Şayenn (Vayominq) üçün mənbəyə bax

{{YM}}

'''Şayenn'''<ref>Соединённые Штаты Америки // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 168—169. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).</ref><ref>Шайенн // Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 431.</ref> ({{dil-en|Cheyenne}}) — [[ABŞ]]-nin şimal-qərbində yerləşən şəhər, [[Vayominq]] ştatının inzibati mərkəzi və ən böyük şəhəri. Əhalisi — 63,9 min nəfər (2018).

== Tarixi ==
Şəhər [[4 iyul]] [[1867]]-ci ildə qurulmuşdur — general Qrenvil Doc rəhbərlik etdiyi bir qrup gələcək dəmir yolu inşaatçıları üçün burada bir düşərgə qurdu. Doc, şayenn hindu qəbiləsindən sonra Şayenn adını seçdi.

== Coğrafiyası ==
ABŞ Statistika Bürosunun verdiyi məlumata görə, şəhər 63.83&nbsp;km² ərazini əhatə edir ki, bunun da 63.24&nbsp;km²-i quru, 0.28&nbsp;km²-i sudur. Şəhərin ümumi ərazisinin yalnız 0.44% -ni su tutur<ref>{{cite web|url=http://factfinder2.census.gov|title=Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Cheyenne city, Wyoming|publisher=U.S. Census Bureau, American Factfinder|accessdate=April 2, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130911234518/http://factfinder2.census.gov/|archivedate=2013-09-11|deadlink=yes}}</ref>.

== İqlimi ==
Şayenn, ümumiyyətlə Vayominq kimi, yarı səhra iqliminə malikdir (Köppen iqlim təsnifatına görə – BSk). Qışlar soyuq və orta uzun, lakin nisbətən quru, yanvar ayının orta temperaturu -1,8&nbsp;°C-dir. Shinook küləyi sayəsində şəhərdə soyuq sabit deyil və 10&nbsp;°C-dən yüksək olan [[temperatur]] dekabr və fevral ayları arasında təxminən 20 gün ərzində müşahidə olunur. Ən çox qar miqdarı mart və aprel aylarında, mövsümdə orta hesabla 152 sm düşür, lakin qar örtüyünün dərinliyi uzun müddət böyük qalmır <ref name="NCDC">{{cite web
 |url         = http://cdo.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim20/wy/481675.pdf
 |title       = Climatography of the United States No. 20 (1971–2000)
 |format      = PDF
 |year        = 2004
 |publisher   = [[Milli Okean və Atmosfer Administrasiyası|National Oceanic and Atmospheric Administration]]
 |accessdate  = May 17, 2010
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20140719131320/http://cdo.ncdc.noaa.gov/climatenormals/clim20/wy/481675.pdf
 |archivedate = 2014-07-19
 |deadlink    = yes
}}</ref>. Şayenndə yazlar isti keçir, gündüz temperaturu ildə orta hesabla 8 dəfə 32&nbsp;°C və ya daha yüksəkdir.

== İqtisadiyyatı ==
Şəhərdəki ən böyük işəgötürənlər azalan qaydada hökumət sektoru, hava qüvvələri bazası və dəmir yoludur.

Tez-tez və güclü küləklər səbəbindən Şayenn inkişaf etmiş bir [[külək enerjisi]] sənayesinə sahibdir.

Şəhərdə [[kənd təsərrüfatı]] məhsullarının emalı üçün kiçik müəssisələr var, bir neçə ticarət mərkəzi var.

== Nəqliyyatı ==
[[Fayl:Cheyenne WY UP depot.JPG|thumb|right|200px|Yunion Pasifik xəttində stansiya]]
Şəhərin yaranması və inkişafı dəmir yollarının tikintisi ilə əlaqəli idi. Şəhərdə iki xətt kəsilir – Yunion Pasifik və BNSF. Dəmir yolu Amerika yük nəqliyyatında əhəmiyyətinin ümumi azalmasına baxmayaraq, yenə də Şayenn iqtisadiyyatında mühüm rol oynayır.

Şeyne bir neçə dövlətlərarası magistral yolun kəsişməsinin mərkəzidir. Şəhərdən və ətrafından keçən əsas yollar: I-25, I-80, I-180, US 30, US 85, US 87.

Şəhərə Denver və Dallasa müntəzəm uçuşları olan kiçik bir regional hava limanı xidmət göstərir.

== Mədəniyyəti ==
Dünyanın ən böyük açıq [[rodeo]] festivallarından biri olan '''Cheyenne Frontier Days''' hər il iyulun sonunda keçirilir. Festival 10 gün davam edir və 200 minə qədər tamaşaçı toplayır.

Şəhərin əsas görməli yerləri: Vayominq ştatın kapitoliyası, Şəhər botanika bağları, VayominqMuzeyi, Sərhəd və Köhnə Qərb Muzeyi, Vayominq qubernatorun iqamətgahı.

<gallery>
DSCN5263 cheyennewyomingcapitolfront e.jpg|Ştatın kapitoliyası
CenturyPlazaEntry.JPG|Nəbatət bağı
Wyoming State Museum.jpg| Ştatın muzeyi
</gallery>

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.cheyennecity.org Rəsmi saytı]{{ref-en}}
* [http://www.cheyennechamber.org Cheyenne Chamber of Commerce]
* {{cite web |url = http://pluto.state.wy.us:8080/awweb/guest.jsp?smd=2&nn=Cheyenne&nt=browse6&snt=browse6&cl=library2_lib |title = Cheyenne newspapers in the Wyoming Newspaper Project |deadlink = no }}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}

[[Kateqoriya:ABŞ ştatlarının paytaxtları]]