pFad - Phone/Frame/Anonymizer/Declutterfier! Saves Data!


--- a PPN by Garber Painting Akron. With Image Size Reduction included!

URL: https://ca.wikipedia.org/wiki/Tef

pref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","gener","febrer","març","abril","maig","juny","juliol","agost","setembre","octubre","novembre","desembre"],"wgRequestId":"85f86022-935f-42a2-a2db-e815cbb60222","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tef","wgTitle":"Tef","wgCurRevisionId":33897183,"wgRevisionId":33897183,"wgArticleId":598246,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pàgines amb enllaç commonscat des de Wikidata","Control de bases de dades taxonòmiques","Cereals","Gastronomia d'Etiòpia"],"wgPageViewLanguage":"ca","wgPageContentLanguage":"ca","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tef","wgRelevantArticleId":598246,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":4,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ca","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ca"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":4000,"wgULSCurrentAutonym":"català","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q843942","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","wikibase.client.data-bridge.externalModifiers":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.UkensKonkurranse","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.AltresViccionari","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.DocTabs","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.head","mmv.bootstrap.autostart","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth", "ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","wikibase.client.data-bridge.init","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons","wikibase.sidebar.tracking"]; Vés al contingut

Tef

De la Viquipèdia, l'enciclopèdia lliure
Infotaula d'ésser viuTef
Eragrostis tef Modifica el valor a Wikidata

Modifica el valor a Wikidata
Dades
Font deteff Modifica el valor a Wikidata
Taxonomia
Super-regneEukaryota
RegnePlantae
OrdrePoales
FamíliaPoaceae
TribuEragrostideae
GènereEragrostis
EspècieEragrostis tef Modifica el valor a Wikidata
(Zucc.) Trotter
Nomenclatura
BasiònimPoa tef Modifica el valor a Wikidata
Sinònims
Eragrostis abyssinica (Jacq.) Link

Tef o teff (Eragrostis tef, amhàric ጤፍ ṭēff, tigrinya ጣፍ ṭaff) és una espècie de planta herbàcia anual de la família de les poàcies de llavor comestible que s'assimila als cereals.[1][2]

El Tef és un cereal autopol·linitzat[3] tetraploide [4] i és una planta C4,[4] que li permet fixar de manera més eficient el carboni en sequera i altes temperatures, i és un intermedi entre una herba tropical i una herba temperada.

Distribució

[modifica]

És nadiua de l'Altiplà d'Etiòpia,[5] on es conrea principalment; es conrea també a l'Índia i Austràlia i s'està assajant el seu conreu als Estats Units. El seu nom és lligat per una etimologia popular al radical etiòpic ṭff, "perdut", a causa de la mida petita dels grans.

Usos

[modifica]

Des del punt nutritiu té característiques interessants, ja que conté molta fibra alimentària i ferro a més de proteïna i calci. Com que conté tots vuit aminoàcids essencials, i més lisina que el blat o l'ordi, la seva proteïna és particularment nutritiva. És adient per les persones celíaques perquè, encara que conté gluten, el gluten de tef no conté la porció α-gliadina que provoca la malaltia.[6]

Com a inconvenient presenta una llavor molt menuda d'aproximadament un mil·límetre de diàmetre; es pot cuinar en una manera semblant a mill o quinoa, però es cuina més ràpidament degut als grans petits. És famós pel pa pla etíop fet de la seva farina, injera, l'aliment bàsic de la dieta etiòpica.[7]

És un aliment molt important a Etiòpia i Eritrea; representa vora el 25% dels cereals conreats a Etiòpia i el 90 % de la producció mundial.[8] Com que les llavors són tan xiques n'hi caben moltes a la mà i per això està adaptada al seminomadisme.

Referències

[modifica]
  1. «Eragrostis tef (Zuccagni) Trotter» (en anglès). Plants of the World Online | Kew Science. [Consulta: 25 agost 2024].
  2. «teff». Encyclopedia of Life. [Consulta: 25 agost 2024].
  3. Stallknecht (et al), G.F. «Teff: Food Crop for Humans and Animals». New Crops. Wiley, 1993. [Consulta: 25 agost 2024].
  4. 4,0 4,1 Bultosa, G. «Teff: Overview». A: Encyclopedia of Food Grains (en anglès). Academic Press, 2015-12-17, p. 209. ISBN 978-0-12-394786-4. 
  5. «Tef». A: Lost Crops of Africa: Volume I: Grains. Washington, D.C.: National Academies Press, 1996-02-14. DOI 10.17226/2305. ISBN 978-0-309-04990-0. 
  6. Spaenij-Dekking, Liesbeth; Kooy-Winkelaar, Yvonne; Koning, Frits «The Ethiopian Cereal Tef in Celiac Disease» (en anglès). New England Journal of Medicine, 353, 16, 20-10-2005, pàg. 1748–1749. DOI: 10.1056/NEJMc051492. ISSN: 0028-4793.
  7. «Teff» (en castellà). FAO. [Consulta: 25 agost 2024].
  8. O'Connor, Anahad. «Is Teff the New Super Grain?» (en anglès). New York Times, 16-08-2016. [Consulta: 25 agost 2024].
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad © 2024 Your Company Name. All rights reserved.





Check this box to remove all script contents from the fetched content.



Check this box to remove all images from the fetched content.


Check this box to remove all CSS styles from the fetched content.


Check this box to keep images inefficiently compressed and original size.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy