcz

deszcz (język polski)

edytuj
 
deszcz (1.1)
 
deszcz (1.1)
 
deszcz (1.2)
wymowa:
​?/i, IPA: [dɛʃʧ̑], AS: [dešč]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) meteorol. opad atmosferyczny, krople wody powstające w chmurach i spadające na ziemię; zob. też deszcz w Wikipedii
(1.2) przen. duża ilość czegoś, co spada lub pojawia się niespodziewanie
odmiana:
(1.1-2)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikdeszczdeszcze, daw. / książk. dżdże
dopełniaczdeszczu, daw. / książk. dżdżudeszczów / deszczy[1]
celownikdeszczowideszczom
biernikdeszczdeszcze
narzędnikdeszczemdeszczami
miejscownikdeszczu, daw. / książk. dżdżudeszczach
wołaczdeszczudeszcze
przykłady:
(1.1) Za oknem padał pierwszy, wiosenny deszcz i zmywał z ulic nagromadzony brud i kurz.
(1.1) Deszcze niespokojne / potargały sad / a my na tej wojnie ładnych parę lat[2].
(1.2) Deszczem nagród w tym roku został obsypany film Glińskiego „Cześć Tereska”.
(1.2) Kiedy zobaczyłem Lilę, trafiła mnie strzała Amora, a właściwie to był deszcz strzał.
składnia:
kolokacje:
(1.1) pada deszcz • deszcz ze śniegiem • kropla / struga deszczu • ulewny / gwałtowny / ciągły / przelotny deszcz
(1.2) deszcz pieniędzy • deszcz pochwał • deszcz kul / bomb / odłamków
synonimy:
(1.1) dżdża; slang. wacha
(1.2) ulewa, burza, grad
antonimy:
(1.1) susza
hiperonimy:
(1.1) opad
hiponimy:
(1.1) ulewa, nawałnica, siąpawica, kapuśniaczek, mżawka, trzydniówka
holonimy:
meronimy:
(1.1) woda, kropla
wyrazy pokrewne:
rzecz. deszczowiec m, deszczówka ż, deszczownia ż, deszczownica ż, dżdżenie n, deżdż m, dżdżownica ż
zdrobn. deszczyk m
czas. dżdżyć ndk.
przym. deszczowy, dżdżysty
przysł. deszczowo
związki frazeologiczne:
kwaśny deszcz • obsypać deszczem • rosnąć jak grzyby po deszczu / wyrastać jak grzyby po deszczu • wpaść z deszczu pod rynnę • z wielkiej chmury mały deszcz
przysłowia: deszcz na świętą Małgorzatę jest orzechom na stratę • deszcz na świętego Błażeja, słaba wiosny nadzieja • deszcz ranny, gniew panny i taniec baby niedługo trwają • gdy pająk w lipcu przychodzi, to za sobą deszcz przywodzi, gdy swą pajęczynę snuje, bliską burzę czuje • gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami • jak w świętą Annę deszcz pada, to robak orzechy zjada • od świętej Anny nie doczeka południa deszcz poranny • pragnąć jak kania dżdżu • przelotny deszcz • przepióreczki śpiewanie, deszczu zwiastowanie • ranny deszcz a babski płacz niedługo trwają[3]
etymologia:
(1.1) od XV-XVI wiecznego deżdż < prasł. *dъždžь (deszcz)[4]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑   Hasło „deszcz” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. ↑ Agnieszka Osiecka, Ballada o pancernych
  3. ↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
  4. ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 113.

deszcz (język kaszubski)

edytuj
wymowa:
IPA: /dɛʃtʃ/
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) meteorol. deszcz[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. ↑ Roman Drzeżdżon, Grzegorz J. Schramke, Słowniczek polsko-kaszubski, Region, Gdynia 2003-2012, ISBN 978-83-7591-191-6.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=deszcz&oldid=8438222”
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy