Mankessim: Wɛligir dinɛ bɛ tiɛnr-pala ni
I created article |
i added sections |
||
Bɔɔnlʋm 3: | Bɔɔnlʋm 3: | ||
Mankessim tɛŋ la an tɛbisim zin’ig tis nidib banɛ pian’ad Fante pian’ad buudi wʋsa ka li da bɛ Sacred Nananom Pow linɛ kpi’e nɛ Obidan. Li mɔr da’ tita’ar ka li zug ka kpikpinnib banɛ bɛ Ghana nɛ tɛmis banɛ bɛ kɛnnɛ di da’. Wɛnnɛ da’ banɛ Fante dim tɛŋ titada an si’em la,Makessim mɔr Asafo kompeni nam, ka mɛ mɔr soogia nam banɛ pʋ lɛn zabid zaba amaa ba tisidi ba girima nɛ ban tʋm si’el tis tɛŋ la ka tɛŋ maalʋg kɛŋ tuon tɛŋ la pin’iligin la. |
Mankessim tɛŋ la an tɛbisim zin’ig tis nidib banɛ pian’ad Fante pian’ad buudi wʋsa ka li da bɛ Sacred Nananom Pow linɛ kpi’e nɛ Obidan. Li mɔr da’ tita’ar ka li zug ka kpikpinnib banɛ bɛ Ghana nɛ tɛmis banɛ bɛ kɛnnɛ di da’. Wɛnnɛ da’ banɛ Fante dim tɛŋ titada an si’em la,Makessim mɔr Asafo kompeni nam, ka mɛ mɔr soogia nam banɛ pʋ lɛn zabid zaba amaa ba tisidi ba girima nɛ ban tʋm si’el tis tɛŋ la ka tɛŋ maalʋg kɛŋ tuon tɛŋ la pin’iligin la. |
||
Pin’ilʋg |
== Pin’ilʋg == |
||
Mankessim da anɛ tɛmpʋʋg tita’ari tis Mankessim Kingdom kʋdʋgin la, li da bɛ paae lin yi 1252 kɛŋ paae 1844. Fasi ka Fante nam la kɛnna la, ba da buon tɛŋ tɛŋ la ye Adowagyer ka Etsi dim da bɛ tɛŋ la zug. |
Mankessim da anɛ tɛmpʋʋg tita’ari tis Mankessim Kingdom kʋdʋgin la, li da bɛ paae lin yi 1252 kɛŋ paae 1844. Fasi ka Fante nam la kɛnna la, ba da buon tɛŋ tɛŋ la ye Adowagyer ka Etsi dim da bɛ tɛŋ la zug. |
||
Nintitada |
== Nintitada == |
||
. Lydia Forson; pʋ’a kanɛ maan sini nam- ba dua o nɛ 1984 |
. Lydia Forson; pʋ’a kanɛ maan sini nam- ba dua o nɛ 1984 |
||
Bɔɔnlʋm 15: | Bɔɔnlʋm 13: | ||
. Nanahemaa Ama Amissah III; one an Makessim pʋ’ana’ab |
. Nanahemaa Ama Amissah III; one an Makessim pʋ’ana’ab |
||
== Nimma’asim == |
|||
Niŋma’asim |
|||
Mankessim mɔri sibiti bɛda nɛ sibiti bibis nam li ni, lin zug, laafi bɛlim tɛŋin la bɛnɛ agɔl. niŋma’asim zin’is la si’eba anɛ Mercy Women’s hospital ka li kpi’e nɛ Manna Heights Hotel nɛ Conference Center, Fynba Hospital,ne Sanfort World Clinic bɛ Ghana yʋm 2013. |
Mankessim mɔri sibiti bɛda nɛ sibiti bibis nam li ni, lin zug, laafi bɛlim tɛŋin la bɛnɛ agɔl. niŋma’asim zin’is la si’eba anɛ Mercy Women’s hospital ka li kpi’e nɛ Manna Heights Hotel nɛ Conference Center, Fynba Hospital,ne Sanfort World Clinic bɛ Ghana yʋm 2013. |
||
Zin’is banɛ bɛ li kɔn’ |
== Zin’is banɛ bɛ li kɔn’ == |
||
zin’is vɛnna bɛ ka nidib na nyaŋi kɛnna gɔs bɛ tɛmpʋʋg la ni ka ba anɛ zin’is banɛ ka nidib bɛ nɛ ba buudi malima. Ba mɛ mɔr hɔtɛlnam nɛ saam dɔgbɛɛnda dinɛ ka saam na kpɛn’ vʋ’ʋs, ba tituunli anɛ ; Manna Height Hotel nɛ Conference Center and Fowaa lodge. |
zin’is vɛnna bɛ ka nidib na nyaŋi kɛnna gɔs bɛ tɛmpʋʋg la ni ka ba anɛ zin’is banɛ ka nidib bɛ nɛ ba buudi malima. Ba mɛ mɔr hɔtɛlnam nɛ saam dɔgbɛɛnda dinɛ ka saam na kpɛn’ vʋ’ʋs, ba tituunli anɛ ; Manna Height Hotel nɛ Conference Center and Fowaa lodge. |
||
Banki |
== Banki == |
||
. Ghana Commercial Bank |
. Ghana Commercial Bank |
||
Bɔɔnlʋm 33: | Bɔɔnlʋm 28: | ||
. Agricultural Development Bank |
. Agricultural Development Bank |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
Nannana, Mankessim mɔr sakurnam bɛdigu, ka ba si’eba anɛ; |
Nannana, Mankessim mɔr sakurnam bɛdigu, ka ba si’eba anɛ; |
||
Bɔɔnlʋm 42: | Bɔɔnlʋm 35: | ||
. Obama College |
. Obama College |
||
⚫ | |||
⚫ |
Lɛm gɔs nwɛnnɛ 11:27, 15 Sawa'ar/Nwadispii nɛ yinne 2024
Mankessim anɛ tɛmpʋ’ʋg bɛ Central Region Ghana, West Africa. Li lalim nɛ Accra anɛ pisyɔpɔi nɛ anu 75km bɛ suor titarin la kɛŋ paae Secondi Takoradi. Li anɛ ani ka Fante nam la bɛ tita’am Ghana ni. Mankessim pin’ilʋg da ta’alɛ nɛ zabzabidib atan’ banɛ ka nidib bɛdigʋ mi’ ba ; Obrumankoma, Odapagyan nɛ Oson, banɛ da sʋŋ Fante dim la ka ba duoe yi Techiman dinɛ ka ba yʋn buon ye Bono Region kɛŋ Adoagyir bɛ Central Region. Tɛmpʋ’ʋg la da bɛnɛ pisyɔpɔi nɛ anu 75 meters linɛ tʋʋg mu’ar lalim ka li nidib kanl da an 38,313 fʋ ya’a gɔs 2010 nidib kaanlug la ni.
Mankessim tɛŋ la an tɛbisim zin’ig tis nidib banɛ pian’ad Fante pian’ad buudi wʋsa ka li da bɛ Sacred Nananom Pow linɛ kpi’e nɛ Obidan. Li mɔr da’ tita’ar ka li zug ka kpikpinnib banɛ bɛ Ghana nɛ tɛmis banɛ bɛ kɛnnɛ di da’. Wɛnnɛ da’ banɛ Fante dim tɛŋ titada an si’em la,Makessim mɔr Asafo kompeni nam, ka mɛ mɔr soogia nam banɛ pʋ lɛn zabid zaba amaa ba tisidi ba girima nɛ ban tʋm si’el tis tɛŋ la ka tɛŋ maalʋg kɛŋ tuon tɛŋ la pin’iligin la.
Pin’ilʋg
Mankessim da anɛ tɛmpʋʋg tita’ari tis Mankessim Kingdom kʋdʋgin la, li da bɛ paae lin yi 1252 kɛŋ paae 1844. Fasi ka Fante nam la kɛnna la, ba da buon tɛŋ tɛŋ la ye Adowagyer ka Etsi dim da bɛ tɛŋ la zug.
Nintitada
. Lydia Forson; pʋ’a kanɛ maan sini nam- ba dua o nɛ 1984
. Augustine Arhinful; o nwɛn’ɛdne bɔɔl – ba da dua o nɛ 1994.
. Nanahemaa Ama Amissah III; one an Makessim pʋ’ana’ab
Nimma’asim
Mankessim mɔri sibiti bɛda nɛ sibiti bibis nam li ni, lin zug, laafi bɛlim tɛŋin la bɛnɛ agɔl. niŋma’asim zin’is la si’eba anɛ Mercy Women’s hospital ka li kpi’e nɛ Manna Heights Hotel nɛ Conference Center, Fynba Hospital,ne Sanfort World Clinic bɛ Ghana yʋm 2013.
Zin’is banɛ bɛ li kɔn’
zin’is vɛnna bɛ ka nidib na nyaŋi kɛnna gɔs bɛ tɛmpʋʋg la ni ka ba anɛ zin’is banɛ ka nidib bɛ nɛ ba buudi malima. Ba mɛ mɔr hɔtɛlnam nɛ saam dɔgbɛɛnda dinɛ ka saam na kpɛn’ vʋ’ʋs, ba tituunli anɛ ; Manna Height Hotel nɛ Conference Center and Fowaa lodge.
Banki
. Ghana Commercial Bank
. kakum Rural Bank
. Multi Credit
. Agricultural Development Bank
Zamisig zin’is (sakuyanam)
Nannana, Mankessim mɔr sakurnam bɛdigu, ka ba si’eba anɛ;
. Mankessim Senior High School
. Obama College