Friedrich Nietzsche

Friedrich Wilhelm Nietzsche
Nietzsche in Basel, ca. 1875
Nayanak	(1844-10-15)Oktubre 15, 1844 Röcken bei Lützen, Prussia
Natay	Agosto 25, 1900(1900-08-25) (tawen 55) Weimar, Saxony, Imperio ti Alemania
Panawen	Maika-19 a siglo a pilosopia
Rehion	Lumaud a pilosopia
Pagadalan	Weimar a klasisismo; a simmarunuan ti kontinental a pilosopia, eksistentialismo, kalpasan ti modernismo, pagkamaymaysa, post-structuralism
Kangrunaan a pagirayan	estetika, nihilismo, ekspresionismo, etika, metapisiko, kinapudno-kuenta apinagilasin, didigra, kuenta a teoria, ontolohia, pilosopia iti pakasaritaan, sikolohia, daniw, anti-foundationalism
Nalatak a kapanunotan	Apollonia ken Dionysia, panakatay ti Dios, agnanayon a panagsubli, agturay-adipen a moralidad, Übermensch, pangen a gagangay, resentimiento, transvaluation of values, perspektibismo, nakem ti kabilegan, der letzte Mensch, amor fati, Bejahung, tschandala
Nakaimpluensiaan Aristotle · Burckhardt · Dostoyevsky · Emerson · Epicurus · Goethe · Guyau · Hegel  · Heine · Heraclitus · Kant · Lange · Leibniz · Montaigne · Pascal · Plato · Rée · Winckelmann · La Rochefoucauld · Rousseau · Schopenhauer · Socrates · Spinoza · Spir · Stendhal · Taine · Voltaire · Wagner · Lichtenberg · Hölderlin
Naimpluensiaan Musil · Weber · Mann · Döblin · Barrès · London · Bataille · Freud · Xun · Gide · Shestov · Steiner · Sorge · Hamsun · Burke · Lang · Valois · Brandes · Heidegger · Shaw · George · Durrell · Morrison · Mencken · Hesse · Kazantzakis · Critchley · Goldman · Jung · Cioran · d'Annunzio · Campbell · Strindberg · Müller · Lovecraft · Gibran · Freyer · Camus · Kundera · Sabato · Crane · Wigman · Barthes · Papini · Maulnier · Foucault · Klages · Sartre · Rothko · Deleuze · Mahler · Adler · O'Neil · Lewis · Jünger · Kesey · Knipfel · Lawrence · Paglia · Rorty · Slataper · Sorel · van den Bruck · Derrida · Stiegler · de Benoist · Rand · Williams · Rogers · Armand · Mariátegui · Levy · Kaufmann · Adorno · Bernhard · Baudrillard · Merezhkovsky · Benjamin · Rilke · Blanchot · Fitzgerald · Guattari · Habermas · Spengler · Drieu · Malraux · Bloom · Krleža · Kafka · Strauss · Buber · Beauvoir · Ludovici · Sloterdijk · Butler · Benn · Dreyfus · Tönnies · Kerényi · Novatore · Horia · Iqbal · Greenblatt · Jaspers · Mishima · Vattimo · Borges · Cankar · Ivanov · Kojeve · Marcuse · Evola · Palante · Onfray · Linna · Palahniuk · Robakidze · Grass · Strauss · Javoršek · Morgenstern · Rocker · Zapffe · Dávila · Rank · Vaihinger · Wilson · Jeffers · Grant · Gross
Pirma

Ni Friedrich Wilhelm Nietzsche (Oktubre 15, 1844–Agosto 25, 1900) ket maysa a naindaklan a naimpluensia a pilosopo, sikolohia, ken pilologo nga Aleman. Maysa isuna a napeklan a kritiko ti Kristianismo, Utilitarianismo, idealismo nga Aleman, romantisismo nga Aleman, ken ti sapasap a modernidad.

Dakkel ti nagapuananna ket maysa isuna a napateg a pammakauna ti maika-20 a siglo nga existensialismo, maysa a paratignay iti post-structuralismo ken maysa nga impluensia iti postmodernismo.

Nalatak ni Nietzsche kas maysa nga existensialista a filosopo a nangibatad a "natayen ti Dios" ngem nupay kasta daytoy a batad ket maibilang a maysa kadagiti saan a unay a maaw-awatan iti amin a literatura ti maika-19 a siglo. Saan a literal a a pisikal a natayen ti Dios ditoy ngem ketdi dayutoy a panangisao ket maysa a kontroversial a panangibaga ni Nietzsche a ti Dios ket naikupinen iti biag ti kaaduan a tattao uray saanda a madmadlaw. Ti "pannakatay ti Dios" ket maysa a wagas a panangideklara a dagiti tao ket didan mamatpati iti urnos ti sangkataw-an. Ti ipapatay ti Dios, segun ken ni Nietzsche, ket saan laeng a panangiwaksi iti urnos a cosmic wenno pisikal ngem ketdi panangiwaksi met kadagiti naan-anay a tagipatgen, ti panangiwaksi iti pammati iti maysa nga objetibo ken sanglubongan a morales a linteg. Mangitunda daytoy iti nihilismo ket isu ti inobra ni Nietzsche ti mangsapul iti solusion tapno maadal manen dagiti fundacion dagiti naintaoan a tagipatgen.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig ken ni Friedrich Nietzsche iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig ken ni Friedrich Nietzsche iti Wikiquote (iti Ingles)
Dagiti obra a mainaig ken ni Friedrich Nietzsche iti Wikisource (iti Ingles)