900

Rządzący państwami w 900

[ Edytuj tabelę ]
Król Anglii	899 Edward Starszy 924
Hrabia Aragonii	893 Galindo II 922
Król Armenii	890 Symbat I Męczennik 913
Hrabia Barcelony	897 Wilfred Borrell II 911
Książę Bawarii	889 Luitpold 907
Książę Burgundii	880 Ryszard I Prawodawca 921
Cesarz Bizancjum	886 Leon VI Filozof 912 886 Aleksander 913
Chan Bułgarii	893 Symeon I 913
Cesarz Chin	888 Tang Zhaozong 904
Książę Czech	895 Spitygniew I 915
Władca Egiptu	896 Harun Ibn Chumarawajh 904
Król Franków wschodnich	900 Ludwik IV Dziecię 911
Król Franków zachodnich	893 Karol III Prostak 922
Cesarz Japonii	897 Daigo 930
Kalif	892 Al-Mu'tadid 902
Król Khmerów	889 Jaszowarman I 910
Wielki książę Kijowa	882 Oleg Mądry 912
Patriarcha Konstantynopola	893 Antoni II Kauleas 901
Król Leónu	866 Alfons III Wielki 910
Król Mercji	879 Aethelred 911
Król Nawarry	880 Fortun Garces 905
Król Norwegii	872 Harald Pięknowłosy 930
Papież	898 Jan IX 900 900 Benedykt IV 903
Książę Saksonii	880 Otto Dostojny 912
Król Szkocji	889 Donald II 900 900 Konstantyn II 943
Doża Wenecji	888 Pietro Tribuno 912
Książę Węgier	896 Arpad 907
Książę wielkomorawski	894 Mojmir II 906 894 Świętopełk II 906

Rok 900 / CM

stulecia: VIII wiek ~ IX wiek ~ X wiek
lata: 890 « 895 « 896 « 897 « 898 « 899 « 900 » 901 » 902 » 903 » 904 » 905 » 910

Wydarzenia

Miejsca

Imperium Arabskie

Wiosna – siły pod dowództwem transoksańskiego emira Isma'il ibn Ahmad zwyciężyły w Balch (Północny Afganistan) nad Amrem ibn al-Layth; ten ostatni zostaje schwytany i wysłany do kalifa Al-Mu'tadida w Bagdadzie^[1]. Dynastia Samanidów rządzi Khorasanem, a także Transoksanią^[2]. Kilka miesięcy później Samanowcy podbili emirat Zaydida w Tabarystanie. To zwycięstwo zapoczątkowało rozproszenie miejscowych szyitów przez nową sunnicką potęgę.
Wojna arabsko-bizantyjska: cesarz Leon VI rozpoczyna ofensywę przeciwko armii Abbasydów w Cylicji, Mezopotamii i Armenii. Kontynuuje także wojnę z muzułmanami na Sycylii i południowych Włoszech^[3].
Fatymidzi odrywają się od kalifatu Abbasydów i migrują do Afryki Północnej. Twierdzą, że są potomkami Fatimy bint Muhammad, córki islamskiego proroka Mahometa.
Karmaci z Al-Bahrayn, pod Abū-Sa'id Jannābī, odnieśli wielkie zwycięstwo nad armią Abbasydów dowodzoną przez Al-Abbasa ibn 'Amra al-Ghanawi.

Europa

Zbudowano gród plemienny w miejscowości Ewinów w Wielkopolsce^[4].
4 lutego – możni wybrali na króla wschodniofrankońskiego Ludwika III Dziecię, syna cesarza Arnulfa. Najbardziej wpływowymi radnymi Ludwika są Hatto I, arcybiskup Moguncji i Salomon III – biskup Konstancji^[5].
Wiosna – Atenulf I, lombardzki książę Kapui, podbija Księstwo Benewentu. Pozbywa się księcia Radelchisa II i jednoczy dwie południowe księstwa Lombard w Mezzogiorno (południowe Włochy). Bizantyjczycy oferują strategiczny sojusz Atenulfowi, który kieruje kampanią przeciwko Saracenom. Osiedliły się nad brzegiem rzeki Garigliano. Stąd arabskie hordy przeprowadzały regularne najazdy^[6].
8 czerwca – Edward Starszy (syn Alfreda Wielkiego) zostaje koronowany na króla Anglii w Kingston upon Thames^[7].
17 czerwca – Baldwin II Łysy, hrabia Flandrii, zamordował Fulka Czcigodnego, biskupa Reims^[8].
29 czerwca – Wenecjanie bronią się przed najeźdźcami madziarskimi w Rialto^[9].
Lato – Po śmierci żony Zoe Zoutzes cesarz bizantyjski Leon VI poślubia Eudokię Bajanę^[10]
Sierpień – Abdallah, syn aghlabidzkiego emira Ibrahima II, tłumi bunt swoich muzułmańskich poddanych, a następnie inicjuje kampanię przeciwko ostatnim bizantyńskim fortecom na Sycylii^[3].
13 sierpnia – Zwentibold, król Lotaryngii, zostaje zabity w bitwie nad Mozą, walcząc ze swymi zbuntowanymi poddanymi, którzy następnie uznają Ludwika IV za prawowitego zwierzchnika^[11]
12 października – Po najazdach Madziarów na Lombardię król Ludwik III Ślepy zostaje wezwany do Włoch przez szlachciców. Podbija Pawię, zmuszając króla Berengara I do ucieczki i zostaje Królem Włoch^[12].
Król Donald II zostaje zabity po 11 latach panowania. Jego następcą zostaje jego kuzyn Konstantyn II jako król Szkocji^[13]; jego rządy będą trwały ponad 40 lat.
Docibilis I z Gaety i jego Saraceńscy najemnicy podjęli nieudany atak na Kapuę^[14].
Po odrzuceniu propozycji sojuszu przez Bawarów, Węgrzy zaatakowali ten kraj, okupując Panonię, która do dziś pozostaje częścią państwa węgierskiego.

Azja

21 kwietnia – Namwaran i jego dzieci, Lady Angkatan i Bukah, otrzymują ułaskawienie od Lakana (władcy) Tondo, reprezentowanego przez Jayadewa, lorda ministra regionu Pila, który uwolnił ich od wszystkich swoich długów zapisanych w tzw. "Laguna Copperplate Inscription" (Filipiny).
Maravarman Rajasimha II, król Pandy, zaczyna rządzić. Ciągle toczy wojnę z Cholą (swoim panem) i zostaje ostatnim władcą pierwszego imperium Pandy (Indie)^[15].
1 grudnia – Imperator Zhao Zong zostaje zniesiony i zmuszony przez grupę eunuchów Tang prowadzonych przez Liu Jishu, by zrzec się tronu swojemu synowi, Księciu Li Yu (do 901).

Ameryka

Okres postklasyczny: cywilizacja Majów, która rozkwitła przez około 650 lat na wyżynnych obszarach, 9obecnie Ameryka Środkowa), dobiega końca w wyniku wyczerpania zasobów rolnych lub działań wojennych pomiędzy około 40 rywalizującymi miastami-państwami. Wielkie kamienne piramidy, boiska i inne konstrukcje w takich miastach jak Tikal, Copán i Palenque są opuszczone i porośnięte dżunglą, podobny los spotka rzeźby Majów, którzy opracowali kalendarz oparty na niemal doskonałych astronomicznych pomiarach. Miasta takie jak Chichen Itza, Mayapan i Uxmal na wyżynach Półwyspu Jukatan będą nadal się rozwijać.
W Peru ludzie z Lambayeque osiedlają się na obszarach wcześniej opracowanych przez Moche (przybliżona data).

Wydarzenia tematyczne

Sztuka

ok. 900-1230 – ludzie z plemienia Pueblo budują Pueblo Bonito w Kanion Chaco w Nowym Meksyku,

Religia

Data dzienna nieznana:
- W styczniu zmarł Papież Jan IX^[16]
- Hrabia Baldwin II Łysy po konflikcie z arcybiskupem Reims Fulkiem i jego zabójstwie został wyklęty przez papieża Benedykta IV.

Handel

Na wschodnie wybrzeże Afryki ma wpływ handel, a arabscy, perscy i indyjscy kupcy mieszają się z rdzennym Bantu. Wiele przybrzeżnych Bantu przyjmuje islam, sięgając aż na południe, do Sofali (Mozambik).

Odkrycia

Grenlandia zostaje odkryta przez Norseman Gunnbjörn Ulfsson, płynącego z Norwegii na Islandię: jest zestrzelony przez burzę i widzi kilka wysp u wybrzeży (przybliżona data).

Medycyna

Perski naukowiec Muhammad ibn Zakariya al-Razi odróżnia ospę od odry w trakcie swoich badań.

Urodzili się

Abū Ja'far al-Khāzin, perski astronom (zm. 971)
Adaldag, arcybiskup Bremy (przybliżona data) (zm. 988)
Berengar II, król Włoch (przybliżona data) (zm. 966)
Bertold, książę Bawarii (przybliżona data) (zm. 947)
Konrad, biskup Konstancji (przybliżona data) (zm. 975)
Fujiwara no Saneyori, japoński mąż stanu (zm. 970)
Gero, arcybiskup Kolonii (przybliżona data) (zm. 976)
Gero, frankijski szlachcic (przybliżona data) (zm. 965)
Jean de Gorze, frankisjki opat i dyplomata (zm. 974)
Mord Fiddle, islandski farmer i znawca prawa (zm. 968)
Nikodem z Mammoli, włoski mnich (zm. 990)
Ramiro II, król Leónu (przybliżona data) (zm. 951)
Ramwold, frankijski opat (przybliżona data) (zm. 1000)
Ratbod, frankijski dowódca wojskowy, hrabia na Diessen-Andechs (przybliżona data) (zm. 953)
Yang Pu, władca Wu (zm. 939)

Zmarli

Thiện Hội – wietnamski mistrz thiền ze szkoły vô ngôn thông.
17 czerwca – Fulko Czcigodny, arcybiskup Reims
13 sierpnia – Zwentibold, król imperium Lotaryngii (ur. 870)
Donald II, król Piktów (Szkocja)
Dongshan Shouchu, chiński nauczyciel Zen
Eardulf, biskup Lindisfarne (data przybliżona)
Fujiwara no Takafuji, japoński szlachcic (ur. 838)
Ibn Abi Asim, Uczony muzułmańskich sunnitów (ur. 822)
Jan IX, papież Kościoła katolickiego
Lde-dpal-hkhor-btsan, Indyjski władca (ur. ok 870)
Litan, irlandzki opat (data przybliżona)
Liu Chongwang, Kanclerz Dynastii Tang (ur. ok 839)
Li Zhirou, Kanclerz Dynastii Tang
Merfyn ap Rhodri, król Powys (data przybliżona)
Muhammad ibn Zayd, emir Tabarystanu (Północny Iran)
Ono no Komachi, japoński poeta (data przybliżona) (ur. ok 825)
Tadg mac Conchobair, król Connacht (Irlandia)
Wang Tuan, Kanclerz Dynastii Tang
Wulfhere, arcybiskup York (data przybliżona)

Przypisy

↑ Par Ṭabarī (translated by Franz Rosenthal): The return of the Caliphate to Baghdad. SUNY Press, 1985. ISBN 978-0-87395-876-9.
↑ René Grousset (1885-1952): L'empire des steppes, Attila, Gengis-Khan, Tamerlan. Wyd. 4. Paris: Payot, 1965.
↑ ^a ^b Louis Bréhier: Vie et mort de Byzance. Paris: Albin Michel, 1946, s. 596.
↑ Kolejne grodziska | Gunthera miejsce w sieci [online], gunthera.wordpress.com [dostęp 2017-11-21] (pol.).
↑ Jacques Flach Les Origines de l'ancienne France. Volume 4 Ayer Publishing ISBN 978-0-8337-1147-2
↑ Barbara M. Kreutz Before the Normans University of Pennsylvania Press, 1996 ISBN 978-0-8122-1587-8
↑ N. J. Higham, David Hill Edward the Elder, 899-924 Routledge, 2001 ISBN 978-0-415-21497-1
↑ Heinrich Joseph Wetzer Dictionnaire encyclopédique de la théologie catholique Gaume frères et J. Duprey, 1864
↑ Enrico Guidoni La ville européenne: formation et signification du quatrième au onzième siècle Editions Mardaga, 1981 ISBN 978-2-87009-133-3
↑ TheodoraT. Antonopoulou TheodoraT., The Homilies of the Emperor Leo VI, Leiden: BRILL, 1997, ISBN 978-90-04-10814-1, OCLC 36423417 .
↑ A. Charguéraud Les batards célèbres M. Lévy, 1859
↑ Charles AlbertCh.A. Cingria Charles AlbertCh.A., La reine Berthe, Lausanne (Suisse): L'Age d'Homme, 1992, ISBN 978-2-8251-0347-0, OCLC 29640709 .
↑ Fiona Somerset Fry The history of Scotland Routledge, 1985 ISBN 978-0-415-06601-3
↑ Caravale, Mario (ed). Dizionario Biografico degli Italiani XL Di Fausto – Donadoni. Rome, 1991.
↑ N. Jayapalan: History of India. Atlantic opublikowanys & Distri, 2001. ISBN 978-81-7156-928-1.
↑ Artaud de Montor Histoire des souverains pontifes romains Didot, 1846

[1] Par Ṭabarī (translated by Franz Rosenthal): The return of the Caliphate to Baghdad. SUNY Press, 1985. ISBN 978-0-87395-876-9.

[Grousset-2] René Grousset (1885-1952): L'empire des steppes, Attila, Gengis-Khan, Tamerlan. Wyd. 4. Paris: Payot, 1965.

[Bréhier-3] Louis Bréhier: Vie et mort de Byzance. Paris: Albin Michel, 1946, s. 596.

[4] Kolejne grodziska | Gunthera miejsce w sieci [online], gunthera.wordpress.com [dostęp 2017-11-21] (pol.).

[Flach-5] Jacques Flach Les Origines de l'ancienne France. Volume 4 Ayer Publishing ISBN 978-0-8337-1147-2

[6] Barbara M. Kreutz Before the Normans University of Pennsylvania Press, 1996 ISBN 978-0-8122-1587-8

[7] N. J. Higham, David Hill Edward the Elder, 899-924 Routledge, 2001 ISBN 978-0-415-21497-1

[8] Heinrich Joseph Wetzer Dictionnaire encyclopédique de la théologie catholique Gaume frères et J. Duprey, 1864

[9] Enrico Guidoni La ville européenne: formation et signification du quatrième au onzième siècle Editions Mardaga, 1981 ISBN 978-2-87009-133-3

[10] TheodoraT. Antonopoulou TheodoraT., The Homilies of the Emperor Leo VI, Leiden: BRILL, 1997, ISBN 978-90-04-10814-1, OCLC 36423417 .

[11] A. Charguéraud Les batards célèbres M. Lévy, 1859

[12] Charles AlbertCh.A. Cingria Charles AlbertCh.A., La reine Berthe, Lausanne (Suisse): L'Age d'Homme, 1992, ISBN 978-2-8251-0347-0, OCLC 29640709 .

[13] Fiona Somerset Fry The history of Scotland Routledge, 1985 ISBN 978-0-415-06601-3

[14] Caravale, Mario (ed). Dizionario Biografico degli Italiani XL Di Fausto – Donadoni. Rome, 1991.

[15] N. Jayapalan: History of India. Atlantic opublikowanys & Distri, 2001. ISBN 978-81-7156-928-1.

[16] Artaud de Montor Histoire des souverains pontifes romains Didot, 1846

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

900

Spis treści