isimu

Isimu

• • Isimu** (pia inajulikana kama sayansi ya lugha) ni tawi la elimu linalochunguza muundo, matumizi, na historia ya lugha. Isimu inajumuisha matawi mbalimbali yanayolenga vipengele tofauti vya lugha na mawasiliano.

Matawi ya Isimu

1. Fonolojia:

  - Tawi la isimu linalochunguza sauti za lugha na jinsi zinavyoandikwa au kuzungumzwa.
  - Mfano: Utafiti wa sauti za konsonanti na sauti za vokali katika lugha mbalimbali.

2. Mofolojia:

  - Tawi linalochunguza muundo wa maneno, ikiwa ni pamoja na uundaji wa maneno kutoka kwa vipande vidogo vya maana (mofimu).
  - Mfano: Utafiti wa viambishi kama vile vikasha, vipingamizi, na vifungo katika lugha ya Kiswahili.

3. Sintaksia:

  - Tawi linalochunguza muundo wa sentensi na uhusiano kati ya maneno ndani ya sentensi.
  - Mfano: Utafiti wa miundo ya sentensi za lugha mbalimbali, kama vile miundo ya kitenzi na majina.

4. Semantiki:

  - Tawi linalochunguza maana za maneno, misemo, na sentensi katika lugha.
  - Mfano: Utafiti wa maana za maneno tofauti na jinsi zinavyobadilika katika muktadha.

5. Pragmatiki:

  - Tawi linalochunguza matumizi ya lugha katika muktadha wa mawasiliano halisi na jinsi yanavyoathiri maana.
  - Mfano: Utafiti wa muktadha wa kijamii, kitamaduni, na kimatibabu katika matumizi ya lugha.

6. Historia ya Lugha:

  - Tawi linalochunguza mabadiliko ya lugha na mageuko yake katika muda.
  - Mfano: Utafiti wa jinsi lugha zinavyobadilika na kubadilishana na jamii na mazingira yao.

Tazama Pia

• lugha

Marejeo

• Crystal, D. (2008). Dictionary of Linguistics and Phonetics.
• Fromkin, V., Rodman, R., & Hyams, N. (2018). *An Introduction to Language.