Biškek
| swójske mjeno | Бишкек | ||
| |||
| Wopon a chorhoj | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Zakładne daty | |||
| stat |  Kirgiska
| ||
| wysokosć | 800 metrow n.m.hł. | ||
| přestrjeń | 169,9 km² | ||
| wobydlerstwo | 894.600 (2013) | ||
| hustosć zasydlenja | 526,5 wob./km² | ||
| póstowe čisło | 720000–720085 | ||
| předwólba | (+) 312 | ||
| |||
| Centrum města | |||
Biškek (do 1926 – Пишпек/ Pišpek; 1926–1991 Фрунзе/ Frunze) je hłowne město a runočasnje politiske, ekonomiske a kulturne srjedźišćo Kirgiskeje. Je stolica Čujskeje oblasće.
Ma něhdźe 894.000 wobydlerjow.[1]
Geografija
Biškek leži w Čujskim dole we wysokosći 800 metrow nad mórskim niwowom při sewjernym dźělu hač do 4800 metrow wysokeho Ala-Too-hórskeho hrjebjenja, podlěšk Tian Shan-horiny. Sewjernje města so rozpřesćěra žołmojta stepa hač do nimale Kazachstana. Blisko města běži rěka Čuj.
Stawizny
Město so je z karawanskeho wotpočowišća při židźaneje dróhi wuwiwało, kotraž wjedźe přez Tian-Shan-horinu. Sydlišćo je so w lěće 1760 prěni raz naspomniło. W lětu 1825 daše uzbekski Chanpo z Kokanda twarić tam cyhelowu twjerdźiznu, kotruž ruske wojacy su w lětu 1862 okupowali a rozbiwali. Rusy su tam garnizonu załožowali a přiwabjowane ruscy burja su produktiwne čornozemjowe dno zwužitkowali a městno wuwiwaše so spěšnje. W lěće 1878 su tam załožili město Pišpek.
W lěće 1926 město so sta hłowne město nowje załožowaneje, sowjetskeje Kirgiziskeje a runočasnje změni mjeno k Frunze – po Michail Wasiljewič Frunze, kotryž so narodźeny w Pišpeku a wuspěšnje wojował za čas Ruskeje nutřkokrajneje wójny w centralnej Aziji za bolšewizm.
Z njewotwisnosću Kirgiziskeje zaso dósta město swoje stare mjeno – w kirgiziskej formje – a rěka wot toho časa Biškek.
Mjeno
Kirgizisce słowo biškek abo pišpek znamjeni sudobjo za kumys. Eksistuja wjele legendow, kotrež pospytuja zwisk mjezy městom a tajkim sudobjom dopokazować. Wědomostne kalrigoj měnja, zo mjeno nasta přez ludetymologiske wuznaće (interpretaciju) stareho słowo wo Městno niže při horje.
Biškek dźensniše
Dla krótkich stawiznow, Biškek nima stawizniske twarjenja. Wón je typiske sowjetske město z wulkimi městna, typiskimi platowymi domami, wulkimi pompskimi domami.
Powětrowe womazanje w Biškeku je jara małe, hačrunjež nadeńdźe so nimale cyła industrija Kirgiziskeje w bliskosći města.
Nóžki
Literarura
- Пишпек// Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Wotkaz
Commons: Biškek – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Ajdarken | Balykčy | Batken | Biškek | Dźalal-Abad | Čolpon-Ata | Isfana | Kadamdźaj | Kajyndy | Kant | Kara-Balta | Karakol | Kara-Kul | Kara-Suu | Kemin | Kerben | Kjok-Dźangak | Kočkor-Ata | Kyzyl-Kija | Majluu-Suu | Naryn | Nookat | Orlowka | Oš | Sulukta | Šopokow | Talas | Taškumyr | Tokmok | Toktogul | Uzgen