Որովայնի արտաքին թեք մկան
| Որովայնի արտաքին թեք մկան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | անատոմիական կառուցվածքների դաս և chiral muscle organ type? |
| Ենթադաս | muscle of anterior abdominal wall?[1] և անհատական անատոմիական կառուցվածք |
| Նյարդայնացած | seventh intercostal nerve?[2], eighth intercostal nerve?[2], ninth intercostal nerve?[2], tenth intercostal nerve?[2], eleventh intercostal nerve?[2] և subcostal nerve?[2] |
| Foundational Model of Anatomy | 13335 |
| Terminologia Anatomica 98 | A04.5.01.008 |
| Նկարագրված է | Գրեյի անատոմիա (20-րդ հրատարակություն)[3] |
 External oblique muscles Վիքիպահեստում | |
Որովայնի արտաքին թեք մկան, որովայնի առաջակողմնային պատի ամենամեծ և ամենաարտաքին մկանն է, որովայնի բոլոր երեք տափակ մկաններից։
Կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Որովայնի արտաքին թեք մկանը տեղադրված է որովայնի առաջակողմնային շրջանում։ Այն լայն, բարակ և անկանոն քառանկյան տեսք ունեցող մկան է, որի մկանային հատվածը զբաղեցնում է որովայնի կողմնային շրջանը, իսկ ջլոնայինը՝ առաջային։ Շատ մարդկանց մոտ, հատկապես՝ կանանց, մկանը տեսանելի չէ, լավ արտահայտված ենթամաշկային ճարպային կուտակումների և մկանի փոքր չափերի պատճառով։
Այն սկիզբ է առնում ստորին ութ կողերի՝ 5-րդից մինչև 12-րդ կողերի արտաքին մակերեսներից և ստորին եզրերից։ Այս ելունները ձևավորում են թեք գիծ, որը ձգվում է դեպի ներքև և առաջ, վերին խրձերը կպնելով համապատասխան կողաճառներին, ստորինը՝ վերջին կողի աճառի գագաթին, միջինները՝ կողերին՝ կողաճառից որոշակի հեռավորության վրա։
Հինգ վերին հաատվածները չափերով ավելի մեծաանում են վերևից ներքև, և միահյուսվում են առաջային ատամնավոր մկանի համապատասխան ելուններին. ստորին երեքը վերեվից ներքև ընթացքով նվազում են և միյհյուսվում մեջքի լայնագույն մկանի հետ։ Այս միացումների պատճառով մկանաթելերը դասավորվում են տարբեր ուղղություններով։ Հետին մկանաթելերը, որոնք ուղղված են կողերից դեպի զստոսկրի կատար, ձևավորում են հետին ազատ եզրը։
Ստորին կողերից սկսվող խրձերը անցնում են ուղղահայաց դեպի ներքև և կպնում զստոսկրի կատարի արտաքին շրթի առաջային կեսին. միջին և վերին խրձերը, ուղղված են ներքև և առաջայնորեն, վերածվում են ջլոնի միջինանրակային գծի մոտ և ձևավորում են ուղիղ մկանի բունոցի առաջային թերթիկը։ Այս ջլոնը ձևավոևրվում է յուրաքանչյուր կողմից և միաձուվում որովայնի սպիտակ գծի շրջանում։
Արտքաին թեք մկանի ջլոնը ձևավորում է աճուկային կապանը։ Մկանը նույնպես պատկանում է աճուկային խողովակին։
Արտքաին թեք մկանի տակ դասավորված է ներքին թեք մկանը, որից էլ ավելի խորը՝ որովայնի լայնական մկանը։
Նյարդավորում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտքաին թեք մկանը նյարդավորվում է ստորին վեց կրծքաորովայնային նյարդերի վենտրալ ճյուղերով և ենթակողային նյարդով, յուրաքանչյուր կողմից։
Անոթավորում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մկանի գլխային հատվածը անոթավորվում է ստորին միջկողային զարկերակներով, իսկ ծայրային հատվածը անոթավորվում է խորանիստ շրջադարձ զստային զարկերակի և զստագոտկային զարկերակի միջոցով։
Ֆունկցիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտաքին թեք մկանը կծկվելիս կրծքավանդակը իջոցնում են ցած և ճնշում որովայնի խոռոչը, ինչը մեծացնում է ներորովայնային ճնշումը ինչպես Վալսալվայի փորձի ժամանակ։ Այն նաև իրականացնում է նույն կողմի թեքումներ և հակառակ կողմի պտույտներ։ Այսպիսով, աջ արտաքին թեք մկանը կծկվելիս թեքում է իրանը դեպի աջ և իրականցնում պտույտ դեպի ձախ։
Հասարակություն և մշակույթ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թեք դեֆորմացիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թեք դեֆորմացիա-ն հաճախ հանդիպող բեյսբոլային վնասվածք է։ Այն կարող է ազդել կոնտրլատերալ կողմի արտաքին թեք և ներքին թեք մկանը[4]։
Մարզումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Թեքումներ
- Կողմնային պահումներ
- Կքանստումներ
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Ենթամաշկային աճուկային օղ -
առաջին գոտկային ողի մակարդակով լայնական հատույթ, ենթաստամոքսային գեղձի դիրքի ցուցադրմամբ: -
![Կրծքավանդակի ձախ կողմը]]](https://images.weserv.nl/?url=%2F%2Fupload.wikimedia.org%2Fwikipedia%2Fcommons%2Fthumb%2Fc%2Fc9%2FGray1215.png%2F111px-Gray1215.png&q=12&output=webp&max-age=110)
Կրծքավանդակի ձախ կողմը]] -
Կրծքավանդակի և որովայնի առաջային հատվածի մակերեսային անատոմիա -
Գոտկային եռանկյունի -
Որովայնի արտաքին թեք մկան: Որովայնի առաջային պատ: Խորանիստ հատույթ: Առաջային պատկեր:
![Կրծքավանդակի ձախ կողմը]]](http://mail.clevelandohioweatherforecast.com/pFad/index.php?u=http%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%258A%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25AF%25D5%25A5%25D6%2580%3AGray1215.png)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ անատոմիայի հիմնարար մոդել
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Palastanga N., Soames R. Anatomy and Human Movement Structure and Function 6th edition — 6 — 2012. — ISBN 978-0-7020-3553-1
- ↑ http://www.bartleby.com/107/118.html
- ↑ Conte, SA; Thompson, MM; Marks, MA; Dines, JS (March 2012). «Abdominal muscle strains in professional baseball: 1991-2010». The American Journal of Sports Medicine. 40 (3): 650–6. doi:10.1177/0363546511433030. PMID 22268233.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Որովայնի արտաքին թեք մկան» հոդվածին։ |
| ||||||
