dekken

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dekken    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈdɛkən / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• dek·ken

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘bedekken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901
• In de betekenis van ‘vergoeden’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1860
• In de betekenis van ‘paren’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1600
• In de betekenis van ‘beschermen (met schild en fig.)’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1350

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
dekken	dekte	gedekt
zwak -t	volledig

Werkwoord

dekken

1. overgankelijk voorzien van een dak

   • Dat huis is met riet gedekt. 

2. overgankelijk de tafel ~ alles op tafel leggen en zetten voor het houden van een maaltijd

   • Zij dekte de tafel voor het kerstmaal. 

3. overgankelijk een verzekering voor een eventualiteit afgesloten hebben

   • Het geleden verlies bleek maar gedeeltelijk gedekt. 

4. overgankelijk ondersteuning voor iets verlenen

   • De regering dekte zijn eigenzinnige optreden niet langer. 

5. overgankelijk (dierkunde) (veeteelt) een bronstig vrouwtje (bijv. merrie, koe, ooi) bevruchten (door het mannetje)

Verwante begrippen

• [5] fokken, fokkerij

Hyponiemen

• afdekken, bedekken, indekken, onderdekken, ontdekken, opdekken, overdekken, strodekken, toedekken, verdekken

Afgeleide begrippen

   

dekbed dekbeen dekblad dekgeld dekglaasje dekglas dekgrond dekhengst dekker dekking dekkleed deklaag deklat dekmantel dekplaat dekpunt dekriet dekschaal dekschild dekschub deksel dekservet dekstation deksteen dekstier dekstoel dekstro dekstuk dektegel dekveer dekverf dekzand dekzeil

Vertalingen

    1.   

Engels: cover (en)

Oudnoords: þekja Spaans: cubrir (es), tapar (es)

    2. de tafel dekken   

Engels: set (en)

Spaans: poner (es)

    5. paren   

Engels: cover (en)

Spaans: fecundar (es)

Zelfstandig naamwoord

de dekken mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord dek

Gangbaarheid

• Het woord dekken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dekken" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Gronings

Zelfstandig naamwoord

dekken

1. deksel; een voorwerp om een hol open lichaam mee af te dekken

Schrijfwijzen

• deksel

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

dekken

1. deksel; een voorwerp om een hol open lichaam mee af te dekken

Schrijfwijzen

• Deckel
• dekkel
• deksel
• Dïeckel

Synoniemen

• Dobbe
• Stülp
• Stülpen