Osbert z Nortumbrii
Osbert z Nortumbrii, Osberht, Osbriht, Osbryht, Osbyrht, Osbyrhtus (zm. 21 marca 867) – władca anglosaskiego królestwa Nortumbrii w II połowie IX wieku.
| |
| Król Nortumbrii | |
| Okres |
od 848/849 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | |
Datowanie
edytujDatowanie panowania Osberta jest bardzo problematyczne. Na podstawie zachowanych źródeł pisanych: kroniki Flores Historiarum Rogera z Wendover oraz kroniki Historia ecclesiae Dunelmensis Symeona z Durham da się określić przybliżone daty jego panowania na 848/849 – 862/863 oraz krótko w 867. Alternatywne datowanie pochodzi ze współczesnej analizy zachowanych numizmatów z Nortumbrii i określa daty jego pierwszego panowania na 862–867.
Życiorys
edytujNieznane jest pochodzenie Osberta, ale jest możliwe, że był krewnym Redwulfa, który na krótko władał Nortumbrią w 844 roku. Być może jego bratem był Ella z Nortumbrii.
Osbert został królem Nortumbrii w 848 lub 849 roku, kiedy dotychczasowy władca, Etelred II, został w niejasnych okolicznościach zamordowany[1][2]. W roku 862 lub 863 został zdetronizowany[2][1], ale odzyskał władzę w 867[2][1]. W 862/63 na tronie zasiadł Ella, określany przez kronikarzy jako uzurpator i tyran. Według relacji Symeona z Durham, Osbert zdecydował się na próbę odzyskania władzy. Aby sfinansować zbrojnych, zajął ziemie kościelne w Wercewurde (ob. Warkworth) i Tillemuthe (ob. Tillmouth), leżące w północnej części Bernicji[3]. Z kolei Ella sięgnął po nieruchomości położone w dawnej Deirze: Ileclif (ob. Cliffe) oraz Wigeclif (ob. Wycliffe)[4]. Nortumbria znalazła się na progu wojny domowej. W tym samym jednak czasie na kraj po raz kolejny najechali wikingowie z wielką armią pod dowództwem Halfdana Ragnarssona i Ivara Ragnarssona, którzy właśnie podbili Królestwo Anglii Wschodniej. W dniu Wszystkich Świętych 866 roku zaatakowali York[5]. Aby stawić opór agresorom, obaj pretendenci do tronu Nortumbrii zdecydowali się zjednoczyć swe siły[6]. Obaj zginęli w bitwie, 21 marca 867 roku, kiedy to wikingom udało się dokonać wyłomu w fortyfikacjach oblężonego Yorku, co umożliwiło im opanowanie miasta[2][1].
Po tej bitwie Nortumbria utraciła swą suwerenność i została podzielona: dawna Deira przeszła w ręce zwycięskich Normanów, zaś w Bernicji pozostawili oni marionetkowych lokalnych władców, którzy do 895 roku posiadali tytuł króla Nortumbrii, a później króla Yorku i eldormana Yorku (od 927)[6].
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Roger z Wendover Flores Historiarum dostępna w bibliotece cyfrowej (łac.)
- John Cannon, John Ashton Cannon, Anne Hargreaves: The kings & queens of Britain. Oxford University Press, 2009. ISBN 0-19-955922-8. (ang.).
- Barbara Yorke: Królowie i królestwa Anglii w czasach Anglosasów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16169-9. (pol.).
- William M. Aird: St Cuthbert and the Normans: the Church of Durham, 1071-1153 (Studies in the History of Medieval Religion Vol. 14). Boydell & Brewer, 1998. ISBN 978-0-85115-615-6. (ang.).
- Prosopography of Anglo-Saxon England:Osberht. [dostęp 2012-03-07]. (ang.).