4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza

4 Mieszana Dywizja Lotnicza
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1946
Nazwa wyróżniająca	Pomorska
	Tradycje
Rodowód	1 Dywizja Lotnicza
Kontynuacja	1 Mieszana Dywizja Lotnictwa; 2 Dywizja Lotnictwa Szturmowego; 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
	Dowódcy
Pierwszy	płk Józef Smaga
	Organizacja
Numer	JW 2028
Rodzaj wojsk	Wojska lotnicze
	Odznaczenia

4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza – związek taktyczny lotnictwa ludowego Wojska Polskiego.

Po-2 samolot 2 pułku bombowców nocnych
(Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie)

Formowanie

30 sierpnia 1944 dowódca 1 Armii WP, gen. dyw. Zygmunt Berling wydał rozkaz nr 0213/KG o tymczasowej organizacji dowództwa 1 Dywizji Lotniczej. Na pełniącego obowiązki dowódcy dywizji wyznaczono płk Józefa Smagę, a pełniącym obowiązki szefa sztabu mianowano płk. Aleksandra Romeyko. Formowano ją na lotnisku Kłoczew^[1]. Dowódcy 1 Dywizji Lotnictwa podporządkowano następujące oddziały i pododdziały^[1]:

1 pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”
2 pułk Nocnych Bombowców „Kraków”
611 pułk Lotnictwa Szturmowego
44 kompania łączności,
klucz łączności (łącznikowy) Oddziału Lotniczego.
3116 poczta polowa

W I połowie listopada 1944 na bazie 1 Dywizji Lotnictwa sformowano 4 Mieszaną Dywizję Lotniczą, a 611 plsz przemianowano na 3 Pułk Lotnictwa Szturmowego^[2]. Organizację dywizji w terminie do 15 listopada 1944 powierzono dowódcy Lotnictwa Frontu WP, gen. dyw. Fiodorowi Połyninowi.

Skład dywizji w 1944

Dowództwo dywizji, etat Nr 015/145, poczta polowa nr 52214, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
44 kompania łączności lotnictwa, etat Nr 015/217, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
3116 Wojskowa Stacja Pocztowa, etat Nr 014/97-B, poczta polowa nr 83786, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
1 pułk lotnictwa myśliwskiego „Warszawa”, etat Nr 015/346, poczta polowa nr 34414, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,
2 pułk nocnych bombowców „Kraków”, etat Nr 015/261, poczta polowa nr 27814, miejsce dyslokacji – Wola Rowska,
3 pułk lotnictwa szturmowego, etat Nr 015/282, poczta polowa nr 15435, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,

Etatowo dywizja liczyła 787 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiło 105 samolotów bojowych.

Reorganizacja

Po zakończeniu działań wojennych cała dywizja została przebazowana na lotnisko w Bydgoszczy i otrzymała miano Pomorskiej^[a] oraz została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy^[b].

W lipcu 1945 2 pnb został przeformowany na etat Nr 015/282 – pułku lotnictwa szturmowego, wyposażony w samoloty Ił-2 i przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego (rozkaz nr 085 dowódcy Lotnictwa WP z 31 maja 1945 o przeszkoleniu 2 pułku nocnych bombowców na samolotach Ił-2 i rozkaz nr 086 dowódcy Lotnictwa WP z 6 czerwca 1945 o przejściu 2 pułku nocnych bombowców na etat pułku lotnictwa szturmowego).

W połowie września 1945 dywizja została przemianowana na 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa^[3].

W styczniu 1946 przemianowano: 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa na 2 Pomorską Dywizję Lotnictwa Szturmowego, a 2 i 3 pułk lotnictwa szturmowego na 4 i 5 pułk lotnictwa szturmowego. Równocześnie ze składu dywizji wyłączono 1 pułk lotnictwa myśliwskiego, a jego miejsce włączono 6 pułk lotnictwa szturmowego z rozformowanej 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego^[4].

Jesienią 1946 roku rozformowano dowództwo 2 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego w Łodzi, a jej pułki podporządkowano bezpośrednio Dowództwu Lotnictwa WP^[5].

Obsada dowództwa 8 maja 1945 roku

Dowódca: płk pil. Grzegorz Turykin
Zastępca ds. polityczno-wychowawczych: płk Jerzy Bogdanowski
Szef sztabu: płk pil. Aleksander Romeyko
Inspektor techniki pilotowania: mjr Tyszkiewicz
Starszy inżynier: ppłk inż. Osipow
Szef wydz. operacyjno-rozpoznawczego: ppłk Antoni Grzybowski
Szef łączności: ppłk Wasyl Zieliński
Szef strzelania powietrznego: kpt. inż. Eugeniusz Tarasiewicz
Szef służby zdrowia: kpt. lek. Aleksy Łobanow
Szef wydziału personalnego: kpt. Sawienkow
Szef wydziału organizacyjnego: por. Sokołow

Uwagi

↑ Rozkaz dowódcy 1 Armii nr 088 z 6 maja 1945 roku
↑ Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP nr 130 z 21 czerwca 1945 roku

Przypisy

↑ ^a ^b Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). s. 239-242.
↑ rozkaz nr 91 ND WP z dnia 31 sierpnia 1944 r. „o organizacji związków i jednostek lotniczych”.
↑ rozkaz Nr 0249/Org. NDWP z 13 września 1945 i rozkaz Nr 0173 dowódcy Lotnictwa WP z 16 września 1945
↑ rozkaz Nr 019/Org. ND WP z 22 stycznia 1946 i rozkaz Nr 08 dowódcy Lotnictwa WP z 24 stycznia 1946
↑ IzydorI. Koliński IzydorI., Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947, s. 29 .

Bibliografia

Izydor Koliński. Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1, 1984. Warszawa: Wydawnictwo "Czasopisma Wojskowe". ISSN 0043-7182.
Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Izydor Koliński: Lotnictwo Polski Ludowej 1944-1947. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07271-X.
Cumft Olgierd; Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich : poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989, s. 97. ISBN 83-11-07329-5.

[3] Rozkaz dowódcy 1 Armii nr 088 z 6 maja 1945 roku

[4] Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP nr 130 z 21 czerwca 1945 roku

[inf-1] Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). s. 239-242.

[2] rozkaz nr 91 ND WP z dnia 31 sierpnia 1944 r. „o organizacji związków i jednostek lotniczych”.

[5] rozkaz Nr 0249/Org. NDWP z 13 września 1945 i rozkaz Nr 0173 dowódcy Lotnictwa WP z 16 września 1945

[6] rozkaz Nr 019/Org. ND WP z 22 stycznia 1946 i rozkaz Nr 08 dowódcy Lotnictwa WP z 24 stycznia 1946

[kol29-7] IzydorI. Koliński IzydorI., Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947, s. 29 .

[1]

[2]

[a]

[b]

[3]

[4]

[5]