Arp Hans Peter Wilhelm
 
Encyklopedia PWN
Arp Hans Peter Wilhelm, ur. 16 IX 1886, Strasburg, zm. 7 VI 1966, Bazylea,
francuski rzeźbiarz, malarz, grafik i poeta.
Kalendarium
Urodził się 16 IX 1886 w Strasburgu, w rodzinie niemieckiego fabrykanta papierosów, matka była Alzatką. Studiował w Kunstgewerbeschule w Strasburgu (1900–01), następnie w szkole sztuk pięknych w Weimarze (1904–07) i Académie Julien w Paryżu (1908–09).
Okres dadaistyczny
Od 1909 Arp przebywał w Szwajcarii, gdzie zetknął się z P. Klee. W 1912 uczestniczył w drugiej wystawie grupy Der Blaue Reiter w Monachium, 1913 — w Pierwszym Salonie Jesiennym w galerii „Sturmu”. Zbliżył się do kręgu W. Kandinskiego. Wybuch wojny zastał go w Paryżu, gdzie 1915 udekorował wnętrza instytutu teozoficznego. W 1916–18, wraz z H. Ballem i T. Tzarą, współtworzył w Zurychu ruch dadaistyczny. Wspólnie z artystami skupionymi w Cabaret Voltaire na przekór i w proteście przeciw trwającej wojnie oddawał się śpiewom, malowaniu, poezji i poszukiwaniu sztuki elementarnej. Wykonywał w tym czasie drewniane reliefy z wyciętych kawałków drewna o jednakowej grubości, które miały w niczym nie przypominać rzeźb. Późniejsze reliefy tworzył z nieobrabianych, przypadkowych kawałków drewna. Także z tego okresu pochodzą abstrakcyjne kolaże i polichromowane reliefy o amorficznych formach (Las 1916). W 1919–20 wraz z J. Baargeldem i M. Ernstem propagował dadaizm w Kolonii, czemu służyło pismo „Schammade”.
Okres surrealistyczny
Po przeniesieniu się do Francji (1925) związał się z surrealizmem (wziął udział w pierwszej wystawie surrealistów). Współpracował z pismami „De Stijl” oraz „Mecano”. Razem z El Lissitzkim wydał szkic o nowej sztuce Les ismes de l’art (1925). W 1926 Arp otrzymał propozycję wykonania malowideł w restauracji Aubette w rodzinnym Strasburgu. Do współpracy zaprosił T. van Doesburga i żonę, Sophie Tauber-Arp. Razem, ale też niezależnie — każdy tworzył w przydzielonej mu części lokalu, wykonali dadaistyczną dekorację wnętrza w myśl zasad neoplastycyzmu posuniętego do elementaryzmu. Był członkiem grup Cercle et Carré (1930) i Abstraction-Création (1931–34). Od ok. 1930 tworzył kompozycje z dartych i zwijanych papierów, a od 1931 głównie rzeźby, w których dominowały bezprzedmiotowe formy organiczne lub przypominające gładko toczone kamienie (Tors 1931, Kamień uformowany ludzką ręką 1938); w rzeźbach tych dążył do uchwycenia abstrakcyjnej praformy, tkwiącej w naturze.
Rzeźba i poezja
Lata 1940–45, a więc czas kolejnej wojny światowej, Arp spędził ponownie w Szwajcarii, unikając ewentualnych szykan ze strony okupantów niemieckich, którzy uznali twórczość Arpa za sztukę zdegenerowaną (entartete Kunst). Po śmierci żony (1943) przerwał rzeźbienie i poświęcił się poezji, którą uprawiał już od lat 20.; poezja Arpa (w języku niemieckim i francuskim), usytuowana w nurcie dadaizmu i surrealizmu, jest nacechowana subtelnym humorem. W 1948 opublikował w Nowym Jorku zbiór wierszy i esejów z lat 1912–47 — On my Way. W latach 50. powrócił do rzeźby monumentalnej (relief w Harvard Graduate Center, 1950; rzeźba dla siedziby UNESCO w Paryżu, 1957). W 1959 osiadł w Locarno (Szwajcaria) i ożenił się z Marguerite Hagenbach. Wydał wspomnienia (w języku francuskim) z lat 1920–65. Zmarł 7 VI 1966 w Bazylei.
W 2004 powstało Muzeum H. Arpa — Dworzec Rolandseck koło Bonn, które mieści kolekcję dzieł Arpa i jego żony, Sophie. Muzeum Sztuki w Łodzi posiada ofiarowane 1931 przez Arpa do Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej prace: relief i rysunki.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Arp (Jean) Hans, Konfiguracja, 1928 — Kunstmuseum, Bazyleafot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Arp Hans, Refleksja, 1960 — Muzeum Sztuki Nowoczesnej Luizjana, Humlebækfot. J. Gruszczyńska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Arp (Jean) Hans, Kolorowe drzewo, 1917 — kolekcja prywatna fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy