มณฑลเสฉวน
เสฉวน[4] หรือ ซื่อชวน[4] (จีน: ; พินอิน: Sìchuān) เป็นมณฑลหนึ่งทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน กินพื้นที่ส่วนใหญ่ของแอ่งเสฉวนและพื้นที่ทางตะวันออกสุดของที่ราบสูงทิเบต ตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำจินชาทางตะวันตก ภูเขาต้าปาทางเหนือ และที่ราบสูงยูนนาน–กุ้ยโจวทางทิศใต้ เมืองหลวงของเสฉวนคือ เฉิงตู มีประชากรในเสฉวนอยู่ที่ 81 ล้านคน
มณฑลเสฉวน 四川省 | |
|---|---|
(ตามเข็มนาฬิกาจากด้านบน)
| |
 แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลเสฉวน | |
| พิกัด: 30°08′N 102°56′E / 30.133°N 102.933°E | |
| เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด) | เฉิงตู |
| จำนวนเขตการปกครอง | 21 จังหวัด, 181 อำเภอ, 5,011 ตำบล |
| การปกครอง | |
| • เลขาธิการพรรค | เผิง ชิงฮฺหวา (彭清华) |
| • ผู้ว่าการ | หยิ่น ลี่ (尹力) |
| พื้นที่[1] | |
| • ทั้งหมด | 485,000 ตร.กม. (187,000 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 5 |
| ความสูงจุดสูงสุด | 7,556 เมตร (24,790 ฟุต) |
| ประชากร (ค.ศ. 2013)[2] | |
| • ทั้งหมด | 81,100,000 คน |
| • อันดับ | อันดับที่ 4 |
| • ความหนาแน่น | 170 คน/ตร.กม. (430 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 22 |
| ประชากรศาสตร์ | |
| • องค์ประกอบทางชาติพันธุ์ | ฮั่น – 95% อี๋ – 2.6% ทิเบต – 1.5% เชียง – 0.4% อื่น ๆ - 0.5% |
| • ภาษาและภาษาถิ่น | ภาษาจีนกลางตะวันตกเฉียงใต้ (สำเนียงเสฉวน), ภาษาทิเบตคาม, ภาษาแคะ |
| รหัส ISO 3166 | CN-SC |
| GDP (ค.ศ. 2017) | 3.70 ล้านล้านเหรินหมินปี้ 547.71 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 6) |
| • ต่อหัว | 44,651 เหรินหมินปี้ 6,613 ดอลลาร์สหรัฐ (อับดับที่ 22) |
| HDI (ค.ศ. 2018) | 0.716[3] (สูง) (อันดับที่ 26) |
| เว็บไซต์ | www |
ในสมัยโบราณ เสฉวนเป็นที่ตั้งของรัฐปาและรัฐสู่ ต่อมาได้ถูกพิชิตโดยรัฐฉิน ซึ่งทำให้รัฐฉินแข็งแกร่งขึ้นและปูทางไปสู่การรวมจีนของจิ๋นซีฮ่องเต้กลายเป็นราชวงศ์ฉิน ในยุคสามก๊ก ก๊กสู่ฮั่นของเล่าปี่มีที่ตั้งอยู่ในเสฉวน ในศตวรรษที่ 17 พื้นที่แห่งนี้ได้รับความเสียหายจากการก่อกบฏของจางเซี่ยนจง และถูกปราบโดยแมนจูในเวลาต่อมา แต่ก็ได้รับการฟื้นฟูจนกลายเป็นพื้นที่ที่มีประสิทธิผลมากที่สุดแห่งหนึ่งของจีนในศตวรรษที่ 19 ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ฉงชิ่งเคยเป็นเมืองหลวงชั่วคราวของสาธารณรัฐจีน ทำให้ที่นี่เป็นจุดสนใจในการทิ้งระเบิดของญี่ปุ่น เป็นหนึ่งในพื้นที่สุดท้ายในจีนแผ่นดินใหญ่ที่กองทัพปลดปล่อยประชาชนยึดได้ในช่วงสงครามกลางเมืองจีน และถูกแบ่งออกเป็นสี่ส่วนตั้งแต่ปี 1949 ถึง 1952 โดยฉงชิ่งได้รับการบูรณะในอีกสองปีต่อมา เสฉวนได้ประสบกับทุพภิกขภัยครั้งใหญ่ในจีนในปี 1959 ถึง 1961 แต่ก็ยังคงเป็นมณฑลที่มีประชากรมากที่สุดของจีนจนกระทั่งมีการแยกฉงชิ่งเพื่อตั้งขึ้นเป็นนครปกครองโดยตรงในปี 1997
ชาวจีนฮั่นในเสฉวนพูดภาษาจีนกลางด้วยสำเนียงท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ ซึ่งเป็นรูปเป็นร่างขึ้นในช่วงที่มีการขยายตัวของประชากรในพื้นที่ในสมัยราชวงศ์หมิง ปัจจุบันกลุ่มภาษาถิ่นนี้มีผู้พูดประมาณ 120 ล้านคน ซึ่งทำให้ภาษานี้เป็นภาษาที่มีคนพูดมากที่สุดเป็นอันดับ 10 ของโลกหากนับแยกกัน ด้วยสภาพอากาศที่ชื้นและอบอุ่นในพื้นที่ทำให้อาหารเสฉวนเป็นอาหารที่มีรสชาติเผ็ดมาช้านาน โดยเฉพาะรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ของพริกไทยเสฉวนที่กลายเป็นวัตถุดิบหลักของอาหารจีนทั่วโลก เช่น ไก่กังเปา หมาผัวโต้วฟู
ในปี 1950 มณฑลซีคังถูกยุบและต่อมาถูกแยกไปรวมกับเขตปกครองตนเองทิเบตที่ก่อตั้งขึ้นใหม่และมณฑลเสฉวน ทำให้พื้นที่ทางตะวันตกและตะวันเฉียงเหนือของเสฉวนประกอบด้วยเขตปกครองตนเองของชนชาติทิเบตและชนชาติเชียง
ชื่อ
แก้ชื่อ "เสฉวน" มีความหมายว่า "แม่น้ำสี่สาย" เพราะมณฑลเสฉวนตั้งอยู่บนพื้นที่ของแม่น้ำ 3 สายมาบรรจบกัน คือ แม่น้ำแยงซีเกียง แม่น้ำหลินเจียง และแม่น้ำจินซางเจียง มีชื่อย่อคือ ชวน (川）หรือ สู่（蜀, จ๊ก)
ประวัติศาสตร์
แก้ในทางประวัติศาสตร์เคยเป็นราชธานีก๊กสู่ฮั่นของเล่าปี่และขงเบ้งในสมัยสามก๊ก ปลายราชวงศ์ฮั่น ขงเบ้งได้เลือกเอาเสฉวนเป็นราชธานีของก๊กสู่ เพื่อหมายฟื้นฟูราชวงศ์ฮั่น
ภูมิศาสตร์
แก้มณฑลเสฉวนมีพื้นที่ติดต่อดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ มณฑลชิงไห่ มณฑลกานซู และมณฑลฉ่านซี ประเทศจีน
- ทิศใต้ ติดต่อกับ มณฑลยูนนาน และมณฑลกุ้ยโจว ประเทศจีน
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ มณฑลหูเป่ย์ และมณฑลหูหนาน ประเทศจีน
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ เขตปกครองตนเองทิเบต
มณฑลเสฉวนมีภูมิประเทศสวยงามหลายรูปแบบทั้งภูเขาหิมะที่ราบสูงแม่น้ำ และมีมรดกโลกได้แก่
- อุทยานแห่งชาติจิ่วไจ้โกว-หวงหลง
- พระพุทธรูปเล่อซานและเขาง้อไบ๊
- เขื่อนตูเจียงเอี้ยน
- ถ้ำผาหินสลักต้าจู๋
- วัดเต๋าชิงเฉงซัน
สภาพอากาศเป็นแบบกึ่งร้อนชื้น สภาพโดยทั่วไปจะมีความชื้นในอากาศสูง สภาพอากาศจึงค่อนข้างครึ้มไม่ค่อยมีแสงแดด โดยในรอบสัปดาห์จะมีแสงแดดหรือเห็นพระอาทิตย์เพียงไม่กี่วัน แต่จะมีหมอกปกคลุมเป็นปกติ จนได้รับฉายาว่า "เมืองในหมอก" หรือ "หมาเห่าพระอาทิตย์"
เศรษฐกิจ
แก้ในมลฑลเสฉวนมีการลงทุนภาคอุตสาหกรรมหนัก โดยเฉพาะอุตสาหกรรมรถยนต์ โดย First Automotive Works (FAW) ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่ของจีน ลงทุนร่วมกับโตโยต้า และมีศูนย์กลางการผลิตแม่พิมพ์เหล็กสำหรับรถยนต์ที่เมืองฉางเฟย [5]
อ้างอิง
แก้- ↑ "Doing Business in China – Survey". Ministry Of Commerce – People's Republic Of China. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 May 2014. สืบค้นเมื่อ 5 August 2013.
- ↑ "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census [1] (No. 2)". National Bureau of Statistics of China. 29 April 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 July 2013. สืบค้นเมื่อ 4 August 2013.
- ↑ "Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab". globaldatalab.org. สืบค้นเมื่อ 2020-04-17.
- ↑ 4.0 4.1 "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
- ↑ อักษรศรี พานิชสาส์น,เศณษฐกิจจีนในมุมมองนักเศรษฐศาสตร์ไทยมมี.ค. 2554
- Marks, Thomas A., Counterrevolution in China: Wang Sheng and the Kuomintang, Frank Cass (London: 1998), ISBN 0-7146-4700-4. Partial view on Google Books. p. 116.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มณฑลเสฉวน- เว็บไซต์ทางการ
 | บทความประเทศจีน ประวัติศาสตร์จีน หรือภาษาจีนนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |